Epitome Rerum Romanorum

hostes in extrema Italiae refugerunt. Ibi circa Brittium angulum clusi, [*]()cum fugam in Siciliam pararent neque navigia suppeterent, ratesque ex trabibus et dolia conexa virgultis rapidissimo freto frustra experirentur, tandem eruptione facta digna 1

viris obiere morte et, quod sub gladiatore duce oportuit, sine missione pugnatum est. Spartacus ipse in primo agmine fortissime dimicans quasi imperator occisus est. [*](honorem Rehd.: honore cet. ) [*](quin Freinshemius x quia B: qui NL. ) [*](imperatoriis: imperatorum B. ) [*](consulares N L: consularem cet. ) [*](consurgitur N L: consurgunt cet. ) [*]( clusi: fusi B. )

Hoc deerat unum populi Romani malis, ut iam ipse intra se parricidale telum domi stringeret, et in urbe media ac foro quasi harena cives cum civibus suis gladiatorio more concurrerent.

Aequiore animo utcumque ferrem, si plebei duces aut, si nobiles, mali saltem ducatum sceleri praebuissent. Tum vero—pro facinus—qui viri! qui imperatores! decora et ornamenta saeculi sui, Marius et Sulla, pessimo facinori suam etiam dignitatem praebuerunt.

Bellum civile Marianum sive Sullanum tribus, ut sic dixerim, sideribus agitatum est. Primum levi et modico tumultu magis [*]()quam bello, intra ipsos dumtaxat armorum duces subsistente saevitia;

mox atrocius et cruentius, per ipsius viscera senatus grassante victoria;

ultimo non civicam modo, sed hostilem quoque rabiem supergressum est, cum armorum furor totius Italiae viribus niteretur, eo usque odiis saevientibus, [*]()donec deessent qui occiderentur.

Initium et causa belli inexplebilis honorum Marii fames, dum decretam Sullae provinciam Sulpicia lege sollicitat. Sed inpatiens iniuriae statim Sulla legiones circumegit, dilatoque Mithridate Esquilina [*]() [*](magis scripsi: maiore codd. ) [*](peractum est post saevientibus add. B. ) [*](Mithridate Esquilina Rehd.: mithridates quilla B: mithridate escylia N. )

Inde cum consules Sulpicius et Albinovanus obiecissent catervas suas, et saxa undique a moenibus ac tela iacerentur, ipse quoque iaculatus incendia viam fecit arcemque Capitolii, quae Poenos quoque, quae [*]()Gallos etiam Senonas evaserat, quasi captivam victor insedit.

Tum [*]()ex consulto senatus adversariis hostibus iudicatis in praesentem tribunum aliosque diversae factionis iure saevitum est; Marium servilis fuga exemit, immo fortuna alteri bello reservavit.

Cornelio Cinna Gnaeo Octavio consulibus male obrutum resurrexit incendium, et quidem ab ipsorum discordia, quom [*]()de revocandis quos senatus hostes iudicaverat ad populum referretur;

cincta quidem gladiis contione, sed vincentibus quibus pax et quies potior, profugus patria sua Cinna confugit ad partes. Rediit ab Africa Marius clade maior; si quidem carcer catenae, fuga exilium horrificaverant dignitatem.