Res Gestae

Ammianus Marcellinus

Ammianus Marcellinus. Ammianus Marcellinus, with an English translation, Vols. I-III. Rolfe, John C., editor. Cambridge, MA; London: Harvard University Press; W. Heinemann, 1935-1940 (printing).

Haec et talia cogitanti, sollicitoque super maximis rebus et seriis, nuntius metuendus intimatur et insperatus, ausa indicans quorundam immania, impeditura cursus eius ardentes, ni vigilanter haec quoque antequam hebetasset. Quae breviter exponentur.

Duas legiones Constantiacas addita una sagittariorum cohorte, quas invenerat apud Sirmium, ut

v2.p.140
suspectae adhuc fidei, per speciem necessitatum urgentium misit in Gallias. Quae pigrius motae, spatiaque itinerum longa, et Germanos hostes truces et assiduos formidantes, novare quaedam moliebantur, auctore et incitatore Nigrino, equitum turmae tribuno, in Mesopotamia genito: reque digesta per secreta colloquia, et alto roborata silentio, cum Aquileiam pervenissent, uberem[*](uberem, Gardt.; urbem, EBG; uberi (urbem, V2), V.) situ et opibus, murisque circumdatam validis, eam hostiliter repente clausere, iuvante indigena plebe tumultum horrore,[*](plebem (plebe, EBG) tumultum horrare (horrore, V2), V; tumultus horrorem, G; tumultus initium, Val.) cui Constanti nomen erat tum etiam iunctum.[*](iunctum, Pighius; sanctum, Momm.; amicum, G; initium, V.)

Et obseratis aditibus, turribusque armatis ac propugnaculis, futurae concertationi praeparabant utilia, interim soluti et liberi, hocque facinore ita audaci, ad favendum Constanti partibus ut superstitis Italicos incolas excitabant.

Quibus Iulianus acceptis, agens tunc apud Naessum, nihil a tergo timens adversum, legensque et audiens hanc civitatem circumsessam quidem aliquotiens, numquam tamen excisam aut deditam,

v2.p.142
impensiore studio sibi sociare vel fraude, vel diversis adulationum generibus, antequam maius oriretur aliquid, properabat.

Ideoque Iovinum magistrum equitum venientem per Alpes, Noricosque ingressum, ad id quod exarserat, quoquo modo corrigendum, redire citius imperavit. Et nequid deesset, milites omnes, qui comitatum sequebantur aut signa, retineri iussit per idem oppidum transeuntes, pro viribus laturos auxilium.

Hisque dispositis, ipse haut diu postea cognita morte Constanti, discursis Thraciis Constantinopolim introiit: ac saepe doctus lentius[*](lentius, Val.; centius, V.) fore id obsidium quam verendum, Immone cum comitibus aliis ad hoc destinato, ire monuit[*](ire monuit, Her.; removit, NBG; remonuit, V.) exinde Iovinum, alia quae potiores flagitabant necessitates, acturum.

Ordine itaque scutorum gemino Aquileia circumsaepta, concinentibus sententiis ducum, conveniens visum est ad deditionem allicere defensores, minacium blandorumque varietate sermonum: et multis ultro citroque dictitatis, in immensum obstinatione gliscente, ex colloquio re infecta disceditur.

Et quia nihil praeter pugnam exspectabatur,[*](expectabatur (ex from sugenteex, V, see note 4; am del. as dittography, i explained as belonging to quia), Her.; iam spectabantur, V.) curatis utrubique cibo somnoque corporibus, aurora iam surgente,[*](sugenteex, V (ex del. and r added by V2).) concrepante sonitu bucinarum,[*](bucinarum, Ihm in T.L.L.; bucinorum, V.) partes accensae in clades mutuas, ferocientes magis quam

v2.p.144
consultius, elatis clamoribus ferebantur.