Noctes Atticae

Gellius, Aulus

Gellius, Aulus. The Attic Nights of Aulus Gellius. Rolfe, John C., editor. Cambridge, Mass.; London: Harvard University Press; William Heinemann, 1927 (printing).

Eius nomini Plato librum illum divinum de immortalitate animae dedit.

Is Phaedon servus fuit forma atque ingenio liberali et, ut quidam scripserunt, a lenone domino puer ad merendum coactus.

Eum Cebes Socraticus hortante Socrate emisse dicitur habuisseque in philosophiae disciplinis.

Atque is postea philosophus inlustris fuit sermonesque eius de Socrate admodum elegantes leguntur.

Alii quoque non pauci servi fuerunt qui post philosophi clari extiterunt.

Ex quibus ille Menippus fuit cuius libros M. Varro in aemulatus est, quas alii Cynicas, ipse appellat Menippeas.

Sed et Theophrasti Peripatetici servus Pompylus et Zenonis Stoici servus, qui Persaeus vocatus est, et Epicuri, cui Mys nomen fuit, philosophi non incelebres vixerunt.

Diogenes etiam Cynicus servitutem servivit. Sed is ex libertate in servitutem venum ierat. Quem cum emere vellet Ξενιάδης Κορίνθιος et ecquid artificii novisset esset [*](esset added by Hertz.) percontatus: Novi, inquit Diogenes, hominibus liberis imperare.

Tum Ξενιάδης responsum eius demiratus emit et manu emisit filiosque suos ei tradens: Accipe, inquit, liberos meos quibus imperes.

De Epicteto autem philosopho nobili, quod is quoque servus fuit recentior est memoria quam ut scribi quasi oblitteratum debuerit.

Rescire verbum quid sit; et quam habeat veram atque propriam significationem.

VERBUM rescire observavimus vim habere propriam quandam, non ex communi significatione ceterorum verborum quibus eadem praepositio imponitur; neque ut rescribere, relegere, restituere --- substituere dicimus, itidem dicimus rescire ;

nam qui factum aliquod occultius aut inopinatum insperatumque cognoscit, is dicitur proprie rescire.

Cur autem in hoc uno verbo re particula huius sententiae vim habeat, equidem [*](et quidem, ω.) adhuc quaero.

Aliter enim dictum esse rescivi aut rescire apud eos qui diligenter locuti sunt, nondum invenimus quam super is rebus quae aut consulto consilio latuerint aut contra spem opinionemve usu venerint;

quamquam ipsum scire de omnibus communiter rebus dicatur vel adversis vel prosperis vel insperatis vel expectatis. Naevius in Triphallo ita scripsit:

  1. Sive [*](sive, Skutsch; si umquam, MSS.) únquam quicquam filium rescívero,
  2. Argéntum amoris caúsa sumpse mútuum,
  3. Extémplo illo te dúcam ubi non déspuas.

Claudius Quadrigarius in primo Annali: Ea Lucani ubi resciverunt, sibi per fallacias verba data esse.

Item Quadrigarius in eodem libro in re tristi et inopinata verbo isto ita utitur: Id ubi rescierunt propinqui obsidum, quos Pontio traditos supra demonstravimus, eorum parentes propinquis capillo passo in viam provolarunt.

M. Cato in quarto :Deinde dictator iubet postridie magistrum equitum arcessi: mittam te, si vis, cum equitibus. Sero est, inquit magister equitum, iam rescivere.

Quae volgo dicuntur vivaria, id vocabulum veteres non dixisse; et quid pro eo P. Scipio in oratione ad populum, quid postea M. Varro in De Re Rustica dixerit.

VIVARIA, quae nunc dicuntur saepta quaedam loca, in quibus ferae vivae pascuntur, M. Varro in libro De Re Rustica III. dicit leporaria appellari. Verba Varronis subieci: