Naturalis Historia

Pliny, the Elder

Pliny, the Elder, creator; Mayhoff, Karl Friedrich Theodor, 1841-1914, editor

[*]((7. 8) Mela I 102. Sol. 23, 16. — (13) Sol. 23, 15.) Pontus Euxinus[*](elixinus DFEa), antea[*](ante a) ab inhospitali feritate Axinus[*](axinus F2J. axe- B2E2opv. cfr. IV 76. asi- r) appellatus[*](appellatus est F2R2E2ova.G(D)), peculiari[*](peculiari F2R2E2opv(D). -ris rJ) invidia[*](inuidia F2E2opv(D). -die Ra. -diae rJ) naturae sine ulla[*](ulla DF1dRE1S. ullo rv(D)-ate rJ) fine indulgentis aviditati[*](auiditati F2opv(D).) maris et ipse inter[*](inter R(?)G. in rv(J). cfr. interfusus II 173. III 86) Europam Asiamque[*](ariāque F. ma- a) funditur. non fuerat satis oceano ambisse[*](ambisset DFEa) terras et partem earum aucta inanitate[*](immanitate opG(JD1)) abstulisse, non inrupisse fractis[*](fractisque (fa- a1) Eaop) montibus Calpeque Africae avolsa[*](auolsa Ra3v. euo- a. -se E1. uolsa DFD. euulsa E2op) tanto maiora[*](maiora F2E2ov. -ra et p. -re r) absorbuisse quam reliquerit[*](reliquerit E2opv(D1). -iqueret R. -inqueret rS(D2)) spatia, non per Hellespontum Propontida infudisse iterum terris devoratis: a Bosporo quoque in aliam vastitatem panditur nulla satietate, donec exspatianti[*](exspatianti F2E2ov(G)D. -aciati pC. spatianti (-acianti a. -acienti R1) rS)

lacus[*](sibi va.G) Maeotii[*](maeotii R(?)H. -ti DE1. -tis dT(P)G. moeoti F1. me- a. a maeoti (moeo- F2. moetiti o. meothi p) ropv(L)) rapinam suam iungant[*](iungant F2v(L). -git a. -gunt (iug- R) ropS. -gat T(P)G).[*]((4) Sol. 23,16.) invitis hoc accidisse terris indicio sunt tot angustiae atque tam parva naturae repugnantis intervalla, ad Hellespontum DCCCLXXV[*](DCCCLXXV E2B. octingentorum XXV (LXXV a) ro v. cfr.IV 75. V 141) p., ad[*](ad dTpv.all.o) Bosporos[*](bosporo E. -phoro E2o. -foro ap) duos vel bubus meabili transitu — unde nomen ambobus —, etiam quaedam[*](et iam quaedam H. et tamquam v) in dissociatione germanitas concors: alitum quippe cantus canumque latratus invicem audiuntur, vocis etiam humanae commercia, inter duos orbes manente conloquio, nisi cum id ipsum auferunt venti. [*]((10) Berger Eratosth. fr. p. 329. Agrippa fr. 29 R. (Strabo II p. 91).)mensuram Ponti a Bosporo ad Maeotium lacum quidam fecere |XIII|.XXXVIII.D[*](D om.R2E1pSJ), Eratosthenes C??? minorem. Agrippa a Calchadone[*](calchadone D. -chedone v(Brot.). calcad- a. -caed- a3. chalchad- DFE. -chiadone R. -cedone B(S). cfr. V 149.150) ad Phasim X, inde Bosporum Cimmerium CCCLX. nos intervalla generatim ponimus[*](ponemus G) conperta in aevo nostro, quando etiam in ipso ore[*](ore RE2pv. ori r) Cimmerio[*](commerio DF. cumm- Ea) pugnatum est.

[*](Sol. 43, 1. MCap. VI 688. —(19 sqq.) Mela I 103. 104. Sol. 43, 2. cfr. Plin. XXVII 4. )Ergo a[*](a E2opa3v.om.r. in dT) faucibus Bospori est amnis Rebas[*](rhebas va.D), quem aliqui Rhesum[*](rhesum R2aSol.v(H). res- d. phes- r. rhoes- C) dixerunt. dein Syris[*](syris ll.v(J). psillis B), portus Calpas, Sangaris[*](sangaris ll.v(J). sag-. (P)H. sangarius C. cfr. V 147) fluvius ex inclutis. oritur in Phrygia, accipit vastos amnes, inter quos Tembrogium et Gallum, idem Sagiarius[*](sangarius va.J. saga- Sol.) plerisque [*](a plerisque E2da3va.S)[*](dist D e coni. H) dictus, Coralius[*](coralius ll.v(J). del. (Salm.) H), a quo incipiunt Mariandyni[*](mariandrini DFE1a. -dini va.H), sinus oppidumque Heraclea, Lyco[*](lyco v. liquo R. lico r) flumini adpositum— abest

a Ponti ore CC —, portus Acone[*](aconae DD. acc- F), veneno aconito dirus, specus Acherusia, flumina Paedopides[*](pedopides aT. -iles va.H), Callichorum[*](calli- chorum v. -corum R2. gallico- r), Sonautes, oppidum Tium, ab[*](ab R2v. om.R1. & r) Heraclea XXXVIII p., fluvius Billis[*](billis ll.v(H). bilis G. bilaeus B). [*]((4-12) Sol. 44, 1. MCap. VI 689. — (6-16) Mela 1 104. 105.)

