Res Gestae

Ammianus Marcellinus

Ammianus Marcellinus. Ammianus Marcellinus, with an English translation, Vols. I-III. Rolfe, John C., editor. Cambridge, MA; London: Harvard University Press; W. Heinemann, 1935-1940 (printing).

Hippopotami quoque generantur in illis partibus, ultra animalia cuncta ratione carentia sagacissimi, ad speciem equorum bifidos[*](bifidos unguis habentes, Clark; bifidas habentes ungulas, Lind.; unguii habentes omitted by V.) unquis habentes, caudasque breves, quorum sollertiae duo interim ostendere documenta sufficiet.

Inter arundines celsas, ut squalentes nimia densitate, haec belua cubilibus positis, otium pervigili studio circumspectat, laxataque copia, ad segetes depascendas egreditur. Cumque iam coeperit redire distenta, aversis vestigiis distinguit tramites multos, ne unius

v2.p.290
plani itineris lineas insidiatores secuti, repertum sine difficultate confodiant.

Item cum aviditate nimia extuberato ventre pigrescit, super calamos recens exsectos femora convolvit et crura, ut pedibus vulneratis cruor egestus sagina[*](sagina distentum, G; inadestemtum, V.) distentum faciat levem: et partes saucias caeno oblinit quam diu in cicatrices conveniant plagae.

Has monstruosas antehac raritates in beluis, in aedilitate Scauri vidit Romanus populus primitus, patris illius Scauri, quem defendens Tullius imperat Sardis, ut de familia nobili ipsi quoque cum orbis terrarum auctoritate sentirent, et per aetates exinde plures saepe huc ducti, nunc inveniri nusquam possunt, ut coniectantes regionum incolae dicunt, insectantis multitudinis taedio ad Blemmyas migrasse compulsi.

Inter Aegyptias alites, quarum varietas nullo comprehendi numero potest, ibis sacra est et amabilis, et innocua ideo, quod nidulis suis ad cibum suggerens ova serpentum, efficit ut rarescant mortiferae pestes absumptae.

Occurrunt eaedem volucres pinnatis agminibus anguium, qui ex Arabicis emergunt paludibus, venena maligna gignentes,[*](maligna gignentes, Clark; malignantes, VBG; maligna manantes, Her.)

v2.p.292
mosque antequam finibus suis excedunt, proeliis superatos aeriis vorant, quas aves per rostra edere fetus accepimus.

Serpentes quoque Aegyptus alit innumeras, ultra omnem perniciem saevientes: basiliscos et amphisbaenas et scytalas, et acontias et dipsadas et viperas, aliasque complures, quas omnes magnitudine et decore aspis facile supereminens, numquam sponte sua fluenta egreditur Nili.[*](V has lac. of 18 letters after Nili; no lac. BG.)

Multa in illis tractibus pretium est operae ac maxima cernere;[*](acmaxima, Her.; maximum legere e, G; maximum cernere, Haupt; maxima aeger naequibus, V.) e quibus pauca conveniet explicari. Templa ubique molibus magnis exstructa. Pyramides[*](pyramides, add. EAG; extensive lac. suspected by Her. and Clark.) ad miracula septem provectae, quarum diuturnas surgendi difficultates scriptor[*](scriptor, V3EBG; auctor, Her.; ruptor, V; Clark thinks antiquitatum, or something similar, has been lost.) Herodotus docet, ultra omnem[*](omnem omnino, G; omnem nominum, V.) altitudinem, quae humana manu[*](humana manu, Lind.; humanis, VBG (defended by Löfstedt).) confici potest, erectae sunt turres, ab imo latissimae in summitates acutissimas desinentes.

Quae figura apud geometras ideo sic appellatur, quod ad ignis speciem (τοῦ πυρὸς, ut nos dicimus) extenuatur in conum. Quarum magnitudo quoniam

v2.p.294
in celsitudinem nimiam scandens, paulatim, umbras quoque mechanica ratione consumit.

Sunt et syringes subterranei quidam, et flexuosi secessus, quos (ut fertur) periti rituum vetustorum adventare diluvium praescii, metuentesque ne cerimoniarum oblitteraretur memoria, penitus operosis digestos fodinis per loca diversa struxerunt, et excisis parietibus volucrum ferarumque genera multa sculpserunt, et animalium[*](inanimalium, Madvig; alis, Gardt.) species innumeras illas,[*](illas, Eyssen.; multas, V.) quas hierographicas litteras appellarunt.[*](V has a lac. of 19 letters; no lac. in G.)

Dein Syene, in qua solstitii tempore, quo sol aestivum cursum extendit, recta omnia ambientes radii excedere ipsis corporibus umbras non sinunt. Inde si[*](si, added in EG; V omits.) stipitem quisquam fixerit rectum, vel hominem aut arborem viderit stantem, circa lineamentorum ipsas extremitates contemplabitur umbras absumi, sicut apud Meroen, Aethiopiae partem aequinoctiali circulo proximam, dicitur evenire, ubi per nonaginta dies umbrae nostris in[*](nostrils in, W2, Lind.; nostrae in, BG; nostrae, omitting in, V.) contrarium cadunt, unde Antiscios eius incolas vocant.

Quae quoniam miracula multa sunt, opusculi nostri

v2.p.296
propositum excedentia, ad ingenia celsa reiciamus, pauca super provinciis narraturi.