Epitome Rerum Romanorum

ita eodem tempore dimicasse domi cum civibus, sociis, mancipiis, gladiatoribus totoque inter se senatu turpe atque miserandum.

Ac nescio an satius [*]()fuerit populo Romano Sicilia et Africa contento fuisse, aut his etiam ipsis carere [*]()dominanti in Italia sua, quam eo magnitudinis crescere, ut viribus suis confiteretur.

Quae enim res alia civiles furores peperit quam nimiae felicitates? Syria prima nos victa corrupit,

mox Asiatica Pergameni regis hereditas. Illae opes atque divitiae adflixere saeculi mores, mersamque vitiis suis quasi sentina rem publicam pessum dedere. Unde enim populus Romanus a tribunis agros et cibaria flagitaret nisi per famem quam luxus fecerat? Hinc ergo Gracchanae [*]()prima et secunda et illa tertia Apuleiana seditio.

Unde iudiciariis legibus divulsus ab [*]()senatu eques nisi ex avaritia, ut vectigalia rei publicae atque ipsa iudicia in quaestu haberentur? Hinc Drusus et promissa civitas Latio et per hoc arma sociorum.

Quid autem? Bella servilia unde nobis nisi ex abundantia familiarum? Unde gladiatorii adversum [*](an satius: ac satis B.) [*](carere: parcere B. ) [*](Gracchanae Iahnius: gracchana et L: grachana et B.) [*](ab: at B. )

supplicia quondam hostium artem faceret? [*]()Iam ut speciosiora vitia tangamus, nonne ambitus honorum ab isdem divitiis concitatus? Atquin inde Mariana, inde Sullana tempestas.

Aut magnificus apparatus conviviorum et sumptuosa largitio non ab opulentia paritura mox egestatem? Haec Catilinam patriae suae inpegit.

Denique illa ipsa principatus et dominandi cupido unde nisi ex nimiis opibus venit? Atquin haec Caesarem atque Pompeium furialibus in exitium rei publicae facibus armavit.

Hos igitur omnis domesticos motus separatos ab externis iustisque bellis ex ordine persequemur.

SEDITIONUM omnium causas tribunicia potestas excitavit, quae specie quidem plebis tuendae, cuius in auxilium comparata est, re autem dominationem sibi adquirens, studium populi ac favorem agrariis, frumentariis, iudiciariis legibus aucupabatur. Inerat omnibus species aequitatis.

Quid tam iustum enim quam recipere plebem sua a patribus, ne populus gentium victor orbisque possessor extorris aris ac

focis ageret? Quid tam aequum quam inopem

populum vivere ex aerario suo? Quid ad ius [*]()libertatis aequandae magis efficax quam ut senatu regente provincias ordinis equestris auctoritas saltem iudiciorum regno niteretur? [*]()Sed haec ipsa in perniciem redibant,

et misera res publica in exitium [*]()sui merces erat.

Nam et a senatu in equitem translata iudiciorum potestas vectigalia, id [*](quid ad ius: quid satius B: quid ius L. ) [*](niteretur: uteretur B. ) [*](in exitium: inexilium B. )

est imperii patrimonium, subprimebat, et emptio frumenti ipsos rei publicae nervos exhauriebat, aerarium; et reduci plebs in agros unde poterat sine possidentium eversione, qui ipsi pars populi erant, et iam [*]()relictas sibi a maioribus sedes aetate quasi iure possidebant?

Primam certaminum facem Ti. [*]()Gracchus accendit,

genere, forma, eloquentia facile princeps. Sed hic, sive Mancinianae deditionis, quia [*]()sponsor foederis fuerat, contagium timens et inde popularis,

sive aequo et bono ductus, quia depulsam agris suis plebem miseratus est, ne populus gentium victor orbisque possessor laribus ac focis suis exularet,[*]()