Res Gestae
Ammianus Marcellinus
Ammianus Marcellinus. Ammianus Marcellinus, with an English translation, Vols. I-III. Rolfe, John C., editor. Cambridge, MA; London: Harvard University Press; W. Heinemann, 1935-1940 (printing).
Maestus exinde digressus, venit cursu propero Carras, antiquum oppidum, Crassorum et Romani exercitus aerumnis insigne. Unde duae ducentes Persidem viae regiae distinguuntur, laeva per Adiabenam et Tigridem, dextra per Assyrios et Euphraten.
Ibi moratus aliquot dies, dum necessaria parat, et Lunae (quae religiose per eos colitur tractus), ritu locorum fert sacra, dicitur ante aras, nullo arbitrorum admisso occulte paludamentum purpureum propinquo suo tradidisse Procopio, mandasseque arripere fidentius principatum, si se interisse didicerit apud Parthos.
Hic Iuliani quiescentis animus agitatus insomniis,[*](insomniis, Lind.; insomnis, V.) eventurum triste aliquid praesagibat.[*](praesagibat, Her.; praesagiebat, NBG; praesagebat, V.) Quocirca et ipse et visorum interpretes, praesentia contemplantes, diem secutum, qui erat quartum decimum kalendas Aprilis, observari debere pronuntiabant. Verum ut compertum est postea, hac[*](hac, E, Lind.; omitted by BG; haec, V.) eadem nocte Palatini Apollinis templum, praefecturam regente Aproniano, in urbe conflagravit aeterna, ubi ni multiplex iuvisset auxilium, etiam Cumana carmina consumpserat flammarum.
Post quae ita digesta, agmina et commeatus omnis generis disponenti[*](disponenti, Lind.; principi d., Novk; disponendi, V.) imperatori, procursatorum[*](imperatori procursatorum, Pet.; procursatorum, G, Novák (cf. note 2); perparo cursatorum, V.) adventu anhelantium etiam tum indicatur, equestres hostium turmas vicino limite quodam perrupto, avertisse subito praedas.
Cuius atrocitate mali perculsus, ilico (ut ante cogitaverat) triginta milia
His ita ordinatis, ipse exitu simulato per Tigrim,[*](Tigrim, NBG; Tigridem, Gardt.; Tigrum, V) quod iter etiam re cibaria de industria iusserat instrui, flexit dextrorsus, et quieta nocte emensa, mane iumentum quo veheretur ex usu poposcit, oblatusque ei equus Babylonius nomine, ictu torminum[*](torminum, Bent.; torminis, C2BG; tormini, V.) consternatus, dum dolorum impatiens volvitur, auro lapillisque ornamenta distincta conspersit. Quo ostento laetior exclamavit, plaudentibus proximis, Babylona humi procidisse ornamentis omnibus spoliatam.
Et paulisper detentus, ut omen per hostias litando firmaret, Davanam venit castra praesidiaria, unde ortus Belias fluvius funditur in Euphraten. Hic corporibus cibo curatis et quiete, postridie ventum est ad Callinicum, munimentum robustum et commercandi opimitate
Luce vero secuta, profectus exinde per supercilia riparum fluvialium, aquis adulescentibus undique[*](undique, Lind.; unde quae, V.) convenis, cum armigera gradiens manu, in statione quadam sub pellibus mansit, ubi Saracenarum reguli gentium, genibus supplices nixi, oblata ex auro corona, tamquam mundi nationumque suarum dominum adorarunt, suscepti gratanter, ut ad furta bellorum appositi.