Pseudo-Augustini Quaestiones Veteris et Novi Testamenti CXXVII

Fecit, quia est opifex; aut negetur, si non est. sed esse ipsa opera manifestant. fecit ergo ut esset quod ante non erat, quia sine dubio melius est esse, quam non esse. sed dicitur: <inane fuit aliquid ubi faceret, aut quid prius erat ubi fecit?\' hoc uas electionis paucis absoluit. ait enim cum de deo esset sermo: in ipso uiuimus et mouemur et sumus, hoc est omnia esse in deo, quia ubique est et ante omnia solus, aeternus, inuisibilis omni creaturae.

Et ne mysterium praetermisisse uideamur aut potius ignorasse cur mundus factus sit, dicimus diaboli apostasiam [*](23 cf. Act. 9, 15 24 Act. 17, 28 ) [*]( . 4 formonram PCOA formosum cet. 6 homicida X 7 lumini X 9 ««conrtet N constat X 11 cum] quod P 12 ai M 14 commodemnr NX 17 hoc erit] herit M malum P 19 negetur] non egit C 28 pgacis] paulus X 24 ipso enim M 28 sit] eat NX diaboli] diabolica M apostasiam] potestas iam M apostatas NX ) [*]( L. Pi.-Ang. Qaaelt. tesU ) [*](2 )

Hinc est unde deus, ut eius praesumptionem non potestate, sed ratione destrueret, materiam condidit, quae esset rerum confusio, ex qua faceret mundum. distincta enim, quae simul confusa erant, hunc praestiterunt quem uidemus ornatum. discretis enim ab inuicem substantiis facta conpaginatione mundus uocatur, quia una quaeque res ab altera segregata ad mundum apparuit, ut hic homo positus, creatus ex supernis et inferis, id est ex caelestibus et terrenis, unius dei dominum non tantum uoce, sed et imagine, qua unus ab uno deo factus est, ex quo ceteri orirentur, ostenderet. ideo enim unus unum fecit, ut doceret ab uno esse omnia ac per hoc unum esse deum, ut superior creatura ad confusionem suam in homine disceret, qui e terra conditus est, ueritatem. [*]( \'3 Esai. 14, 12 ) [*]( 1 in om. Mml praeuaricationem PGA 2 uult om. X S defenderet Am2Bm2, add. nisus eat Gm2 7 dicedit (corr.) C intra X 12 milites MNFA, (corr. m2) GB extuliti PM sateliibus (corr. m3) M 14 praesumptione X. 20 mundum] mundum et postea aliqua s. l. eras.; mg. glossator add. ut hic homo positus apparuit omissa in textu M 25 ad) ab (corr.) M 26 e om. (add. m3 s. I.) M est] .- N )

Ex eo diabolus inimicus exstitit hominis; peruidit enim quia ad accusationem eius factus est homo. unde subtilitate sua id egit, ut in eadem illum praeuaricatione, in quam ipse ruit, induceret, ut accusatorem suum participem suae damnationis efficeret. ex transgressione enim deitatem illi spopondit, ad quam ipse dum adfectatur deiectus est. et quia omnis natura a crimine libera est, ex accidenti sunt nomina — ante enim res, postea significatio — ac per hoc satanas) et diabolus) ex actu eius conposita sunt nomina, ut sit non naturae eius, sed uoluntatis significatio.

Itaque ut propositum dei, quod in causa creati hominis decreuit, maneret et factum diaboli, per quod hominem circumuenit, ad cumulum reatus eius proficeret, Christus de sacris sedibus ad terras uenire dignatus est, ut et hominem a transgressionis sententia liberaret et diaboli futuram perditionem, ne quis factum eius imitaretur, ostenderet. propterea dixit Iohannes apostolus: ideo uenit filius dei, ut solueret opera diaboli. qui si natura malus esset. poenam illi promittere aut dementis erat aut iniqui. quia enim arguat eum, quem uidet non aliter aliquid facere, quam natura eius admittit? si igni potest suscenseri, quia urit, aut aquae quia infrigidat, cum non utique uoluntate hoc faciat, sed natura? unde et diabolus, si natura malus esset, uoluntatem non haberet. nec enim posset discernere, sed uno adque eodem modo omnibus se quasi caecus inmergeret.

Porro autem iudicio quodam hoc agit; nam uoluntatem suam facientibus parcit, a quibusdam neutericis dissimulat, [*](17 I Ioh. 3, 8 ) [*](1 existet aut existit X praeuidit CNA 3 eandem P praeuaricationem P 6 ad quam (corr. a qua) NF 7 liberata X accedenti NX nomina] omnia N 13 proficere NF 14 et ut M 15 diabolia (corr.) M 17 iohanneB (o in ras.) M soluat (corr.) N 18 innatura C 19 qui F, (corr. m2) B 20 naturam M 21 suscensurus C qui aurit P quia aurit (a alt. eras.) M qi aurit (corr.) C quiaurit N 24 poseit C 27 ne ut ericis C neotericis (o m3 in ras.) B . ) [*]( 2* )

Denique lege data plus exarsit inuidia aduersus eos qui sub lege erant, sciens legis documenta unum deum tradere et bonam conuersationem hominibus. igitur si haec naturaliter putatur facere, reus constitui non potest, quia hoe facit, quod naturae suae est et potest, et non facit quod non potest, quia naturae suae non est itaque neque laudandus neque condemnandus est. laudandus non est, quia obsunt quae agit; condemnandus autem non est, quia non uoluntate haec facit, sed inpulsu naturae. nam aliquos scimus subito dementes factos ferro fuste lapidibus morsibus multis nocuisse, quosdam et occidisse; captos autem industria et iudiciis oblatos minime reos factos, eo quod non uoluntate, sed inpellente ui nescio qua haec gesserint nescientes, quo modo enim reus constituitur, qui nescit quid fecerit? ita et diabolus si bonum nescit, quare damnandus censetur, qui non facit quod nescit? immo, si posset fieri, laudandus erat, quia facit quod nouit. [*]( 5 I Petr. 5, 8 ) [*]( 1 confugire NF impedimento (corr. m3) M 2 prupmtioribua C pramptioribaa NX 6 circiaiU. (t in raa.) N 7 gentiles (l in ru.) M 8 malae (corr. hooiiiiea malae mJ2) B 9 seruos dei P tO etJ ei G et..*. B 12 et om. (add. m3) B . 15 quia n. e n. est om. M 16 condemnendqs (corr.) N 17 condemnandus (on in ras.) M eontemnendus (corr.) N 19 faoto (corr. m. rec.) C 21 rwmra ante industria in B 24 quid] quod X 25 et ante damnandus add. N non s. I. eras. M exp. et eras. G fecit (corr.) N 26 possit X )

Nos autem iure rei constituimur, quia aliud facimus quam scimus debere nos facere. sed quia per omnem scripturam reum diabolum constitui uidemus et propterea gehennam illi paratam legimus, legibus illum damnandum scimus, quia cum sciret et posset facere bonum, fecit malum. nec enim deus qui iustus est damnaret eum, quia bonum non fecerat, quod nescierat, aut quia malum fecerat, quod scierat. manifestatum itaque puto nullam naturam debere dici malum, quia omne malum, sicut claruit, ex uoluntate fit, quae per sensus accidit naturae.