Naturalis Historia

secuntur herbae sponte nascentes, quibus pleraeque [*](pleraeque dv. -raque rD.) gentium utuntur in cibis maximeque Aegyptus, frugum[*](frugus R.) quidem fertilissima[*](fertilissimas et V. -ma et dT.), sed ut prope sola iis carere possit. tanta est ciborum ex herbis abundantia. in Italia paucissimas novimus, fraga[*](fragant RE1. flagant E2.), tamnum[*](tannum d. tamnus R.), ruscum, batim[*](battim d. batim marinam om.VT.) marinam, batim[*](battim Vd. uatim R.) hortensiam[*](hortensianam REv. a. H.), quas[*](quam Vv.) aliqui asparagum Gallicum vocant, praeter has[*](has om.VG.) pastinacam pratensem, lupum salictarium, eaque[*](eamque RE.) verius oblectamenta[*](obiectamentaVGRE.) quam cibos.

[*](cfr. Diosc. II 128.) In Aegypto nobilissima est colocasia, quam cyamon aliqui vocant. hanc e Nilo metunt, caule, cum coctus est, araneoso in mandendo[*](madendo VG.), thyrso autem, qui inter folia emicat, spectabili[*](spectabilis REv. a. G.), foliis latissimis, etiam si arboreis conparentur , ad similitudinem eorum, quae personata in nostris amnibus[*](amnibus B. manibus ll. v.) vocamus, adeoque[*](adeoque v. adeque VG. adaequeRE. at aeque d.) Nili sui dotibus gaudent, ut inplexis colocasiae foliis in variam speciem vasorum potare gratissimum habeant. seritur iam haec in Italia.

[*](Th. H. VII 11, 3. IV 8, 12. (I 1, 7. 6. 11).) In Aegypto proxima auctoritas cichorio[*](cicori R. cicorio v. a. C.) est, quod[*](quod TRES.quam rv.)

[*](Th. H. V 14, 5.3. Diosc. III 197. (IV 187).) Multas[*](multa RE.) praeterea ignobiles habent, sed maxime celebrant cnecon[*](necun VGd. cnicon v. a. S.) Italiae ignotam, ipsis autem oleo, non cibo gratam[*](gratum VG.). hoc faciunt e semine eius. differentia prima:

[*](Th. H. VI 1, 2. 3. 4,1. 1,3. (I 10,6). 4,1. 5,1. 1,3. 5, 2. Diosc. IV 160.) Ergo quaedam herbarum spinosae sunt, quaedam sine spinis. spinosarum multae species. in totum spina[*](spinae sunt coni. S.) est asparagus, scorpio, nullum enim folium[*](folium dREv. forum r. -rem T.) habent[*](habet REv. a. S.(asparagus scorpio pro una herba accipi voluit B).). quaedam spinosa[*](hi spinosa V.) foliata sunt, ut carduus[*](candus R.), erynge[*](erynge S cum B. -gion v. erunge ll. D.), glycyrrhiza[*](glycyrrhiza fH. -zon v. glyciriza R. glic- E. gelyzicyrici G1.gelycy- G2. lycyricia V. licy- d.), urtica; his enim omnibus foliis inest[*](inest dREv. id est r.) aculeata mordacitas. aliqua et secundum spinam[*](spinam v. -na REVen. -nia d. hispaniam G. -nia V.) habent folium, ut tribulus et anonis. quaedam in folio non[*](non om.dREv. a. S.) habent et in caule habent[*](caule habent ll. S. caule v.), ut pheos [*](phleos v. a. H.), quod aliqui stoeben[*](sthoen VG. stheon d.) appellavere. hippophaes[*](hippophaes GdREG. cfr. index et Diosc. hippohae V. hippophyes B. hippophes v. an hippopheos e Theophr.? cfr. XXII 29.) spinis geniculatum. tribulo[*](tribulo Cagnat. -uto RE. -utu VG. -uti dT. -uta v. a. H.) proprietas, quod et fructum spinosum habet.

[*](Diosc. IV 92.) Ex omnibus his generibus urtica maxime noscitur [*](nascitur VVen.) acetabulis in flore purpuream[*](purpureum VGd.) lanuginem[*](lanugine RE.) fundentibus, saepe altior binis (ubitis. plures[*](plures dv. flores V. eius flores G.om. r.) eius differentiae: silvestris

[*](Th. H. VI 1, 3. 4, 3. 4.) Carduus et folia et caules[*](caules dTfRH.caulae E. (-le v). cautelae V. cauteile G.) spinosae lanuginis habet, item acorna[*](acorna v. acora V. accora d. macora G. machora RE2. -chyora E1.), leucacanthos, chalceos,[*](chalceos B. chald VGd.om. rv.)cnecos[*](cnecos S cum P. enecos VG. onecos d.om. rv. a. B. cnidos B. cnicos Turneb. G.), polyacanthos [*](polyacanthos om.REv. a. B.), onopyxos[*](onopyxos B. -pygos REv. conopygos r.), helxine[*](helxine v. helsine VGd. elsine r. ixine Theophr.), scolymos. chamaeleon in foliis non habet[*](haberet VG.) aculeos. est et illa differentia, quod quaedam in his multicaulia[*](multiscaulia VGd.) ramosaque sunt, ut carduus, uno autem caule nec[*](nec v. a. B. ne VGRE.om.dTB.) ramosum cnecos. quaedam cacumine tantum spinosa sunt, ut erynge[*](erynge B. -gel d. -geli V. cyyngeliG. eryncae r.). quaedam aestate florent, ut[*](ut om.RE.) tetralix[*](tetralix RB. -lem E. -lism G. -lismi V. -lisim d.) et helxine[*](helxine B. helsine Gd. -syne V. elixine r. (ixine coni. B e Theophr.).).[*](Th. H. VI 4, 6.) scolymos quoque sero floret et diu.