[*]((6) Nepos fr. 57 Halm.) ultra quem gens Paphlagonia, quam Pylaemeniam[*](pylaemeniam B. philem- v. pilaemon- Da. pile- FdR. pillae- E) aliqui dixerunt, inclusam a tergo Galatia[*](galatia R2E2v. ea late r), oppidum Mastya[*](mastya R(?)v. -tia r.an mastra? cfr. GGm I p. 405a) Milesiorum, dein Cromna, quo loco[*](loco da3v. loc R. loca r) Enetos[*](henetos va.J) adicit Nepos Cornelius, a quibus in Italia ortos[*](ortus DFE1) cognomines eorum Venetos credi debere[*](credi debere ego. cfr. II 166 init. credere (corrupt. ex credidere) ll. J1. se credere J2. ea de re D. credi v) putat[*](oportet a. postulat v.del.J2), Sesamon oppidum, quod nunc Amastris, mons Cytorus[*](cytorus B. cit- ll.v), a Tio LXIII p., oppida Cimolis[*](cimolis B. chim- ll.v), Stephane[*](stephane R2a3B. -ni (sthaeph- F. stebh- E2) r. stebane v), amnis Parthenius. promunturium Carambis[*](carambis v e Sol.,MCap., Strab. cfr. IV 86. X 60. cer- ll.J. cor- p) vasto excursu abest a Ponti ostio CCCXXVaut, ut[*](aut ut ego. & ut ll. uel ut v. ut (coni.S) D) aliis placuit, CCCL, tantundem a Cimmerio aut, ut[*](ut om.R) aliqui maluere, CCCXII. D. fuit et oppidum eodem nomine et aliud inde Armine[*](armine ll.v(J). -mene H), nunc est colonia Sinope, a Cytoro[*](a cytoro (B) G. cyteros (cit- Ra) DFRa. cyto- ros E3. cyteros (ethe- p) a quitoro (quith- E2. cyth- p) E2pv)CLXIIII, flumen Varecum[*](uarecum (uarr- R) ll.J. -etum v. euarchum H), gens Cappadocum, oppidum Caturia[*](caturia v(D). -tyria DFE1a. -tiria RJ. ciatvria E2. gazivra E3B e Strab. XII p. 547)Gazelum[*](gazelum B e Strab. XII p. 546. 553. laze- E2in ras.p. iace- v. zaceplum rJ), amnis Halys[*](halys v. -lis R2. alis E2p. pilis r), a radicibus Tauri per Cataoniam Cappadociamque decurrens, oppida Gangre[*](gangre B. -gei R. -ger T. -ge pv. gamge rD1. -ger d),

Carusa[*](carissa B), [*]((1) Mela I 105. — (7. 8) Sol. 44, 2. MCap. VI 689 extr.) Amisum[*](amisum aG. -issum ll. -ysum v(item 6))liberum[*](libe- rum a3v. ib- ll), a[*](aa3v.om.ll) Sinope CXXX, eiusdemque nominis sinus tanti recessus, ut[*](ut Rda2pv. at r) Asiam paene insulam faciat CChaut[*](haut G(D). aut ll.v(Brot.)) amplius per continentem ad Issicum Ciliciae[*](cilicae DFE. sicili??? a) sinum. quo in omni tractu proditur tres tantum gentes Graecas iure dici, Doricam, Ionicam, Aeolicam, ceteras barbarorum esse. Amiso iunctum fuit oppidum Eupatoria[*](eupathoria a. euphato- DFE. eufrato- R), a Mithridate conditum; victo eo utrumque Pompeiopolis appellatum est.

[*]((9-11) Sol. 45, 3. — (14) Sol. 45, 4. MCap. VI 690.) Cappadocia intus habet coloniam Claudi Caesaris Archelaidem, quam[*](quam Dd2RE2v. que R1ad1p. quod F) praefluit[*](praefluit amnis ego. -uens R. pfluens r. prae- fluit v. praeterfl- D e Sol.) amnis Halys[*](halys B e Sol. hylas (hil- R. yl- a) ll.v), oppida Comana, quod Salius[*](salius ll.v(J). sarus B e Strab. et Ptol.), Neocaesaream[*](neocesarea cum quod Ea), quod Lycus,Amasiam, quod Iris[*](iris v. yris DEa. hy- R. yrys F), in regione hoc[*](hoc ll. hac v.del.B)Gazacena[*](gazacena B e Strab. caz- v. azacenat (-na R) ll), in Colopene[*](in colopoene R. -pena E3a3va.S. incole pene Ea) vero Sebastiam[*](sabastiam et sabastopolim Ep) et Sebastopolim — haec parva, sed paria supra dictis –, reliqua sui parte[*](parte melitam a R (?)d2v. partē & litā ma DFd1. -tamnia Ea) Melitam, a Samiramide[*](semiramide R(?)va.D) conditam haud procul Euphrate, Diocaesaream, Tyana, Casta- bala[*](castabala B e Strab. castalia ll. -liam R2v), Magnopolim, Zelam et sub monte Argaeo[*](argaeo B. arcago (archa- R)ll. atargao v) Mazacum[*](mazacum RdT(?)S. -ca B e Sol. maizacū Ea. marz- r. nyzaca v), quae nunc Caesarea nominatur.[*]((5) Mela I 105.) Cappadociae pars praetenta[*](praetentata d. -entant DFR1. -endant Ea) Armeniae Maiori Melitene vocatur, Commagenis[*](commagenes T. -nae va.S) Cataonia, Phrygiae Garsauritis[*](garsauritis B e Strab.et Ptol. gass- ll.J), Sargaurasana[*](sargaurasana (-ne v)a3v(D). arg- ll.cfr. Ptol.V6,12. sargarausene H e Strab. XII p. 534 extr.), Cammaneni[*](cammanene a3va.S), Galatiae

Morimene[*](morimeni R2. incrimine R1), ubi[*](ubi R2a3v. bi r) disterminat eas[*](eos R(?)va.S) Cappadox amnis, a quo nomen traxere antea Leucosyri dicti. a Neocaesarea supra[*](8) dicta Minorem Armeniam Lycus amnis disterminat. est et Coeranus[*](coeranus DFE2D. coecer- E1. cer- adJ. ceram' R. cerau- nus pv) intus clarus, in ora autem ab Amiso[*](ammiso F. antiso Ea.nunmerum excidisse coni.J. an C????cfr. §16) oppidum et flumen Chadisia[*](chadisia B. scha- Ea. -sya D. scadisia dv. -dysia F. cadiria R1. -dyrya R2), Lycastum, a quo Themiscyrena[*](timiscyrenea R. -cinena a. tymiscyrena F. tymyscir- E. -scyr- D. themiscyra G) regio, Iris flumen deferens Lycum.[*]((7.10) Mela ib.) civitas Ziela intus, nobilis clade Triarii et victoria[*](uiatoria DF1E) C. Caesaris. in ora amnis Thermodon , ortus ad castell[*](castellum v. cāstadium R.CCC st- r)[*]((12-14) Mela I 106. 107. — (433, 3) ib. 107.)um quod vocant Phanorian[*](phanoriam dTv(J). -rhian DFRE. -rphiā a. phanaroeam B e Strab.), praeterque radices Amazoni montis lapsus. fuit oppidum eodem nomine et alia quinque, Amazonium[*](amazonium H e Mela. -ius (R2e corr.)ll. -icus v. phamizonium B), Themiscyra, Sotira[*](sotyra DFEa), Amasia, Comana[*]( comana B. -ara (quo- R)ll.v), nunc Matium[*](matium (mazium F) ll.v(J). manteum B. -tium S. cfr. V 115. 116) .

gentes[*](gentes ll.v(G). del.B)Genetarum[*](genetarum B e Val. Flacco V 147. cfr. Scylax 88. caenarum DFED1. cenana- R. cena- adpv. (caenarum— 12 cotyorum E1in marg.)), Chalybum, oppidum Cotyorum, gentes Tibareni, Mossyni[*](mossyni B. mass- (masy- R. massi- a)ll.D. masini v. cfr. Mela) notis signantes corpora, gens Macrocephali[*](macrocephali v. -chepali R2. maeroch- d. meroch- R1. mocerocephali a. -chepali r), oppidum Cerasus, portus Cordule[*](cordulae DFEva.H. chordule H), gentes Bechires[*](bethires Ea), Buxeri[*](buxeri ll.v(J). cfr. Mela. buzeri B e Sylace 82. Strab. XII p. 549), flumen Melas, gens Machorones[*](macharones F. -chrones R2. -crones va. J e Strab. XII p. 548. machedoni a. (Machelones GGm I p. 378.412)), Sideni[*](sideni B e Strab. -doni ll J. sydoni adv) flumenque[*](flumenquae FR. -eni quae DE. -iniq. a) Sidenum, quo alluitur oppidum Polemonium[*](polemonium d(?)B. pal- ll. bal- pv), ab Amiso[*](amisso DFEa(item 433,1))CXX. inde

