Noctes Atticae

Gellius, Aulus

Gellius, Aulus. The Attic Nights of Aulus Gellius. Rolfe, John C., editor. Cambridge, Mass.; London: Harvard University Press; William Heinemann, 1927 (printing).

Minari etiam [*](interdum, Sall.) ferro, ni sibi obnoxia foret, et quod videtur novius pervulgatiusque esse, id me doce. Versus enim Vergilii sunt notissimi:

  1. Nam neque tunc astris [*](stellis, Virg.) acies obtunsa videri, [*](videtur, Virg.)
  2. Nec fratris radiis obnoxia surgere luna,

quod tu ais culpae suae conscium. Alio quoque loco Vergilius verbo isto utitur a tua sententia diverse in his versibus:

  1. iuvat arva videre
  2. Non rastris hominum, non ulli obnoxia curae;
cura enim prodesse arvis solet, non nocere, quod tu de obnoxio dixisti.

Iam vero illud etiam Q. Enni quo pacto congruere tecum potest, quod scribit in Phoenice in hisce versibus:

  1. Séd virum verá virtute vívere animatum áddecet,
  2. Fórtiterque innóxium stare [*](stare, Bentley; vocare, RV; vacare, P.) ádversum adversários.
  3. Éa libertas ést, qui pectus púrum et firmum géstitat,
  4. Á res obnóxiosae nócte in obscurá latent?

At ille oscitans et alucinanti similis: Nunc, inquit, mihi operae non est. Cum otium erit, revises ad me atque disces quid in verbo isto et Vergilius et Sallustius et Plautus et Ennius senserint.

At nebulo quidem ille, ubi hoc dixit, digressus est; si quis autem volet non originem solam verbi istius, sed significationem quoque eius varietatemque recensere, ut hoc etiam Plautinum spectet, adscripsi versus ex Asinaria:

  1. Máximas opímitates gaúdio effertíssimas
  2. Súis eris ille úna mecum páriet gnatoque ét patri;
  3. Ádeo ut aetatem ámbo ambobus nóbis sint obnóxii
  4. Nóstro devincti beneficio.

Qua vero ille grammaticus finitione usus est, ea videtur in verbo tam multiplici unam tantummodo usurpationem eius notasse, quae quidem congruit cum significatu quo Caecilius usus est in Chrysio in his versibus:

  1. quamquam ego mercéde conductús tua
  2. Advénio, ne tibi me ésse ob eam rem obnóxium
  3. Reáre; audibis mále, si maledicís mihi.

De observata custoditaque apud Romanos iurisiurandi sanctimonia; atque inibi de decem captivis, quos Romam Hannibal deiurio ab his accepto legavit.

IUSIURANDUM apud Romanos inviolate sancteque habitum servatumque est. Id et moribus legibusque multis ostenditur, et hoc, quod dicemus, ei rei non tenue argumentum esse potest.