[*](Th. H. VI 4, 10. 11.) Et cactos[*](et cactos B. ectatos (-tus d) ll. v.) quoque in Sicilia tantum nascitur, suae proprietatis et ipse. in terra serpunt caules a radice emissi[*](missi VGdT.), lato folio et spinoso. caules vocant cactos[*](cactos v. cactus RE. cattus VG. cattis d.), nec fastidiunt in cibis inveteratos quoque[*](inueteratos quoque v. -ratosque ll. excidisse condiunt muria coni. P e Theophr. an recentes in ueteratosque?). unum autem[*](unum autem VGS. autem unum dT. unum cautem r. unum v.) caulem rectum habet[*](habet Schneider. habent ll. v. a. S.), quem vocant pternica[*](pternica B. tunica RE. tinica r. tenica v.), eiusdem suavitatis, sed vetustatis inpatientem. semen ei lanuginis[*](an spinosae (densae) lanuginis (cfr. § 94.101.) vel in lanugine (cfr. XIX 119)?), quam pappum

[*](Diosc. IV 15. Th. H. IV 9, 1. VI 5, 3. 4.) Tribulus[*](tribolus V1R.) non nisi in palustribus nascitur. dura[*](dura V2. dira rv. (σκληρόςTheophr. et Diosc.). an durior est alibi?) res alibi, iuxta Nilum et Strymonem amnes recipitur[*](recipitur vet. Dal. excip- ll.v. cfr. XXII 20. 86 et XXI 128.) in cibos[*](cibos vet. Dal. D. cibus VG. cibis rv.), inclinatus[*](inclinatos VG.) in vadum, folio lato[*](lato ego e Theophr. om. ll. v.) atque effigie[*](atque effigie (-giem G) VGdT. ad effigiem (effug- R) rv. cfr. § 23. 117 extr. XIX 67. XXII 60.) ulmi, pediculo longo. at in reliquo orbe genera II,[*](II uni ego. uicini V. uni r. duo uni B. tria v.) uni cicerculae folia[*](folia dv. folio r.), alteri aculeata. hic et serius floret magisque saepta obsidet villarum. semen ei rotundius, nigrum, in siliqua, alteri harenaceum[*](harenaceum v. (-cium D).aculum R. -atulum VGd. heraenaculum E.). spinosorum etiamnum aliud genus anonis[*](anoninus R.ononis v. a. Brot.). in ramis[*](rarinis R. rariis E.) enim spinas[*](spinis RE.) habet adposito folio rutae simili, toto caule foliato[*](foliatoll.TD. -ata fH. -atum v. an delendum est?) in modum coronae. sequitur arata[*](arata (rarata Gd. arra V2) frugibus VGdS. a frugibus aratro rv.), frugibus inimica vivaxque[*](uix quae VGd.) praecipue.

[*](Th. H. VII 8, 3.) Aculeatarum caules aliquarum per terram serpunt, ut eius, quam coronopum[*](corononum VR.) vocant. e[*](e G. et ll. et ex v.) diverso stat[*](stat S cum Gronovio. stant ll. G. stans v.) anchusa inficiendo ligno cerisque radicis[*](radice v. a. S.) aptae, stant e[*](aptae stant e S cum Gron. apta est ante VGRE. apta et e dG. apta est autem v.) mitioribus[*](mitior iis v. a. G.) anthemis et phyllanthes[*](phyllanthes B. -thos ll. D. -thus v.) et anemone et aphace[*](aphace v. apace (-cae E) ll.). caule foliato est[*](foliato est et dTv. a. S. -atae est E. -atae R.an foliatae sunt?) crepis et lotos[*](apate (pro lotos) B.).

[*](Th. H. VII 9, 1.2. 10, 3. (Plin. XIX 100). Th. H. VII 3, 1. 10, 3. 5.) Differentia foliorum et hic[*](an his?) quae[*](quae et in RES.) in arboribus,

multis inter haec aeterna folia, sicut quibusdam arborum, inprimisque heliotropio , adianto, polio[*](polio Gronov. pholia VdR. folia r. del. v. a. H.).

[*](Th. H. VII 11, 2. 3. (Plin. XXI 88).) Aliud rursus spicatarum genus, ex quo est achynops[*](achynops Salm. D. cfr. § 89. stanypsa d. -nipsa VG. -nypi r. cynops B. stannios v.), alopecuros, stelephuros[*](stelephuros B. -phyros VG. -phiros d. -pyros r.),—quam quidam ortygem vocant, alii plantaginem, de qua plura dicemus[*](25,80) inter medicas —, thryallis[*](thryallis B. phryallis VG. phria- d. pria- r.). ex his alopecuros spicam habet mollem et lanuginem densam, non dissimilem vulpium caudis, unde et[*](ei et Rv. a. D.) nomen. proxima[*](proxime V.) ei est et[*](ei est et S. et est et RE. est et rf. est ei J. est ei et v.) stelephuros [*](stelephyrus (-elle- G) VG. -pyrus RE.), nisi quod illa particulatim floret. cichorion et similia circa terram folia habent; germinant[*](germinant C. -antibus ll. G. -antia J. -antes v.) ab radice post vergilias.

[*]((cfr. Plin. XIX 99). Th. H. I 6, 11. Diosc. II 173.) Perdicium et aliae gentes[*](aliae gentes RG. aeliae (aeoliae v) gentes Ev. aeliaegenes VG. eli genes d. helig- T.) quam Aegyptii edunt. nomen dedit avis id maxime eruens. crassas plurimasque habet radices. item ornithogale[*](ornithogalae E. -gala J e Diosc. Sed cfr. index.) caule tenero[*](tenero dv. temero VG. tenedo r.), candido, semipedali[*](semipedali v. datu VdE. -data R. sempadatu G. sesquipedali U 464 e Diosc.), molli, tribus aut quattuor agnatis, radice bulbosa [*](radice bulbosa in ll. v. legitur post semipedali; transposui cum U 464 coll. Diosc. an vero post ornithogale ponendum (μετ᾽ ἄρτου συνοπτώμενον)?); coquitur in pulte.

[*](Th. H. VII 13, 5. 14, 2.) Mirum[*](mirum—2 nasci om.Gd.) loton[*](lothon VR.) herbam et aegilopa[*](aegilopa v. lonpan VR. aegylonpan E.) non nisi post annum e semine suo nasci. mira et anthemidis natura, quod a summo florere[*](flore VGEv. a. G. et H. sed cfr. index.) incipit, cum ceterae omnes, quae particulatim florent, ab ima sui parte incipiant.

[*](Th. H. VII 14, 3. I 7, 3.) Notabile et in lappa, quae adhaerescit, quod[*](quod VGES. quoniam rv.) in ipsa flos nascitur non evidens [*](nonne uidens V.), sed intus occultus, et intra se germinat[*](se germinat v. cfr. XVI 94. seminat VGREH. -ina dT. se semen dat Salm.) velut animalia, quae in se pariunt. circa[*](circa om.dT.) Opuntem[*](opontem Vd.om.T.)e>st[*](est S. si ll. Opuntia est v (cfr. index).) herba etiam homini dulcis, mirumque[*](mirum VGE.) e folio eius radicem fieri ac sic eam[*](sic eam VGdVerc. sim eam r. semina Ven.) nasci.

[*](Th. H. I 13, 2. VII 11, 4. (cfr. XXII 91).)Iasine[*](iasine Salm. Lasine VGdv. L.asine r. iasione B (Tin indice) e Theophr.) unum folium habet, sed ita implicatum, ut plura videantur. chondrylla[*](chondrylla B. achendrylla RE. -dylla Vd. achemd- G. cindrilla v.) amara est et acris in radice suci. amara et aphace[*](apace GRE. apate coni. B.) et quae picris[*](pigris d.) nominatur, et ipsa toto anno florens; nomen ei amaritudo inposuit.

[*](Th. H. VII 13, 5. 6.) Notabilis et scillae crocique natura, quod, cum omnes herbae folium primum emittant[*](emittunt R.), mox in caulem rotundentur, in his caulis prior[*](proprior VGRE.) intellegitur quam folium. et in croco quidam flos inpellitur caule, in scilla vero caulis exit, deinde[*](inde d.) ex eo flos emergit, eademque ter floret, ut diximus, tria tempora arationum ostendens.

[*](Th. H. VII 12, 3.) Bulborum generi quidam adnumerant et cypiri[*](cyperi V. cypri RE.), hoc est gladioli, radicem. dulcis ea est et quae decocta panem etiam gratiorem faciat ponderosioremque[*](an spongiosioremque? (γλυκὺν καὶ ἀσινῆTheophr., et cfr. XXII 56. XVIII 76. 105).) simul

[*](Th. H. VII 13, 1. 3. 4. Hesiod. ἄργα κ. ἡμ. 41.) Ceterae[*](cetera Vd.) eiusdem generis folio differunt: asphodelus [*](aspodelus R.) oblongum et angustum habet, scilla latum et tractabile , gladiolus simile nomini[*](nomine VGE.). asphodelus[*](aspodelus R.) manditur et semine[*](et semine GREv. eo sem- r.) tosto[*](toto Dal.) et bulbo, set hoc in cinere tosto[*](toto V.), dein sale et oleo addito, praeterea tuso[*](tosto (pro tuso) d.) cum ficis, praecipua voluptate , ut videtur Hesiodo. tradunt[*](tradunt ut et RE. -ditur et v. a. S.) et ante portas villarum satum remedio esse contra veneficiorum noxiam[*](ueneficorum noxam dTv. a. G.). asphodeli mentionem et Homerus fecit.[*](Homerus λ 538. ω 13. Th. H. VII 13, 2. Diosc. II 199.) radix eius napis[*](natis RE.) modicis similis est, neque alia numerosior LXXX simul acervatis saepe bulbis. Theophrastus et fere Graeci princepsque Pythagoras caulem eius cubitalem et saepe duum cubitorum, foliis porri silvestris, anthericum vocavere , radicem vero, id est bulbos, asphodelum. nostri[*](nostri—16 asphodelum om.R.) illud albucum vocant[*](uocant om.d.) et asphodelum hastulam[*](hastulam v. cfr. index et Scribon. Larg. 254. assulam VdD. -lum G. asylam E1.assy- r.) regiam, caulis acinosi, ac duo genera faciunt. albuco scapus cubitalis [*](cubitalis Tv. -ali r.), amplus[*](amplius dv. a. C.), purus levisque[*](leuisque VGdT. leuis rv.), de quo Mago praecipit exitu mensis Marti et initio Aprilis, cum[*](cum Vv. om. r.) floruerit, nondum semine eius intumescente, demetendum findendosque scapos et[*](et om.VG.) quarto die in solem proferendos, ita siccati manipulos faciendos. idem oiston[*](oiston Osc. Weise in Fleckeis. ann. 1881 p. 512. pistana V2RED. -nam v. tustana r.) adicit[*](adicit ego. dicit ll. v.) a Graecis vocari, quam inter ulvas sagittam appellamus. hanc ab idibus Maiis[*](maiis dS. maii Vv. maius G. magis r.) usque[*](usque VGdv. que R. quae E.) in finem Octobris mensis decorticari atque leni sole

[*](Th. H. IV 12, 1. 2. 3. Diosc. IV 52.) Similia praecipit et de iunco, quem mariscum appellant[*](appellatdH.), ad texendas tegetes et ipsum lunio mense eximi ad Iulium medium praecipiens, cetera desiccando eadem, quae de ulva suo loco diximus. alterum genus[*](111) iuncorum facit, quod marinum et a Graecis oxyschoenon vocari invenio. tria genera eius: acuti[*](acuti dv. acute VRE. -tae G.), sterilis, quem marem et oxyn[*](oxyn dv. oxi G. oxim V. onxyn RE2. onxym E1. oxym S.) Graeci vocant; reliqua feminini, ferentis semen[*](dist. ego.) nigrum: quem melancranim[*](melancranim v e Theophr. melacrantam VG. -cratam d. -crantan E. -cranran R.) appellant[*](appellant GdfES. uocant rv.), crassior hic et fruticosior, magisque[*](magis RS.) etiamnum tertius, qui vocatur holoschoenus [*](holischoenus R. holoscenus d. oloschoenus V2. olyscoenus V1.). ex his melancranis[*](melanchranis G. melacranis RE.) sine[*](siue VGE.) aliis generibus nascitur , oxys autem et holoschoenus eodem caespite. utilissimus [*](utilissimum d.) ad vitilia holoschoenus, quia mollis et carnosus est; fert fructum ovorum cohaerentium modo. nascitur autem et[*](et autem et VG. autem v. a. S.) is[*](hiis R.), quem marem appellavimus, ex semetipso, cacumine in terram defixo, melancranis autem suo semine. alioqui omnium radices omnibus annis intermoriuntur. usus ad nassas marinas, vitilium[*](uitilium nexus v. a. G.) elegantiam[*](elegantiam dG. -ium rv.), lucernarum lumina, praecipua medulla, amplitudine iuxta maritimas Alpes tanta, ut inciso ventre inpleant paene unciarum latitudinem, in Aegypto vero cubitorum[*](cubitorum ego. cimbrorum Vd. umbro- G. cribrorum rv. cymbiorum J.) longitudinem[*](longitudine J.) non aliis[*](alias v. a. Brot.) utiliorem[*](uiliorem E. utiliore J.).

Cypirus[*](cyperus Vd.) est gladiolus, ut diximus, radice bulbosa, laudatissimus[*](107) in insulis Creta[*](cretae d.), dein Naxo et postea in[*](in RG. om. rv.) Phoenice . Cretico candor odorque vicinus nardo[*](nardio d.), Naxio acrior, Phoenicio exiguum spirans, nullus Aegyptio, nam et ibi nascitur. discutit duritias corporum; iam remedia[*](enim remedia dv. a. S.) enim dicemus[*](dicimus VG.), quoniam et[*](quoniam et Vv. et quo- niam r.) florum odorumque generi est magnus[*](magnus om.dT.) usus in medicina, quod ad cypiron[*](cyperon RC.) attinet, Apollodorum quidem[*](an equidem?) sequar[*](sequimur v. a. G.), qui negat[*](negat ego. negabat (ortum ex nega tat) ll. v.) bibendum, quamquam professus efficacissimum esse adversus calculos[*](calculos (cauc- R) os ll. H. -ulosos v. -ulos G.-ulos hos D.). os eo fovet[*](eos fouet RE. eo mouet D. an calculos et potu? possunt etiam alia conici, ut uuluas eo fovet; sed dubia omnia.). feminis quidem abortus facere non dubitat; mirumque, tradit barbaros suffitum huius herbae excipientes ore lienes consumere et non egredi domibus[*](domibus ll. v. die omni H.) nisi ab[*](ab dRv. ad r.) hoc suffitu[*](suffito VG.), vegetiores enim firmioresque sic etiam in die[*](in die VGf. in dies dTH. om.rv. in diem S.) fieri; intertriginum et alarum vitiis perfrictionibusque cum oleo inlitum non dubie mederi.

[*](Diosc. I 4.) Cyperos iuncus est, qualiter diximus, angulosus, iuxta terram candidus, cacumine niger pinguisque. folia[*](115) ima porraceis[*](queraceis d.) exiliora, in cacumine minuta, inter quae[*](inter est quae RE.) semen est. radix olivae nigrae similis, quam, cum oblonga est, cyperida vocant, magni in medicina usus. laus cypero prima Hammoniaco, secunda Rhodio[*](rhodia R.), tertia[*](tertio R.) Theraeo[*](theraeo VTSalm. thereon Gd. thechreon E. thaechreon R. Thracio v. a. H.), novissima

[*](Diosc. IV 52.) Iunci radix in tribus heminis aquae decocta ad tertias tussi medetur. semen tostum et in aqua potum sistit[*](sistit dv. sistitit VG. sistit et in r. sistit et S.) alvum et feminarum menses[*](an menses, sed? cfr. Diosc.). capitis dolores facit. qui[*](qui dTH. om. rS. at qui v. at eius qui coni. Dal.sed qui uocatur holoschoenus videtur ad initium § 119 post iunci pertinere; cfr. index et Diosc. an vero glossema est ex § 113?) vocatur holoschoenus.... quae[*](lac. ego indicavi coll. Diosc.; exciderunt folia eius (eius quae v. a. S).) proxima sunt radici [*](radici dT. -icis rv.), commanducantur adversus araneorum morsus. invenio etiamnum unum iunci genus quod Euripicen[*](Euripicen B e Diosc. tripicen d. trepicen VGE. -cem R. tropicen v.) vocant; huius semine somnum allici[*](allici et d. alios etR. dlio set E.), set modum[*](in odum R.) servandum[*](serunt dum RE.), ne sopor fiat.

[*](Diosc. I 16.) Obiter[*](obiter P. obit G. ob id r v. a. S.) et odorati iunci medicinae dicentur, quoniam

[*](Diosc. I 130.) Rosa[*](ui rosa S. ut rosa VGf. ute rosa E. utros R. rosa dT Brot. ute ros v. et rosa uteros B. et rosa H.) adstringit[*](abstringit R.), refrigerat. usus eius dividitur in folia[*](dist. H.) et flores, capita[*](capitata G. et capita H. sed cfr. Müller de stilo p. 69.). foliorum partes[*](partesque v. a. H.), quae sunt[*](sunt om.REv. a. H.) candidae , ungues vocantur. in flore aliud est semen, aliud capillus, in capite aliud cortex, aliud calix. folium siccatur aut tribus modis exprimitur: per se, cum ungues non detrahuntur—ibi enim umoris plurimum—, aut cum detractis unguibus reliqua pars aut oleo aut vino maceratur in sole vasis vitreis. quidam et salem[*](salem VTv. sale GRE. sal d.) admiscent, nonnulli et anchusam[*](et anchusam nonnulli Rv. a. S.) aut aspalathum aut iuncum odoratum , quia talis maxime prodest vulvae ac dysintericis. exprimuntur eadem folia detractis unguibus trita per linteum spissum in aereum vas, lenique igni sucus coquitur, donec fiat crassitudo mellis[*](mullis RE.). ad haec eligi oportet odoratissima quaeque folia.

vinum quomodo fieret e rosa, diximus inter genera vini. usus suci[*](suci om.dT.) ad aures, oris[*](14,106)

[*](Diosc. III 106. (Celsus VI 18, 6).) Lilii radices multis modis florem suum nobilitant[*](no-bilitate R. -auere v. a. S.),

[*](Diosc. IV 158. (cfr. Th. H. VI 6, 9). Diosc. I 63 extr.) Narcissi duo genera in usum[*](usum GfS. usu VdTEv. uisu R.) medici recipiunt, purpureo flore et alterum herbaceum[*](herbaceo vet. Dal. croceo Schneider e Diosc. fortasse plura exciderunt, ut herbaceum de odore dictum sit.), hunc stomacho inutilem et ideo vomitorium alvosque solventem, nervis inimicum [*](inamicum VGE.), caput gravantem et a narce narcissum dictum, non a fabuloso puero. utriusque[*](utriusque VGdEv. uerius R.) radix[*](radice diximus ei R. radix ut diximus mulsei v. a. B.) mulsei saporis est. ambustis prodest exiguo[*](exiguoe S. -gue R. -guo r. cum exiguo v.) e melle, sic et vulneribus et luxatis; panis vero cum melle et aerina[*](aerina ego cum B(-inea) e Diosc. cfr. XXII 125. auenae ll. v.) farina, sic et infixa

[*](Diosc. IV 120.) Violae silvestres et sativae. purpureae refrigerant. contra[*](dist. ego. cfr. § 132. XX 17.) inflammationes inlinuntur stomacho[*](stomacho ardenti inponuntur om.V1d.), ardenti inponuntur et capiti in fronte, oculorum privatim[*](priuatim om.V1dT.) epiphoris et sede procidente volvave et contra suppurationes. crapulam et gravedines capitis inpositis coronis olfactuque discutiunt, anginas ex aqua potae. id, quod purpureum est[*](est om.VdH.) ex his, comitialibus medetur, maxime pueris, in aqua potum. semen violae scorpionibus adversatur.[*](Diosc. III 128. Pl. iun. p. 57, 2.) contra flos albae suppurata aperit, ipsa discutit. et alba autem et lutea extenuat[*](extenuat GdS. -ant rv.) menses, urinam[*](urinam om.RE.) ciet[*](ciet RES. et r. cient v.). minor vis[*](uisa RE.) est[*](est om.dT.) recentibus, ideoque aridis post annum utendum. lutea dimidio cyatho in aquae[*](aquae v. aqua ll.) tribus menses trahit. radices eius cum aceto inlitae sedant[*](sedeant R.) lienem, item podagram, oculorum autem inflammationes cum murra et croco. folia cum melle purgant capitis ulcera, cum cerato rimas sedis et quae in umidis sunt, ex aceto vero[*](mero VGd.) collectiones sanant.

[*]((cfr. § 30 et Diosc. I 9). Diosc. III 44.) Baccar[*](bacchar dDal.) in medicinae usu aliqui ex nostris perpressam [*](perpensam REv. a. H.) vocant. auxiliatur contra serpentes, capitis dolores fervoresque, item epiphoras. inponitur mammis[*](mammis Tv. in mammis rD.) tumentibus a partu et aegilopiis incipientibus[*](incipientibusque v. a. B.) ignibusque[*](ignibus dv. a. B. et igni-bus B.) sacris. odor somnum gignit. radicem decoctam bibere spasticis,

[*](Diosc. I 9.) Asarum[*](anserum VGd.) iocinerum vitiis salutare esse traditur uncia[*](uncia dv. ungia V1. ungias G. axungia r.) sumpta in hemina mulsi mixti. alvum purgat ellebori modo, hydropicis prodest et praecordiis vulvisque ac morbo regio. in mustum si addatur, facit vinum urinis ciendis. effoditur cum folia mittit[*](emittit Rv. an amittit?), siccatur et conditur[*](et conditur EJ. et foditurRV2. effod-V1Gd2. effund- d1. del. v.). in[*](dist. ego coll. XII 47.) umbra[*](umbris R.) situm celerrime sentit.

[*](Diosc. I 7 extr.) Et quoniam quidam, ut diximus, nardum rusticum nominavere radicem baccaris, contexemus et Gallici[*](29) nardi remedia, in hunc locum dilata[*](dilata dv. delata RE. deluta r.) in peregrinis arboribus . ergo adversus serpentes duabus drachmis in vino[*](12,45) succurrit, inflationibus[*](inflammationibus RC.) coli[*](colli d.) vel ex aqua vel ex vino, item iocineris[*](dist. ego coll. Diosc.) et renium[*](renum VRv. a. S.) suffusisque felle[*](felleom.RE.) et hydropicis, per se vel cum absinthio. sistit purgationum mulierum[*](muliebrum V1. -brium f.) impetus.

[*](Diosc. I 10.) Eius vero, quod phun[*](phym d. phu C.) eodem loco appellavimus, radix datur potui trita vel decocta ad strangulatus[*](strangulatus d(?) Gronov. strangu- laris (string- G. strag- E) r. -lationes v. a. H. an strangurias?) vel pectoris dolores vel laterum quoque. menses[*](menses quoque v. a. S.) ciet. bibitur[*](an contra uenena bibitur? cfr. Diosc.) cum vino.

[*](Diosc. I 25.) Crocum melle non[*](nos d.) solvitur nulloque dulci, facillime autem vino aut aqua. utilissimum in medicina, adservatur cornea pyxide. discutit inflammationes omnes quidem, sed oculorum maxime ex ovo; item[*](item ego. in ll. S. illitum C. tus v. intus J. (an ex ouo, potu?)) vulvarum quoque strangulatus, stomachi exulcerationes, pectoris et renium , iocinerum, pulmonum vesicarumque, peculiariter inflammationi earum vehementer utile, item tussi et pleuriticis [*](pleureticis Vdv. a. G.). tollit et pruritus, urinas ciet. qui crocum prius biberint[*](biberunt RS.), crapulam non sentient[*](sentiunt RS.), ebrietati resistent. coronae quoque ex eo mulcent ebrietatem. somnum facit, caput leniter movet, venerem stimulat. flos eius igni sacro inlinitur cum creta Cimolia. ipsum plurumis medicaminibus miscetur, collyrio uni[*](uini RE.) etiam nomen dedit.[*](Celsus VI 6, 36. Diosc. I 26.) faex[*](faex VdTH. fex Gf ex r. ex eo v.) quoque expressi[*](expressit d. -sso v. a. H.) unguento crocino, quod crocomagma[*](crocomagmaV2B. -gna V1d. -gno r. -migma v.) appellant , habet suas utilitates contra suffusiones oculorum, urinas [*](an urinae tormina vel angustias? cfr. § 160.). magis excalfacit quam crocum ipsum. optimum quod gustatu salivam dentesque maxime[*](maxime RED. magis rTJ. del. v.) inficit.

[*](cfr. § 41). Diosc. I 1.) Iris rufa melior quam candida. infantibus eam circumligari salutare est, dentientibus[*](dentibus VTf.) praecipue[*](praecipua REv. a.G. (est pro et v).) et tussientibus taeniarumve vitio laborantibus[*](taeniarumue uitio laborantibus om.VdT.) instillari. ceteri effectus eius non multum a melle differunt. ulcera purgat capitis, praecipue suppurationes veteres. alvum solvit duabus drachmis cum melle, tussim, tormina, inflationes pota, lienes ex aceto. contra serpentium et araneorum morsus ex posca valet; contra scorpiones duarum drachmarum pondere in pane vel aqua sumitur; contra canum[*](canis d.cfr. § 150.) morsus ex oleo inponitur et contra perfrictiones. sic et nervorum

[*](Th. H. IX 19, 2. (cfr. § 44). Diosc. III 114.) Polio[*](polio v. pollio ll.) Musaeus et Hesiodus perungui iubent dignationis gloriaeque avidos, polium[*](polium dTfv. pollum r.) tractari[*](lac. ego indicavi; exciderunt fortasse contra uitia (vel tormenta). tractare colere v. a. H.).... coli, polium contra venena haberi[*](contra uenena haberi om.Rv. a. S.), contra serpentes substerni[*](substerni uri dTH. nituri RE. -ni et uri V. -nit turi G. -nitur v.), uri[*](post uri habent potari dT. portari VGS. portari (portam R) medici RED. potari medici Brot. uel portatur (portari H) medici v.), in

[*](Diosc. IV 55.) Holochrysos medetur stranguriae in vino[*](in uino pota v. a. S.), et oculorum epiphoris inlitu[*](inlitu ego. -tū d.tum VG. -tus rD. -ta v.), cum faece vero vini cremata et polenta lichenas emendat[*](emendant VG.). chrysocomes radix calfacit et adstringit. datur potui ad iocinerum vitia, item pulmonum , vulvae dolores in aqua mulsa decocta. ciet[*](ciet VGdv. e r.) menstrua et, si cruda detur, hydropicorum aquam.

[*](Diosc. III 108.) Melissophyllo sive melittaena[*](melittaena dfH. -itena VGv. -itiae R. -itideG. malitiaena E.) si perunguantur alvi, non fugient[*](effugient d. fugiunt E1. fugiant R.) apes; nullo enim magis[*](uagis RE.) flore gaudent. scopis[*](topi R. cop E. copia v. a. S.)

[*](Diosc. III 41.) Melilotos[*](contra melilotos VGRES. sed cfr. § 171. 176.) quoque oculis medetur cum luteo[*](lacte v. a. H.) ovi[*](oui d2TfH. cui Gd1. cum r. del. v.) aut[*](aut TH. autem ll. aut cum v.) lini semine. maxillarum quoque dolores lenit et capitis cum rosaceo, item aurium e passo quaeque in manibus intumescant vel erumpant[*](rumpant df.), stomachi dolores in vino decocta vel cruda tritaque[*](uel trita quae V. uel trita dT.). idem[*](eidem VG.) effectus et ad vulvas, ad[*](ad GJ. om. rv.) testes vero et sedem prociduam quaeque et alia[*](et alia om.REv. a. S.) ibi sint[*](ibis instituit d.)[*](lac. ego indicavi; exciderunt iubent inlini.) vitia.... recentem[*](recente J. recens v.) ex aqua[*](aquam G.) decoctam[*](decoctam VG. -ta rv.) vel ex passo. adiecto rosaceo inlinitur ad carcinomata. defervescit in vino dulci[*](dulci om.VGd.). peculiariter et contra meliceridas efficax.

[*](Diosc. III 113. (cfr. Scribonius 163).) Trifolium scio credi praevalere contra serpentium et scorpionum ictus ex vino aut posca, seminis granis[*](grana Vd.) xx potis vel foliis et tota herba decocta[*](totam herbam decoctam VGRE.), serpentesque numquam in trifolio aspici; praeterea a[*](a om.REv. a. S.) celebratis auctoribus contra omnia venena pro antidoto sufficere xxv[*](xxxv dTf.) grana eius, quod[*](quod om.REv. a. B.) minyanthes ex eo appellavimus, tradi[*](tradi v. tradidi dRE. -idit r.),[*](54)

[*](Diosc. III 38.) Thymum colligi oportet in flore[*](floresque VGd.) et in umbra siccari . duo autem sunt genera eius: candidum, radice lignosa , in collibus nascens, quod et praefertur; alterum nigrius florisque nigri. utraque oculorum claritati multum conferre existimantur et in cibo et in medicamentis; item[*](dist. ego.) diutinae tussi ecligmate[*](ecligmate C. eligmate ll. v.) faciles excreationes facere cum aceto[*](cum aceto - concrescereom.d.) et sale, sanguinem concrescere non pati e melle, longas faucium destillationes extra inlita cum sinapi extenuare [*](extenuari VGd.), item stomachi et ventris vitia. modicis[*](modice his G. modicev.) tamen utendum est, quoniam[*](quoniam VGdVerc. condilonam R. condylonam E. condylomata v.) excalfaciunt; qua vi sistunt[*](quamuis sistunt Vv. a. S.) alvum, quae si exulcerata sit[*](sit v. sint (sunt E1 ) ll.), denarii[*](denario V.) pondus in sextarium[*](sestarium R.) aceti[*](ace R.) et mellis addi oporteat[*](oporteat VG RE. -tet dv.), item si lateris dolor sit, aut inter scapulas aut in thorace. praecordiis medentur ex aceto cum melle, quae potio datur et in alienatione[*](elationem VGT.) mentis ac melancholicis.[*](Diosc. III 38.) datur et comitialibus, quos correptos olfactu[*](olfactu V2D. -ctoV1J. alfacto G. olfactus rv. -ctum S.)

[*](Diosc. III 127.) Hemerocalles[*](hemerocalles Bas. (hemoro- v). Phemerocalles ll.ephemero- coni. J.) pallidum e viridi et molle folium habet, grandi radice[*](grandi radice ego. cfr. Diosc. nec (ne E. ex T) radice VGdTE. radice RG. radicem v.) odorataque[*](odorata que ego. -ata quae ll. J. -ata atque G. -atam atque v. -ata S.), bulbosa[*](bulbosam v. a. G. -osa quae S.). cum melle inposita ventri aquas[*](aqua R. aquam v. a. H.) pellit et sanguinem etiam inutilem[*](inugilem RE.). folia epiphoris oculorum mammarumque post partum[*](partum GdRE.cfr. Diosc. partum doloribus V(?)v.) inlinuntur .

[*](Homerus δ 221. Diosc. I 27. 28.) Helenium[*](hebenium R.) ab Helena, ut diximus, natum favere[*](eleria R.) creditur formae, cutem mulierum in facie reliquoque[*](reliquo quoque Vd.) corpore[*](59) nutrire incorruptam. praeterea putant usu eius quandam vitae[*](uitae S cum Gronovio. cfr. § 66. ita VGdTfJ. tam r. del. G. datam v. (usu eius cotidiano coni. CFW Müller p. 21).) gratiam his veneremque conciliari. adtribuunt

[*](Diosc. II 26. (cfr. Scribonius 188).) Habrotonum duorum traditur generum, campestre ac montanum[*](uolumus Ev. a. S. nolu- mus R.). hoc feminam, illud marem intellegi[*](intellegentibus GdT.) volunt. amaritudo absinthii in utroque. Siculum laudatissimum, dein Galaticum. usus et foliis, sed maior semini ad excalfaciendum [*](adest calfaciendum R. ad calf- v. a. G.), ideo nervis utile, tussi, orthopnoeae, ruptis , convulsis[*](ruptis conuulsis ego. cfr. § 126. XX 75. 146. 178. 2 43. XXII 40. 76. uulfis (uulfis R. uuluis V2) corruptis (ruptis d) ll.conuulsis ruptis v.), lumbis, urinae angustiis. datur bibendum manualibus fasciculis decoctis ad tertias partes; ex his quaternis cyathis bibitur[*](bibitur R (?)v. bibuntur r. an quaterni cyathi bibuntur?). datur et semen tusum in aqua drachmae pondere. prodest et vulvae[*](uulsae RE.). concoquit panos[*](pani RE. (coquitur) panisv.a. Verc.) cum farina hordeacia et oculorum inflammationi inlinitur cotoneo malo cocto. serpentes fugat; contra ictus earum bibitur cum vino inliniturque, efficacissimum contra ea, quorum veneno tremores et frigus accidunt, ut[*](ut dExv. et VG.) scorpionum et phalangiorum; et contra venena alia pota prodest et quoquo modo algentibus. vis ei et[*](uis ei et ego. est et Vx.est G. et R. et ad d(?)v.) extrahendi[*](extrahenda v.) ea[*](eas dx.), quae inhaereant[*](inhaerent d (?) v. a. S.) corporibus. pellit et interaneorum[*](inter araneorum VG.) mala. ramo eius, si subiciatur pulvino, venerem stimulari aiunt,

