Pseudo-Augustini Quaestiones Veteris et Novi Testamenti CXXVII

Ambrosiaster

Ambrosiaster. Pseudo-Augustini Quaestiones Veteris et Novi Testamenti CXXVII (Corpus Scriptorum Ecclesiasticorum Latinorum, Volume 50). Souter, Alexander, editor. Vienna, Leipzig: Tempsky, Freytag, 1908

Non est ambiguum cuncta religionis nostrae ueri testimonio roborari et legis ueteris praerogatiua signari. omnia enim in praeteritum in figura futurae fidei nostrae gesta et designata [*]( 5 Ioh. 11, 2 16 cf. Dent. 5, 14 ) [*](dRf. P I I ) [*]( 1 antecipentur (corr.) N unde et] ut et de X 2 cum ow. M 9ui om. M 3 unguento CNX pe (add. des m2) M probetur [corr. m2 probatur) M 4 significationes X 6 dra M unguento CNX refert Mm2 ref,ret N 11 scisum CN fissa] fifissa (corr. scissa) M 12 conterrita] conteret ab N nescimus (corr. m2 nescitur) M 13 se (eras. m2) M sit] est (corr. m. rec. fort.) N 16 pascha Mm2, NGA 18 finiret CNGA finirit FB schariotem (corr. m2 schariotes) M scarioten C Bcbariothes N scariotheB X 19 pentecosten N 21 relegionia (corr. m2) M, CFA ueteri X post ueri lacuna sededm litt. ftumquaJn inscripta M 22 in praeteritum] praeterita N 23 fnturae] figurae X )

167

noscuntur, ut uerum nos tenere non ambigeremus, quando ea, quae nunc et audimus et credimus, ante saecula praedestinata uidemus, non solum uocibus, sed etiam signorum uirtutibus commendata. sed nunc illud est, si eodem modo ut designata sunt a nobis intellegantur, ut dies pentecostes unde et qua ratione tractus sit congrue dinoscamus. scripturae etenim dominicae sensus suos sollicitis et deuotis aperiunt, indiligentibus claudunt. nec enim par erat, ut res, quae meritis ac dignis reseruatae sunt, passim ab omnibus uiderentur.

Pentecoste ergo, qui quinquagensimus a pascha conputatur dies, hanc habet rationem: ut sicut post ebdomadam dominicus dies primus est, in quo adimpletum est paschae mysterium in redemptionem salutis humanae — quia semper post curricula dierum septem ad primum reuerti necesse est, ut ostendatur aetatem mundi septenario numero consummari —, ita et post ebdomadas septem primus dies est pentecostes. denique numquam alio die quam dominico pentecostes est, ut totum quod ad salutem humanam pertinet, dominico die et inchoatum et adimpletum noscatur. dominico enim die factus est mundus et post lapsum rursus dominico die reformatus, cuius reformationis figura data est primum in circumcisione, in qua futurae fidei signum fuit. post ebdomadam enim qui octauus dictus est primus est in mysterio. haec est enim dies quam fecit [*]( 28 Pa. 117, 24 ) [*](ty.P) [*]( 1 uerum] uere M uerbum C nos tenere] nos tendere C ostendere XX 2 audiuimua G, A (corr.) pr(a)edistinata CNX 3 sed] set M uerum CNX 5 intelleguntur X unde] utde (corr.) M quo C 6 congre N 7 indiligentibus Yilldob. 1044 indigentibus MCNX (corr. A iodignautibus) 8 res] re (corr. nt3) M rem CNFB 9 dignus (corr.) M 10 pentecostes (alt. s in ras.) C qui om. CNX conputatur (corr. m2 conputatus) M 12 in quo adimpletum est om. M in quo] quod X 13 redemptione NX 15 mundi om. M num recte? septinario X etj at M 16 priua M est om. X 17 pentecoste CX 19 mundi (eorr.) C 21 primus M futurae] futura est M 22 dictus est] datur (corr. datus) est M om. C 23 enim dies est GA fecit I sicut C )

168

dominus. unum enim diem fecit, ex quo ceteri curricula sortirentur. ac per hoc ipsa die resurrexit quam fecit et secundum numerum supra dictae rationis ipsa die et in monte Sina legem dedit per famulum suum Moysen. ut sicut agnus figura passionis domini fuit in sacramento paschae, ita et legis datio euangelicae praedicationis, quia eodem die, id est pentecosten, lex data est, quo et spiritus sanctus decidit in discipulos, ut auctoritatem caperent ac scirent euangelicum ius praedicare. quod factum duplici testimonio confirmatur, quia et praedestinatum ostenditur et manitesta spiritus sancti infusione diuinum et supercaeleste probatur; inperiti enim diuersis linguis magnalia dei loquebantur.-