flumina Iasonium[*](iasonium d(?)B. las- (alas- R) ll.v), Melanthium[*](melanthium v. -ntium (-atiū R) ll) et ab Amiso LXXX Pharnacea [*](pharnacaea F. -natia R. -necea DE. parnacea a) oppidum, Tripolis castellum et fluvius, item Philocalia et sine fluvio[*](fluuio a3v. fluuio item ll.S) Liviopolis, et a Pharnacea C??? Trapezus[*](trapezus d(?)v. -etus ll) liberum, monte vasto clausum[*](clausum v. -strum ll).[*]((10. 12) Mela I 108.) ultra quod gens Armenoc halybes[*](armenochalybes (-ca- v)C. -oscalibes ll) et Maior[*](et maior adv(S). -ra r. a maiore pH) Armenia, XXX p. distans. in ora ante Trapezunta flumen est[*](est om.R(?)G) Pyxites[*](pyxites G. -ithes R. -xytes (-tres D1) DF. pyzites E. pysi- v. pizi- ap), ultra vero gens Sannorum[*](sannorum R (?)a3B. ann- ll) Heniochorum[*](heniochorum R(?)B. eni- DFE. enich- a. enic- v.(item 9)), flumen Absarrum[*](absarrun Fa. aps- DE. exarrun R. absarum va J. cfr. §13.25) cum castello cognomine[*](an cognomini?) in faucibus, a Trapezunte CXL. eius loci a tergo montium Hiberia[*](iberia R(?)va.D) est, in ora vero Heniochi, Ampreutae[*](ampraeutae FE. -aeiute a), Lazi, flumina Acampseon[*](acampseon isis DdTJ. -nis his R. -nysis v. camps- G. acapseonis is r. acam- psis isis H), Isis, Nogrus[*](nogrus (no???g- D) ll.v. mo- (P) H ex Arriani periplo 9 (GGm I p. 375)), Bathys[*](bathis (-tris R)ll.v a. G(Brot.)), gentes Colchorum[*](cole horum DEa. coleo- FR), oppidum Matium[*](macium a manti- F1. cfr. § lO extr.), flumen Heracleum et promunturium eodem nomine clarissimusque Ponti Phasis.[*]((12) Sol. 15, 19. — (15. 16) Mela I 110.) oritur in Moschis[*](moscis a. maschis R), navigatur quamlibet magnis navigiis XXXVIII.D[*](XXXVII. D (=300 stad.) M Pt p. 925a) p., inde minoribus longo spatio, pontibus CXX[*](CCXX Ea) pervius. oppida in ripis habuit conplura, celeberrima[*](celeberrimū DFEa) Tyndarida[*](tyndarida circaeum H e Dionys. perieg. 692. Val. Flacco V 327. tindaridaceum ll. tyri- tacen B. -ida ceum v), Circaeum, Cygnum[*](cignum DFEa) et in faucibus Phasim. maxime autem inclaruit Aea[*](aea R(?)a3Bas. ea rv), XV p[*](XL M Pt p. 922a). a mari, ubi Hippos et Cyaneos[*](cyaneos (P)H. cyaos(cyos R)ll. tyanos p. cya- a3v) vasti amnes e[*](e R(?)v. et r) diverso
in eum confluunt; nunc habet Surium tantum, et ipsum ab allne influente ibi cognominatum usque[*](us quoque DE) quo magnarum naviutm capacem esse diximus. et alios accipit[*](accepit DFEa) fluvios magiitudine numeroque mirabiles, inter quos Glaucum[*](glaucum v. clau- ll). in ore eius insula est[*](insula est ego. -lae dpv. -le a. -la rD2) sine nomine, ab[*](ab H. om. ll. abest R2in marg.B(D). a v) Absarro[*](absaro B.om.R1. sarro v. cfr. § 12)LXX. [*]((6. 11) Mela ib.) index aliud flumen Charien[*](charien v. ca- ll), gens Saltiae[*](saltiae (-ie Rd)ll.v(D). salae B. -loe U 116), antiquis[*](antiquis — 7 suanos om.a) Phthirophagi [*](phthirophagi v. pitir- R. phitiropagi DdE. phytyr- F) dicti, et alia[*](alia DFdEpJ. ala R. alias B(S). del.C) Sanni[*](sanni DFR1v(D). samni Ed. sani R2. suani B), flumen Chobum[*](cobm pva.S), e Caucaso per Stuanos fluens, dein Rhoan[*](rhoan ll.v(D). -as C), regio Egritice[*](egritice ego e Ptol. V 9,4. ceg- ll.J. ag- pv. ecrectice B e Ptol.(cfr. Scylax 83. anon. peripl.42)), amnes Sigama[*](sigama ego. -ania (syg- F) ll.v(D). sing- d(?)J. -games (P) H ex Arriani periplo 16), Thersos[*](tersos pva. H. tarsuras P exArriano), Astelephus[*](astelephus (P)H. -lpus ad. -Iphus J. asthelpus DFE. hasthelphus R. atelpos v), Chrysorrhoas, gens Absilae, castellum Sebastopolis, a Phaside C???, gens Sanigarum[*](sanigarum (sanni- B)v. sanga- p. sanica- ll.D), oppidum Cygnus, flumen et oppidum Penius[*](penius (poenios R) ll.v(P)H coll. Ov. ep. exPonto IV 10,47. pityus B. pineus M Pt p. 911a). deinde multis nominibus Heniochorum gentes.

[*]((13-17) Mela I 109. 110. 111.) Subicitur[*](subicitur R2v. subitur r) Ponti regio Colica[*](colica H. -ita DFEa. -itur R1. golita R2. cho- licha p. colchica v), in qua iuga Caucasi ad Ripaeos montes torquentur, ut dictum est,[*](5, 98) altero latere in Euxinum[*](eusinum REa. eius in-r) et Maeotium[*](maeotin va. S) devexa, altero in Casplum et Hyrcanium mare. reliqua litora ferae[*](ferae RC. cfr. Mela. fere rv(D1)) nationes, tenerit Melanchlaeni[*](melanchlaeni B. menancl-Rd. -cleni r. melacl- v), Coraxi, urbe Colchorum[*](CCL. chorum (co- a) DFEa(p)) Dioscuriade[*](dioscurtade DFEa(item 435,6)) iuxta fluvium Anthemunta[*](antemnnta DFEa) nune deserta, quondam adeo

clara, ut Timosthenes in ear CCC nationes dissimilibus linguis descendere prodiderit; et postea a[*](a R(?)a3v.om.r) nostris[*](n???ris av. -ri r) CXXX interpretibus negotia gesta ibi.[*]((3-5) Sol. 15, 17. Ammian. XXII 8, 24. — (7) Mela I 110.) sunt qui conditam eam ab Amphito et Telchio[*](telchio dpv. the- (-lgio a) ll.D.(Cercius Sol.ʽῥέκαςcodd. Strab. XI p. 496)), Castoris ac Pollucis aurigis, putent, a quibus ortam Heniochorum[*](hentocorum DFE. ent- a) gentem fere[*](fere om.p. feram a3va.S) constat. C??? a[*](C??? aego. ca DFEa. cla p. a Rd(?)v) Dioscuriade oppidum Heracleum[*](heracleum v.cfr. §17. -lea d. -leas ll) distat[*](dist. ego), a Sebastopoli LXX. Achaei[*](achaei DB. amch- E. -chei F. -cei a. acaei d. ache R2. che R1. anchei pv), Mardi[*](Imardi M Pt p. 917a. sedcfr. Tac. ann. XIV 23), Cercetae[*](cercetae dv. -te R2. cere et a r), post eos Seraci[*](seraci (M Ptl.l.)D2. serri ll.v), Cephalotomi. in intimo eo tractu Pityus[*](pityus B. pithis a. pythis r. phytis v) oppidum opulentissimum ab Heniochis direptum est. a tergo eius Epagerritae[*](epageritae R(?)va.D. eparrite a), Sarmatarum populus[*](populis DE) in Caucasi iugis, post quae[*](quae B2. quem (R?)B1. que ll) Sauromatae.[*]((10-13) Sol. 15, 18. — (17) Mela I 110. 111.) ad hos profugerat Mithridates Claudio principe narravitque Thalos[*](thallos SJ(errore))iis esse confines, qui ab oriente Caspii maris fauces attingerent[*](attinger& F. -gerēt. et a. -gere p); siccari eas[*](eas aestu d(?)v. aeastu DFE. aestu Rp. estu a) aestu recedente. in ora autem eiuxta Cercetas flumen[*](flumen icarus D. -usa v. -men incarus R. -mini carus r. (-men Troicarus B)) Icarus, Achaei[*](achaei cum coni.B2. aches- sum p. acaescum E. -sum DF. acesum R1dB1. cesū a. acies- cum R2. Aci cum D. cum v) cum oppido[*](oppido Rv. -dū rB1) Hiero et flumine, ab Heracleo CXXXVI. inde promunturium Crunoe[*](crunoe a ll.G(H).cfr. IV 44. cronea v(L)), a quo supercilium arduum tenent Toretae[*](toretae v. ore- d. tere- D. ere- Ra. eraetae E. -te F2. -tetae F1), civitas Sindica, ab Hiero LXVII.D[*](LXV. D R.XXXVII. D M Pt p. 908bex Arriano.anXLVII.D?), flumen Setheries[*](setheries EadTH. sech- rJ.om.p. sceasceriges v).

inde ad Bospori Cimmerii introitum LXXXVIII.D[*](LXXXVII.D R).

[*]((5-7) Mela I 112.) Sed ipsius paeninsulae inter Pontum[*](pontum v. pōtiū a3. pot- r) et Maeotium[*](maeocium a. -otū R. -tin va.S. macotium r) lacum excurrentis[*](excurrentis v. -tes ll) non amplior LXVII.D p. longitude est, latitudo nusquam infra[*](an ultra?) duo iugera; Eonem[*](Eionem B) vocant. ora ipsa Bospori utrimque ex Asia atque Europa curvatur in Maeotim. oppida in aditu [Bospori primo[*](bospori primo R2in marg.pv. om.r. uncos ego posui)] Hermonasa[*](Hermonassa B), dein Cepoe[*](cepoe B(S). cepe ll.v. cepi a3G) Milesiorum, mox[*](mox v. mon ll) Stratoclia et[*](et paene R(?)va.D) Phanagoria ac paene desertum Apaturos[*](apaturos v e Strab. XIp. 495. ac patruos ll) ultumoque in ostio Cimmerium[*](chimerion pGeogr. Rav. p. 173,6.368,16. chym- a. cimm- (-os R1) r. ceruerios R2. cerberion v(C). cim- bricum B), quod antea Chimerion voeabatur.

inde Maeotis lacus, in Europa dictus.

[*](4,78)

[*]((10) Mela I 114. —(12) Sol. 15, 18. — (13. 437, 1. 2) Mela I 116. 117.) A Cimmerio accolunt Maeotici, Vali[*](Vali, Serbi B e Ptol. V 8,13. hali (hai R) sernis (her- R) ll.D1. -rni v(J). Haliserni D2), Serbi, Serrei[*](serrei ll.v(J). ar- rechi B e Strab.et Ptol.), Scizi[*](scizi (szizi a) ll.v(D). cizi J. zingi B), Gnissi[*](gnissi ll.J. gneapsasi R2. gnispsi p. gypsi v. psesii B. gonapsi M Pt p. 918a). dein[*](dein R(?)v. dain r) Tanain amnem gemino ore influentem incolunt[*](colunt Hack. an inclu- dunt? de mendo cfr. 144 init.) Sarmatae[*](sauromatae Sol. iaxamatae B.sed cfr. II 245), Medorum, ut ferunt, suboles, et ipsi in multa genera divisi. primi[*](primi RS. -mii D. -mu FEapv) Sauromatae Gynaeco[*](cyn???co (-eco D. -ea Ep.om.a. gynei v) gratumenoe (-ne p. -nae v) DFEapva.B.cfr. Mela. cinacogratū eneti R. (add. unde va. Brot. ob U 117)) - cratumenoe, Amazonum conubia; dein Naevazae[*](naeuazae DD. -ze E. neua- adTpJ. naeuaezae F. uaeuazae R1. aeu- R2. eu-v), Coitae[*](coitae S. -te (corte R1) ll. cottae v. chyte p), Cizici[*](cizici DED. zizici a. czici R1. zici R2. cizi FJ. cizimeni (cici- G)v), Messeniani, Costoboei[*](costobocci (-boci D2) B e Paus.X 34,5. scr. hist. Aug.IV 22,1. Amm. Marc. XXII 8,42. chotto- v. cotobacchi (-cci a) ll.J), Zecetae[*](zecetae M Pt V 8,10 p. 915a (ζακάται). cezete E1. zete R. caetae DF. cetae dJ. cete E2ap. choatrae), Zigae[*](zigae (zicae R. zia et a) ll. H. zygoe B. cyze v B e Val. Flacco VI 151. -tae v), Tindari[*](tindari ll.v(J). thin- a. dandari B),

Thussagetae[*](thussagetae dB. tuss- Rv(H). thyss- S coll. IV 88. MelaI 116. thusseg- (tu- a. thussaegetae F) rD), Tyrcae[*](tyrcae DFE2aD. tycae E1. tirce R. iyrcae (P)S ex Herod. IV 22. turcae B e Mela. thurace v) usque ad solitudines saltuosis[*](saltuos R1. saituosis FE. saxosis pva.G) convallibus asperas, ultra quas Arimphaei[*](2 aremphei DFEMela. cfr. § 34. riphei a), qui ad[*](ad ripheos a. arriphaeos F. -pheos DE. -phaeo R) Ripaeos pertinent montes.[*]((4) cfr. Herodot. IV 86. Strabo V p. 214. Dionys. perieg. 165.) Tanaim ipsum Scythae Silim[*](silim S. -lin v(H). -lyn C.cfr. §49et Eustath. ad Dion.perieg. 14. sinum ll. J) vocant, Maeotim Temarundam[*](temarundam (the- a) RaS. -riindam r. temerinda v), quo significant matrem maris. oppidum[*](oppida p) in Tanais quoque[*](an utroque ostio? cfr. §19 gemino ore) ostio. tenuere finitima primo[*](primi a3va.S) Cares, dein Clazomeni et Maeones[*](maeones dpB. -nis DFRD1. -ni D2. moenes a. -nis E. macones v), postea Panticapaeenses[*](panticapaeenses D. -peenses R1. -penses DR2v. -paenses F1. pont- r). sunt qui circa Maeotim ad Ceraunios montes has tradant[*](tradunt Eadp) gentes: a litore Napitas[*](napitas (B2) H e St Byz. -pras (-pias a1) ll.v(D). -paeas B1coll.§50 extr. -patas D2) supraque Essedonas Colchis iunctos montium[*](ac montium va.H) cacuminibus, dein Camacas[*](carmacas a3pva.S.cfr. §50), Oranos, Autacas[*](autacas ll.H. ant- B), Mazamacas[*](mazamacas DFD1. -zacacas EaD2. -zacasos RS. -zacas dv(J2)), Cantiocaptas[*](cantiocas RS. -chatas p. cantocaptas H), Agamathas[*](asgamatas R. agagammatas va. H. iaxamatas M Pt p. 916a), Picos[*](picos (pyc- F) ll.H. picoros M Pt l. l.coll. Mela I 114 (phicores). phycaros B coll. XXXVII 110), Rymosolos[*](rymo- solos (-lus F) DFED. rim- R2aS. rhim- v. rom- R1. rimolos p. rhymozolos H), Acascomarcos[*](acasomarcos p. asco- dva.S) et ad iuga Caucasi Icatalas[*](itacalas RSJ1. catalas d. cha- p), Imadochos[*](imaducos (imia- a) pa. -uchos Eva S) Ramos[*](ranios p. -nos va. H), Anclacas[*](andacas DFD1. ancladas p), Tydios[*](tidios FEa. tynd- p), Carastaseos, Authiandas[*](autiandas F. aut thi- a. anthi- RdTS. asuci- va.H); Lagoum amnem[*](amnes (om. ex— 438,1 amnes) a) ex montibus Catheis, in quem[*](quam R) defluat[*](defluit R(?)pva.S) Opharus,
ibi gentes Cauthadas[*](caucadas va.S), Opharitas; amnes Menotharum, Imityen[*](imituen F. -enis va. H. -tien r. -ten G) ex montibus Cissiis[*](cissiis ll.(P)H. scissum v); infra[*](infra ego. inter ll.v. intus p.cfr. §29.IV 108.III 109) Acdeos[*](agdeos va.H(J). agedos C), Carnas[*](carnapas va.H), Vscardeos [*](oscardeos (-daeos F) FdTpS. -adeos R. gardeos va.H), Accisos[*](accisas R), Gabros, Gegaros[*](geratos R. gregaros a3pva.H. gog- H) circaque fontem Imityis[*](imityis H. -ttyis DE. imytt- F. immitus R. imitis aG. -this p. -tisi a3. -tissi v) Imityos[*](imityos (-tuos v) et H. -tios et R. -tio sed r) et Apartaeos[*](aparteos ad. -atraeos RS. -arthenos v).[*]((9. 10) Sol. 49, 7. (cfr. Plin. IV 85. Mela II 3).) alii influxisse eo[*](eo Rv. eos r) Scythas[*](sytas a. icy- a3. sithas DFE. suitas va.H) Auchetas[*](aucethas DFE. -etas a), Atherneos[*](aterneos R. sather- a3. satar- (atar- H) va.S), Asampatas, ab iis[*](is Fa. his rv) Tanaitas et[*](et Rdav. ei DE. aei F) Napaeos[*](napaeos DFED2. inap- RaH. cfr. § 50 et Gutschmid kl. Schr. IIIp. 441. nepheonitas v) viritim deletos. aliqui flumen[*](flumen om.RSJ1) Ocharium[*](ocharium ll.v(S). oca- a. ofa a3. opha- B coll.§21) labi per Canticos[*](cantecos a3va.S) et Sapaeos[*](sapeos Rava.D2), Tanain vero transisse Satharcheos[*](satarceos a. sarchar- ceos TS. fatareos (pha- C) a3v) Herticheos[*](herticheos DD1. -chaeos F. -cleos ED2. -ceos v. -thideos p. erthicheos R. erticleos a. -ceos a3. comma sustulit D), Spondolicos, Synhietas, Anasos[*](amassos va.S), Issos, Cataeetas[*](cataeetas DFD. -tis E. -teetas R. -tis a. -tetas dTS. catacetos (-zetos Dal.) v), Tagoras[*](tagoros catonos va.S), Caronos, Neripos, Agandaeos, Meandaraeos[*](mandareos R(?)va.D), Satharcheos[*](satharcheos (-ceos a) ll.D. satar- dH. satur- v) Spalaeos[*](spaleos R(?)va.D.comma sust.D).

Peracta est interior[*](interior ora F2v (sc. Asiae: cfr. §33). -iora r) ora ac loca[*](ac loca ego. cho (co a) ll. a Cio (coni.S) J. cfr. V 144. 148. Ponti D2.del.v) amnesque[*](amnesque ll. omn- v(D2). amne omn- (S)J.), accolae: nune reddatur ingens in mediterraneo[*](mediterraneo R(?)v. -os r) situs[*](situs ego. sinus ll. G(H). -nu v(L)), in quo multa aliter ac veteres proditurum me non eo infitias , anxia perquisita cura rebus nuper in eo situ gestis a Domitio[*](domitio R(?)v. -ti. G. r) Corbulone regibusque inde missis[*](misis DFE) supplicibus

aut regum[*](aut regum v. auretum R1. aure (-ro R2) cum r) liberis obsidibus. ordiemur autem a Cappadocum gente.[*](Sol. 45, 1. MCap. VI 690.) longissime haec Ponticarum omniwun introrsus recedens Minorem Armeniam Maioremque et Commagenen laevo suo latere transit, dextro vero omqes in Asia dictas gentes, plurimis[*](plurimis v e Sol. fluminis R. -ni r) superfusa populis, magnoque impetu scandens ad ortum solis et Tauri iuga transit Lycaoniam, Pisidiam, Ciliciam, vadit super Antiochiae tractum et usque[*](et usque opa3v. eiusque (-quae DF) ll) ad Cyrresticam[*](cyrresticam (cyre- B) G. -tricam a. cirr- ro. cur- p. cyr- v) eius regionem parte sua quae vocatur Cataonia contendit. itaque ibi longitudo Asiae XII.L???[*](XI.XL M Cap.) efficit, latitudo DCXL.

[*]((11. 12) Sol. 45, 2. MCap. l. l.) Armenia autem Maior incipit[*](incipiens R(?)G) a Parihedris[*](parihedris DFREoJ. -iedrib' a. -ris v. -iendris p. paryadris H. item infra;cfr. V 99) montibus, Euphrate amne, ut dictum est, aufertur Cappa- [*]( 5,83 ) dociae et, qua discedit Euphrates, Mesopotamiae haut minus claro[*](clara op) amne Tigri. utrumque fundit ipsa et initium Mesopotamiae facit inter duos amnes exiturae[*](exiturae ego. iturae (-re ao) ll.v. sitū tr??? dT. sitae. terrae (PG) J. sitae D); quod interest[*](iter est H) ibi, tenent Arabes Orroei[*](orroei D coll. V 85. sooroei d. soroci ll.o. orochi p. orei v). sic[*](s hic R) finem usque in -Adiabenen[*](diabenen o) perfert, ab ea transversis iugis inclusa[*](inclusa iugis a) latitudinem in laeva pandit ad Cyrum amnem transversa Araxen[*](in araxen a3va.H. (trans- uecta Araxen coni.H)), longitudinem vero ad Minorem usque Armeniam, Absarro[*](absarrho DFE. asarro a.cfr. § 12) amne in Pontum[*](pontum R2v. port- r) defluente et Parihedris[*](pariedris Rava.H. -ihaeris E) montibus, qui fundunt Absarrum[*](absarrhum DFR. ads- Ea), discreta[*](discreta a3v. -ceta (-ceda R) ll) ab illa.

[*](init.: Sol. 15, 19. — Mela III 40.) Cyrus[*](cyrus v. quibus ll) oritur in[*](in om.R) Heniochis montibus, quos alii Coraxicos[*](conixicos R1. coriix-R2) vocavere, Araxos eodem monte quo Euphrates,

VI p. intervallo, auctusque amne Vsi[*](asi R. musi va. S) et[*](et del. voluit S) ipse, ut plures existimavere, Cyro[*](cyro ego. cfr. XXXI 90. de (aTopP. dae E. da DFR.adv) cyro ll.v) defertur in Caspium[*](capium DFE) mare. oppida celebrantur in Minore Caesarea[*](Casara B e Ptol.V 6,20), Aza[*](aza a3B e Ptol.V 6,10. oza R. za rv), Nicopolis, in Maiore Arsamosata[*](arsamosata (B)S e Ptol.V 12,8. Tac.ann.XV 20. -mota dp. -motae (-te Rav)ll. armosata H e Polyb. VIII 25) Euphrati proximum, Tigri Carcathiocerta[*](carcathiocerta B e Strab. XI p. 527. argiathi- (argucti- R) ll. ar- gathi- v), in excelso[*](excelsa a. -sis a3va.H) autem Tigranocerta, at in[*](ad in capis DFE) campis iuxta Araxen Artaxata. universae magnitudinem Aufidius quinquagiens centena milia prodidit, Claudius Caesar[*](CL. caesar Fa) longitudinem a Dascusa ad confinium Caspii maris XIII p., latitudinem dimidium eius Tigranocerta ad Hiberiam. dividitur, quod certum est, in praefecturas, quas strategias vocant, quasdam ex his vel singula regna quondam, barbaris nominibus CXX[*](an XX?). claudunt[*](cludunt G. diuid- R1. cfr. IV 49) eam montes ab oriente, sed non statim Cerauni nec Adiabene[*](aduabene R. adiib-DFE) regio.[*]((17-19) MCap. VI 691 init.) quod interest spatii, Cepheni[*](cepheni EdTpJ. eph- a. cepe- R. chephe- D. chaephae- F. sophe- B. cfr. V 66) tenent; ab his iuga[*](iuga v. -gae DF. -ge r) ultra Adiabeni[*](adiabeni v. -ne R. adiaeb- F. adieb- D. -iepene Ea) tenent, per convalles autem proximi Armeniae sunt Menobardi[*](menebardi R) et Moscheni. Adiabenen Tigris et montes[*](montes ll.C(P) H. -tium sinus v(G)) invii[*](inuii DFRE(P)H. in VII a (p) C. multi B) cingunt. ab laeva eius regio Medorum est ad[*](ad RT(P)J.om.a. & rv) prospectum[*](prospectus a3va.(P)J) Caspii maris. ex oceano hoc, ut suo[*](suo Rv. uo DF. uno a. in Ep) loco dicemus, infunditur, totumque[*](36) Caucasis montibus cingitur. incolae per confinium Armeniae nunc dicentur.

[*]((1. 6) Mela III 39.) Planitiem[*](planitiem v(D).per pla- ll.J (confinium tenet intellegens)) omnem a Cyro usque Albanorum

gens tenet, mox Hiberum, discreta ab iis amne Ocazane[*](ocazane ll.D. oeaz- va.B. alazone B e Strab. XI p. 500) in Cyrum[*](cyrū v. -ru DFRE. -ro a. ciro p) Caucasis montibus defluente. praevalent oppida Albaniae Cabalaca[*](Chabala coni.Be Ptol.V 11, 5), Hiberiae Harmastus[*](harmastus M Pt p. 928a. -tis B. pharmasus Eav. -siis r. hermastus J coll.§30) iuxta flumen[*](iuxta Cyrum flumen, Eoris M Ptl.l.), Neoris. regio Thasie[*](thasiae DFE) et Thriare[*](triare ava.D) usque ad Parihedros[*](parihedros D coll.§25. -iedros (P)G. partheodoros DFa. -teodoros EdTJ. -ris R. -tedoros v. paryadras H) montes. ultra sunt Colchicae[*](colcice a. cholchicae DFE) solitudines, quarum a latere ad Ceraunios verso Armenochalybes[*](armenocalibes (-moeno- F)ll) habitant et Moschorum tractus ad Hiberum amnem in Cyrum defluentem et infra eos Sacasani[*](sacasani RD. -ssani B coll. Strab. XIp. 509. 511. sucasani r. phuc- v.σακανοίPtol. V 8,13) et deinde Macerones[*](macerones ll.J. -crones B. -cherones v. -chelones coni.P ex Arriano) ad flumen Absarrum[*](ab- sarrhum E. aps- DF. asarrum R1. absardum a). sic plana aut[*](ac (pro aut) pva.S) devexa optinentur. rursus ab Albaniae confinio tota montiun fronte gentes Silvorum ferae[*](ferae a3C. -ra ll -re v) et infra Lupeniorum[*](lubienorum B e Ptol.V 10,1), mox Diduri et Sodi.

[*]((12-17) MCap. VI 691.) Ab iis sunt Portae Caucasiae, magno errore multis[*](a multis opva.H) Caspiae dictae, ingens naturae opus montibus interruptis repente, ubi fores additae[*](additae F2. abd- r. obd- v) ferratis trabibus, subter medias amne diri odoris[*](driodori F2. dyriodori a3va.H) fluente citraque in rupe castello, quod vocatur Cumania, communito ad arcendas transitu gentes innumeras, ibi loci terrarum orbe portis discluso, ex adverso maxime Harmasti[*](hermasti ll.J. -tis a3. harmastis v.cfr. §29) oppidi Hiberum. a Portis Caucasis per montes Gurdinios[*](gurdinios D. -nio DF1E. -diinio a. -dunio p. -duuos v. gardinio R. gortinios F2. gordyaeos B. -dynios J) Valli, Suani[*](suani Rv(S). -aui rD1. -arni C.cfr. §14. XXI 77.XXXIII 52), in- [*](tantum ava.H)domitae gentes, auri tamen metalla fodiunt. ab his ad

Pontum usque Heniochorum[*](portum usque henioquorum DFEa) plurima[*](plura R(?)G.cfr. §14extr.) genera, mox Achaeorum [*](achaeorum v. ace- a. acae- r).[*]((4) Nepos fr. 56 Halm. — (8. 9) MCap. VI 691.) ita se habet haec[*](habet haec ego. habet(h???t) ll.v) terrarum e[*](e Ddpa3. ei FEa. sinus e R(?)v.cfr. §23 init.) clarissimis. aliqui inter Pontum et Caspium mare CCCLXXV[*](CCC.LXXXV a) p. non amplius interesse tradiderunt, Cornelius Nepos CCL[*](CL. M va.(P)H.CCM Cap): tantis iterum angustiis infestatur Asia. Claudius Caesar a Cimmerio Bosporo ad Caspium mare CL prodidit eaque perfodere cogitasse Nicatorem[*](nicatorem a3G. -astorem (-rum R)ll. -anorem v) Seleucum[*](seleucum v. -cium a. -ecium (-etium R) r) quo tempore sit ab Ptolemaeo[*](ptolomaeo DEva.G(D). pthol- F. tphol- R. thol- a) Cerauno interfectus. a Portis Caucasiis[*](caucasitis DF. -si sitis Ea) ad Pontum CC esse constat fere.

[*](MCap. ib. Plin. IV 92. — (12) cfr. Plin. V 151. — (14) Mela II 98.) Insulae[*](in insulae DFEa) in Ponto Planctae[*](planctae (P)G. -netae B. -nitae DE. -te FR1d. -tie R2a. -teae v) sive Cyaneae sive Symplegades; deinde Apollonia Thynias[*](thynias B(H). -nnias G. thimnias a. tymnias DFdE. -nia R1. timnia R2) dicta, ut distingueretur ab ea quae est in Europa — distat a[*](av.om.ll.D) continente p. M, cingitur III[*](IIIIRSJ) — et contra Pharnaceam Chalceritis[*](calcheritis o. chalch- DFE), quam Graeci Ariam[*](arian F) dixerunt Martique sacram[*](sacramque marti ova.S) et in ea volucres cum advenis pugnasse pinnarum[*](pignarum R1. penn- aopva.S) ictu[*](iactu FdRa).