[*](Diosc. III 41a (I 58).) Leucanthemum suspiriosis[*](suspirioso R.) medetur duabus partibus aceti permixtum. sampsuchum[*](samsucum Rxv. a. C.) sive amaracum in[*](in om.R.) Cypro laudatissimum et odoratissimum scorpionibus adver- 5 satur ex aceto ac sale[*](et sale xv. a. G.) inlitum. menstruis quoque multum confert inpositum. minor eidem[*](minor eidem GdTxS. minore item R. in ore idem V. minor est eidem v.) poto vis. cohibet et[*](cohebetet et R.) oculorum epiphoras cum polenta. sucus decocti tormina discutit . et urinis et hydropicis utile. movet[*](mouet et Rv.) aridum sternumenta [*](sternutamenta dxv. a. S.). fit ex eo et oleum, quod sampsuchinum[*](sampsuchinum C. sam sucinum (-usinum V) ll. v.) vocatur aut amaracinum, ad excalfaciendos molliendosque nervos; et[*](et folia Rv. a. Brot.) vulvas calfacit. folia suggillatis cum melle et luxatis cum cera prosunt.[*](Diosc. II 207. (208).)

Anemonas coronarias tantum diximus, nunc[*](64 sq.) reddemus et medicas. sunt qui phrenion[*](phrenion H. fremion (-meon G) ll. phenion C. phemion v. phaenion vet. Dal. cfr. schol. Theocr. 5, 92.) vocent. duo eius genera: prima silvestris, altera cultis nascens, utraque sabulosis. huius plures species: aut enim phoenicium florem habet, quae et copiosissima est, aut purpureum aut lacteum. harum trium[*](tria VG.) folia apio similia sunt[*](suntom. x v. a. G.) nec temere semipedem[*](semipedem dG. -pede Rx. -pide r.) altitudine excedunt, cacumine asparagi. flos numquam se aperit nisi vento spirante, unde et nomen accepere. silvestri amplitudo maior, latioribus durio- ribusque[*](latioribus durioribusque ego e Diosc. latioribusque ll. v. latioribus G.) foliis, flore phoenicio. hanc errore ducti arge- [*](19,168)monen putant multi, alii[*](alia VG.) rursus papaver, quod rhoean[*](rhoean C. rhyan VGv. ryan dx. rhyn R.)

[*](Diosc. II 125.) Oenanthe herba nascitur in petris, folio pastinacae , radice magna, numerosa. caulis eius et folia cum melle ac vino nigro pota[*](potu dx.) facilitatem pariendi praestant secundasque purgant, tussim e[*](e om.R.) melle tollunt, urinam cient. radix et vesicae vitiis medetur.

[*](Diosc. IV 57. (Th. H. IX 19, 3).) Heliochrysum[*](heliochrysum TB.cfr. § 66, helichr- dfv (S). helychryssum (elychr- R)VR. helycrisum Gx.) alii chrysanthemon[*](chrysanthemon v e Diosc. chrysanthon VdTf. chryssaton R. crysanton Gx.) vocant, ramulos habet candidos, folia subalbida, habrotono similia, ad solis repercussum aureae[*](aulae R.) lucis in orbem veluti corymbis dependentibus, qui numquam marcescunt; qua de causa deos coronant illo, quod diligentissime servavit Ptolemaeus[*](ptolomaeus VGD. tholomeus x.sed cfr. XII 76. XIII 70. 93.)

[*]((cfr. IX 140). Diosc. IV 63.) Hyacinthus in Gallia maxime[*](galliam exime R. Gallia eximie v. a. H.) provenit. hoc ibi fuco[*](fuco H cum Gronovio. loco ll. v. pro cocco B. an loci (cfr. VI 30) velcocci loco vel colore?) hysginum tingunt[*](tingunt VGdTxH. tinguit Rv. tingi tur C.). radix est[*](eius (pro est) G.) bulbacea, mangonicis [*](mangoni (mag- x) suis GdTx.) venaliciis pulchre nota[*](ualde nota x.), quae e vino dulci inlita pubertatem coercet et non patitur erumpere. torminibus et araneorum morsibus resistit. urinam[*](et urinam dx.) impellit[*](an pellit?). contra serpentes et scorpiones morbumque[*](morborumque GfR.) regium semen eius cum habrotono datur.

[*](Diosc. III 104. 105.) Lychnis[*](lychnis B. (lignys v). contra lychnis (lychinis G. lycinis x) ll. cfr. ad § 151.) quoque flammea illa adversus serpentes et scorpiones et crabrones[*](scabrones R.) similiaque bibitur e vino[*](e uino v e Diosc. uini R. lini VGf. om. r.) semine trito. silvestris eadem stomacho inutilis. alvum solvit , ad detrahendam bilem efficacissima duabus[*](a duabus dx.) drachmnis, scorpionibus tam contraria, ut omnino visa[*](uiso G. uisi R1.) ea[*](ea om.RdTx.) torpescant. radicem[*](radicem - uo cant om.Gf.) eius Asiani boliten[*](boliten dv. -ter R. uoliten r.) vocant, qua adalligata[*](alligata V2. v. a. S.) oculo[*](oculo om.dTx.) albugines tolli dicuntur.

[*](Pl. iun. p. 96, 9.) Et vicapervica sive chamaedaphne arida tusa hydropicis datur in aqua coclearii[*](cocleari GRv. -ari//V.cfr. XX 242.-aris x. cochlearis dfH. cfr. XXIII 76. XXVI 104. XXX 62. 68.) mensura, celerrimeque

[*](Diosc. IV 144.) Rusci[*](rusticis R.) radix decocta bibitur alternis diebus in calculorum valitudine et tortuosiore[*](toruosiore Vv. a. C. toruoslute x.) urina vel cruenta. radicem pridie erui oportet, postero[*](posterior R.) mane decoqui, ex eo[*](ea C.) sextario[*](Sexta rium C.) vini cyathis duobus misceri. sunt qui et crudam radicem tritam[*](tritas R.) ex aqua bibant, et in totum ad virilia[*](et uirilia R.) cauliculis eius ex[*](eius ex VdTfxH.uino ex R. eius in uino et v.) aceto tritis nihil utilius putant.