Filiis ergo Israhel tertio die mensis tertii data est lex per Moysen, sicut in libro Exodi continetur, qui dies a quarta decima mensis primi, quo die factum est pascha in Aegypto, quinquagensimus est, hoc est pentecosten. unde factum est, ut ad legem fidei praedicandam in pentecosten spiritus sanctus descenderet in apostolos, ut gesta ueterum futurorum imagines haberentur ad securitatem fidei nostrae, quia falsum uideri non potest quod ab initio praedicatum est. ideo remissionis et reformationis tempus in quinquagensimo psalmo describitur, -ut eadem prouidentia quinquagensimi diei, quae et primi est, sciretur. hinc factum est ut et manna primo die, qui est dominicus, de caelo daretur populo Iudaeorum, quod ita esse sex dierum continuatio probat, quibus collegerunt, et septima die, id est sabbato, [*]( 4 cf. Ioa. 1, 13 12 cf. Act. 2, 11 14 cf. Bx. 19, 1. 16 15 cf. Ei. 12, 18 25 cf. Ex. 16, 22. 23 ) [*](tlef. P 1 I 1 < t i ) [*]( 1 corricula M (corr.), V 2 ipso N 3 et om. X 5 sacramentum N 7 pentecoste (corr.) M pentcconten N descendit X 10 praedistinatum CNX 13 filiis*** N mensis*** C 16 pentecoate M corr.). CX pentecostes N 17 pente (add. a. I. costen) M pentecoste CNX 21 est om. (add. m. rec.) N missioniB N 22 qainquasresimae N 23 diei] fidei M 24 qui est dominicus otn. 31 - de] e (corr.) M ae C e NX 26 colligerunt X septima] eeptio (corr. m. rec.) N quierunt C )

169

quieuerunt. manna autem typus est escae spiritalis, quae resurrectione domini ueritas facta est in eucharistiae mysterio.

Nunc superest ut probemus, si ita intellegenda sunt quae diximus, ut supra memorauimus. mensis primus quo pascha quarta decima die celebratum est in Aegypto, haec dies quarta feria fuit; unde et lex quarta feria data est. quod hinc datur intellegi, quia quinto decimo die mensis secundi profectionis filiorum Israhel sabbatum uidetur fuisse; idcirco non in die grex illis missus est.coturnicum, sed uespere. mane autem manna; illis pluit de caelo, id est die dominico, qui primus post ebdomadem in repetitione inuenitur. denique sex diebus continuis manna collegerunt, septimo autem die, qui est sabbatum, quieuerunt. ab hoc ergo die usque ad tertii mensis diem tertium, quo lex data est, quaere et inuenies quartam feriam fuisse quando. lex data est. sunt enim a quinto decimo die mensis secundi, quando sabbatum fuit, usque ad tertii mensis diem tertium, quo lex data est, dies decem et nouem. tene ergo hos decem et nouem et redi super quintum decimum diem secundi mensis, quo sabbatum fuit, qui a primo conputatur quartus decimus, et perueni usque ad diem primum secundi mensis et habebis alios XIIII; quos superiunge ad decem et nouem supra memoratos et inuenies primum diem secundi mensis sabbatum fuisse. superadde adhuc ad caput primi mensis dies septem et decem, quia primi mensis tredecim dies retrahendi sunt, qui ante pascha fuerunt; quarta decima enim die primi mensis pascha factum est. retractis ergo tredecim et additis septem et decem inuenies quarta decima mensis primi quartam feriam fuisse. [*]( 9 cf. Ex. 16, 13 ) [*](1.P) [*]( I typus] cybos C resurrectionis N 2 eucharistae FG\' ministerio CX 7 decimo om. X 9 cuturnicum CF 10 illia om. CNX 11 ebdomaden MCebdomadam X repetitionem N 13 quierunt X 14 quarta feria NX 16 tertium diem mensis tertii... N 18 rede GA supra N 20 perueni (add. t 8. I. m2) M peruenit X 22 decem et nouem] XXVIIII X pri.mum M 23 superaddel super M capud C, A (corr.) 24 dies] dea M 27 addis FB adde GA 28 quaTta feria GA. )

170

Et ne legendi fastidium patiaris aut quaestionis singula membra curiose inspicere, do conpendium, ut et de numero dierum, qui a pascha usque ad datam legem sunt, certus sis et ab ipso facilius discas, quota feria factum est pascha. tertio die post secundum mensem lex data est; sunt ergo menses duo et dies tres. retrahe de his tredecim dies, qui ante pascha fuerunt, et reliqui erunt dies quinquaginta. quoniam autem quarta feria lex data est, hinc facile uidetur. manna prima feria data est, quia continuis sex diebus collegerunt, quae prima feria sexto decimo die fuit mensis secundi. ab hac itaque prima feria in octauum decimum diem, quo lex data est, quartam feriam inuenies. a feria uero quarta, siue ante siue retro conputes in quinquagensimum diem, quarta feria est. idcirco quia quarta feria pascha egerunt in Aegypto Iudaei et quarta feria legem acceperunt, quinta autem feria profecti sunt de Aegypto, igitur dedicatio legis est pentecoste.