Res Gestae

Accedebant arcus caelestis conspectus assidui. Quae species unde ita figurari est[*](figurari est, Pet.; itaque igurari et, V; figurari sit, E, Val.) solita, expositio brevis[*](breuis, Val.; dure bis, V.) ostendet. Halitus terrae calidiores et umoris spiramina conglobata in nubes, exindeque disiecta in aspergines parvas, ac radiorum fusione splendida facta, supinantur volubiliter contra ipsum igneum orbem, irimque conformant, ideo spatioso curvamine sinuosam, quod in nostro panditur mundo, quem sphaerae dimidiae parti rationes physicae superponunt.

Cuius species quantum mortalis oculus contuetur, prima lutea visitur, secunda

Hac[*](haec, sugg. by Clark.) autem mixta pulchritudine temperatur, ideo ut terrenae existimant mentes, quod prima eius pars dilutior cernitur, aeri concolor circumfuso, sequens fulva, id est paulo excitatior quam lutea, punicea tertia, quod solis obnoxia claritudini, pro[*](pro, omitted by EG (perhaps rightly, Clark).) reciprocatione[*](reciprocatione, E, Val.; reticatione, V.) spiritus fulgores eius purissime[*](purissime, Erfurdt; purissimos, G; purissimem, V.) e regione deflorat, quarta ideo purpurat, quod intermicante asperginum densitate, per quas oritur, radiorum splendor concipiens[*](splen. dorem concipiens, Madvig; splendorum conspiciens, V.) ostendit aspectum flammeo propiorem, qui color quanto magis diffunditur, concedit in caerulum et virentem.

Arbitrantur alii tune iridis formam rebus apparere mundanis, cum altius delatae nubi crassae radii solis infusi, lucem iniecerint liquidam, quae non reperiens exitum, in se conglobata nimio splendescit attritu, et proximos quidem albo colores a sole sublimiore decerpit, subvirides vero a nubis similitudine superiectae, ut in mari solet usu venire, ubi candidae sunt undae quae litoribus illiduntur, interiores sine ulla concretione caerulae.

Et quoniam indicium est permutationis aurae (ut diximus), a sudo aere nubium concitans globos, aut contra ex concreto mutans in serenam laetitiam

His ac talibus imperator inter spem metumque iactabatur, ingravescente hiemis magnitudine, suspectisque[*](suspectisque, G; speratisque, Haupt; superetisque, V (second e del. by V3).) per avios tractus insidiis, inter quae etiam tumultum[*](tumultum, G; turn, preceded by lac. 18 letters, V.) exasperati militis verebatur. Super his urebat eius anxiam mentem, quod velut patefacta ianua divitis domus, irritus propositi reverteretur.

Quas ob res omisso vano incepto, hiematurus Antiochiae redit in Syriam, aerumnosa[*](aerumnosa, Hadr. Val., Haupt; aerumnosam, V.) perpessus et gravia; nec enim levia erant damna quae Persae intulerant,[*](perpessus et int(ulerant), added by Novák; etulerint sed atrotia, V.) sed[*](sed, V, Novák; et, Haupt, Corn.) atrociora diuque deflenda. Evenerat enim hoc, quasi fatali constellatione ita regente diversos eventus, ut ipsum Constantium dimicantem cum Persis, fortuna semper sequeretur afflictior, unde vincere saltim per duces optabat, quod aliquotiens meminimus contigisse.

Intercluso hac bellorum difficili sorte Constantio trans flumen Euphratem, Iulianus agens apud Viennam, firmandis[*](firmandis, C. F. W. M.; formandis, V.) in futura consiliis, dies impendebat et noctes, quantum opes patiebantur angustae, altius semet attollens, semperque ambigens, utrum Constantium modis omnibus alliceret in concordiam, an terroris incutiendi gratia lacesseret prior.

Quae sollicite reputans, utrumque formidabat, et amicum cruentum et in aerumnis civilibus saepe victorem, maximeque Galli fratris exemplum, mentem eius anxiam suspendebat, quem inertia mixtaeque periuriis fraudes prodidere quorundam.

Erigebat tamen aliquotiens animum ad multa et urguentia,[*](urguentia, Clark, c.c.; urgentia, V.) tutissimum ratus inimicum se ex confesso monstrare, ei cuius ex praeteritis motus coniectabat ut prudens, ne[*](ne, Lind.; ni, V.) per amicitias fictas insidiis falleretur occultis.

Parvi igitur habitis, quae per Leonam Constantius scripserat, nulloque arbitrio eius promotorum suscepto, praeter Nebridium, quinquennalia Augustus iam edidit:

Inter quae Helenae coniugis defunctae suprema miserat Romam, in suburbano viae Nomentanae condenda, ubi uxor quoque Galli quondam (soror eius) sepulta est Constantina.

Acuebat[*](acuebat, Wagner; accidebat, Eyssen.; accidat, V.) autem incendebatque eius cupiditatem, pacatis iam Galliis, incessere ultro Constantium, animus[*](animus, Momm. (after somnia, Novák); V omits.) coniciens eum per vaticinandi praesagia multa (quae callebat) et somnia, e vita protinus excessurum.