[*](Diosc. III 43.—II 128.) Batis[*](bactis dx v. a. B. beatis R.) quoque alvum mollit. inlinitur podagricis cruda[*](cruda VdTfxH. tura R. tosta v.) et contunsa. acinon et coronarum causa et ciborum Aegyptii serunt, eademque[*](eadlemue dx.) erat quae ocimum, nisi hirsutior ramis ac foliis esset et admodum odorata[*](odorato R.). ciet et[*](et om.Rv. a. S.) menses[*](meses R.) et urinas.

Colocasia Glaucias acria corporis leniri putavit et stomachum iuvari.

[*](Diosc. III 143. (cfr. XXVI 84).) Anthalii[*](an thali VS. antali x.), quod Aegyptii edunt, nullum alium[*](aliud R.) reperi usum. sed est[*](sed est VdfxH. et est R. est et v.) herba anthyllium, quam[*](quam dv. quem r.) alii anthyllum [*](anthyllum dfH. -llium R. an thillum V. antillum xT. anticellion C ex indice. -llum v.) vocant, duorum generum: foliis et ramis lenticulae similis, palmi[*](palmi VB. palme rv.) altitudine, sabulosis, apricis nascens, subsalsa gustanti; altera chamaepityi similis, brevior et hirsutior , purpurei floris, odore gravis, in saxosis nascens. prior vulvis aptissima, ex[*](et ex Rv.a.H.) rosaceo ac lacte[*](uel lactedTx.) inposita, et vulneribus. bibitur in stranguria reniumque harenis[*](arenis Gronov. anseris ll. doloribus v. a. H.) tribus

[*](Diosc. III 145. (Celsus II 33).) Parthenium[*](contra (cocta T) parthenium (carthemium x)VdTxv. a. G. cfr. § 151.) alii leucanthes[*](leuchantes VTx.), alii amaracum[*](amaracum S cum B e Diosc.amnacum ll. H. tamn- v.) vocant[*](uocant om.dx.), Celsus apud nos perdicium[*](pellecium Rv. a. B.) et muralem[*](muralem fa H. cfr. index. -leum ll. -lium v.). nascitur in hortorum saepibus, flore albo, odore[*](odoreom.x.) mali[*](malo margo Dal. sed cfr. Diosc. IV 144.) , sapore amaro[*](amaro om.dx.). ad insidendum[*](insedendum VRv. a. C.) decoctae[*](decoctae ll. G. -cta D. -cta et S. -ctum v.) in duritia vulvarum et inflammationibus [*](lac. ego indicavi; excidit usus est.)...., sicca cum melle et aceto[*](an uel aceto pota? cfr. Diosc.) inposita detrahit bilem[*](detrahit bilem dTxRS. bilem detrahit Vv.) atram; ob hoc[*](an ad hoc (= praeterea)? cfr. Diosc.) contra vertigines utilis et calculosis[*](cau culosis R.). inlinitur et sacro igni, item strumis cum axungia inveterata . Magi[*](magi Rv. agi Vd. agit x.) contra tertianas sinistra manu evelli eam iubent dicique, cuius causa vellatur[*](euellatur x.), nec respicere, dein[*](dein eius dv. dein Vx. cuius R.) eius folium aegri linguae[*](lingua dxR.) subicere, ut mox in cyatho aquae devoretur.

[*](Diosc. IV 72. (Th. H. IX 11, 5). 73.) Trychno[*](trychnofB (H). -ne VRVerc. tricnum dT. Arycnū x. strychne v. a. B. -no C.), quam quidam strychnon[*](strychnon fv(H). Strycnum dTx. sthrynum V. strhyinum R. trychnon C.) scripsere, utinam nec[*](ne J e coni. S.) coronarii[*](coronariis Vdx.) in Aegypto uterentur, quos invitat hederae foliorum[*](foliorum ll. v (Brot.). forum C e coni. B.) similitudo in duobus eius generibus, quorum alterum, cui acini coccini[*](coccinei Vv. a. S.), granosi[*](granos R.) in[*](in dTxBrot. om. rv.) folliculis[*](folliculi Rv. a. Brot.), halicacabon [*](halicacabon dS. -bum v. alii caccabon (caca- x. -bum R)r.) vocant, alii callion, nostri autem vesicariam, quoniam vesicae et calculis prosit. frutex est surculosus verius

[*](Th. H. VII 7, 2. Nicand. ther. 626. Diosc. II 209.) Corchorum Alexandrini cibi herba[*](herba om.dTx.) est convolutis foliis ad similitudinem mori[*](mori v. muri d. -ris r.), praecordiis, ut[*](ut Rv. om. r.) ferunt, utilis[*](utilem xT.) alopeciisque[*](alopeciisque v. -pacisque R. -peciis x. -piciis r.) et lentigini. boum quoque scabiem celerrime

[*](Diosc. III 97.) Nec de cneco[*](cnecodS. cnico Vv. eneco x. gneco R.) sive atractylide verbosius dici par esset, Aegyptia herba[*](aegyptiam herbam d Tx.), ni[*](ni om.xT. est et v. a. G.) magnum contra venenata animalia praeberet[*](praebere xT. -bet v. a. G.) auxilium, item adversus fungos. constat a scorpione percussos, quamdiu teneant eam herbam[*](eam herbam Rv.), non sentire cruciatum.

Et pesolutam[*](pesolutam S (coll. ind.)-ta Vdx.persoluta R. -tam v.) Aegyptus in hortis serit, coronarum gratia. duo genera eius: femina ac mas; utraque subdita venerem inhiberi, virorum maxime, tradunt.

[*](Pl. iun. p. 9, 13–16.) Et quoniam in mensuris quoque ac ponderibus crebro Graecis nominibus utendum est, interpretationem eorum semel hoc in loco ponemus: drachma Attica—fere[*](uere R.) enim Attica observatione medici utuntur— denarii argentei habet pondus, eademque vi obolos pondere efficit, obolus x chalcos. cyathus pendet[*](pende R.) per se[*](per seom.V1dTxH.) drachmas x; cum acetabuli[*](acetabulis R.) mensura dicitur, significat heminae[*](emine x. minae R.) quartam, id est drachmas xv. mna, quam[*](omnia quam R.) nostri minam vocant, pendet[*](uocant pendet dv. uocant pendentVx. pendent uocant R.) drachmas Atticas C.