Noctes Atticae

Gellius, Aulus

Gellius, Aulus. The Attic Nights of Aulus Gellius. Rolfe, John C., editor. Cambridge, Mass.; London: Harvard University Press; William Heinemann, 1927 (printing).

Sermones [*](sermonem, ω.) M. Frontonis et Favorini philosophi de generibus colorum vocabulisque Graecis et Latinis; inibi color spadix cuiusmodi sit.

Favorinus philosophus cum ad M. Frontonem consularem pedibus aegrum visum iret, voluit me quoque ad eum secum ire.

Ac deinde, cum ibi aput Frontonem plerisque viris doctis praesentibus sermones de coloribus vocabulisque eorum agitarentur, quod multiplex colorum facies, appellationes autem incertae et exiguae forent,

plura, inquit sunt Favorinus, in sensibus oculorum quam in verbis vocibusque colorum discrimina.

Nam, ut alias eorum inconcinnitates [*](inconcinnitates,Mommsen; concinnitates, ω.) omittamus, simplices isti rufus et viridis colores singula quidem vocabula, multas autem species differentis habent.

Atque vocum inopiam in lingua magis Latina video quam in Graeca. Quippe qui rufus color a rubore quidem appellatus est, sed cum aliter rubeat ignis, aliter

sanguis, aliter ostrum, aliter crocum, aliter aurum, [*](aliter aurum, added by J. F. Gronov.) has singulas rufi varietates Latina oratio singulis propriisque vocabulis non demonstrat omniaque ista significat una ruboris appellatione, nisi [*](nisi, added by Skutch.) cum ex ipsis rebus vocabula colorum mutuatur et igneum aliquid dicit et flammeum et sanguineum et croceum et ostrinum et aureum.

Russus[*](russus, Carrio; rufus, ω.) enim color et ruber nimirum [*](nimirum, suggested by Hosius; nihil, ω; nihil dinoscuntur, Heraeus.) a vocabulo rufi dicuntur neque proprietates eius omnes declarant, ξανθός autem et ἐρυθρός et πυρρός et κιρρός et φοῖνιξ habere quasdam distantias coloris rufi videntur, vel augentes eum vel remittentes vel mixta quadam specie temperantes.

Tum Fronto ad Favorinum, Non infitias, inquit, imus quin lingua Graeca, quam tu videre elegisse, prolixior fusiorque sit quam nostra; sed in his tamen coloribus quibus modo dixisti denominandis, non proinde inopes sumus ut tibi videmur.

Non enim haec sunt sola vocabula rufum colorem demonstrantia, quae tu modo dixisti, russus et ruber, sed alia quoque habemus plura quam quae dicta abs te Graeca sunt; fulvus enim et flavus et rubidus et poeniceus et rutilus et luteus et spadix appellationes sunt rufi coloris, aut acuentes eum, quasi incendentes, aut cum colore viridi miscentes aut nigro infuscantes aut virenti sensim albo illuminantes.

Nam poeniceus, quem tu φοίνικα dixisti, noster est et rutilus et spadix, poenicei συνώνυμος, qui factus e Graeco [*](Graeco, J. F. Gronov; Graece, ω.) noster

est, exuberantiam splendoremque significant ruboris, quales sunt fructus palmae arboris non admodum sole incocti, unde spadici et poeniceo nomen est;

enim Dorice [*](Dorice, suggested by Hosis; Dorici, ω.) vocant avulsum e palma termitem cum fructu.

Fulvus autem videtur de rufo atque viridi mixtus in aliis plus viridis, in aliis plus rufi habere. Sic poeta verborum diligentissimus aquilam dicit et iaspidem, fulvos galeros et fulvum aurum et arenam fulvam et fulvum leonem, sicque Ennius in Annalibus aere fulvo [*](fulva, Gell. xiii. 21. 14.) dixit.