Pro T. Annio Milone

Cicero, Marcus Tullius

Cicero. M. Tulli Ciceronis Orationes, Vol. VI. Clark, Albert Curtis, editor. Oxford: Clarendon Press, 1918.

his lacrimis non commovetur[*](commovetur ΣBH: movetur ETδ) Milo—est quodam incredibili robore animi—exsilium ibi esse putat ubi virtuti non sit locus; mortem naturae finem esse, non poenam. sit[*](sit ΣBH: sed cett.) hic ea mente qua natus est: quid? vos, iudices, quo tandem eritis animo[*](eritis animo BH: animo eritis cett.)? memoriam Milonis retinebitis, ipsum eicietis? et erit dignior locus ullus in terris[*](ullus in terris ΣBH: in terris ullus TEδ) qui hanc virtutem excipiat quam hic qui procreavit? vos[*](vos semel hab. E), vos appello, fortissimi viri, qui multum pro re publica sanguinem[*](sanguinis ΣB) effudistis; vos, inquam, in civis[*](vos, inquam, in civis scripsi: vos inquam et civis (-es H) BH: vos in viri et in civis cett.) invicti periculo appello[*](peric. appello ΣBH: appello peric. Tδ), centuriones, vosque, milites: vobis non modo inspectantibus sed etiam armatis et huic iudicio praesidentibus haec tanta virtus ex hac urbe expelletur, exterminabitur, proicietur?

O me miserum, o me infelicem! revocare tu[*](tu post potuisti hab. T) me in patriam, Milo, potuisti per hos, ego te in patria per eosdem retinere non potero? quid respondebo liberis meis qui te parentem alterum putant[*](qui ... putant om. Schol.)? quid tibi, Quinte frater, qui nunc abes, consorti mecum temporum illorum? mene non potuisse Milonis salutem tueri per eosdem per quos nostram ille servasset? at in qua causa non potuisse? quae est grata omnibus[*](omnibus.) gentibus[*](grata omnibus gentibus Garat.: grã ingentibus H: fort. gratia ingenti omnibus in gentibus). A quibus[*](At quibus iudicantibus post gent. inser. Madvig) non potuisse[*](a quibus non potuisse? ab eis ΣBHb2: non potuisse eis cett.)? ab eis qui maxime P. Clodi morte acquierunt. quo deprecante? me.

quodnam ego concepi tantum scelus aut quod in me tantum facinus admisi, iudices, cum illa indicia communis exiti indagavi, patefeci, protuli, exstinxi? omnes mihi meisque[*](mihi meisque ΣBH: in me meosque cett.) redundant ex fonte illo dolores. quid me reducem esse voluistis? an ut inspectante[*](spectante B) me expellerentur ei[*](hi Eb) per quos essem restitutus? nolite, obsecro vos, acerbiorem mihi pati reditum esse quam fuerit ille ipse discessus. nam qui possum putare me restitutum[*](restitutum BH: restitutum esse ETδ), si distrahor[*](distrahor ΣBHδ: -har ETW) ab his per quos restitutus sum? Vtinam di immortales fecissent—pace tua, patria, dixerim: metuo enim ne scelerate dicam in te quod pro Milone dicam pie— utinam P. Clodius non modo viveret sed etiam praetor, consul[*](praetor, consul BHb2: proconsul ETab1), dictator esset potius quam hoc spectaculum viderem!

O di immortales! fortem et a vobis, iudices, conservandum virum[*](virum conserv. iud. ΣBH)! minime[*](minime semel B), minime; inquit immo vero poenas ille debitas luerit: nos subeamus, si ita necesse est, non debitas. hicine[*](hicne ΣB) vir patriae natus usquam nisi in patria morietur, aut, si forte, pro patria? huius vos animi monumenta retinebitis, corporis in Italia nullum sepulcrum esse patiemini? hunc sua quisquam sententia ex hac urbe expellet quem[*](quem nos E) omnes urbes expulsum a vobis ad se vocabunt?

O terram illam beatam[*](illam beatam om. BH) quae hunc virum exceperit[*](excipiet B: excipit H), hanc ingratam si eiecerit, miseram si amiserit! sed finis sit; neque enim prae lacrimis[*](pro lacrimis BH) iam loqui possumus[*](possumus Σ(?)BH: possum cett. et Quintil xi. 3. 173), et hic se lacrimis defendi vetat. vos oro obtestorque, iudices, ut in sententiis ferendis[*](ferundis Schol.), quod sentietis[*](sentietis ETδ: sentiatis Schol.: sentitis (-tentiis B) ΣBH), id audeatis. vestram virtutem, iustitiam, fidem, mihi credite, is maxime comprobabit[*](comprobabit (-vit) ΣBH: probabit cett.) qui in iudicibus legendis optimum et sapientissimum[*](et fortissimum om. Tδ) et fortissimum quemque delegit[*](delegit ΣBb2: elegit HTw: legit Eδ).