Commentarii in Apocalypsin

Hos ergo prophetas ab eodem interfici manifestat apocalypsis et quarta die resurgere, ne quis aequalis domino inueniatur. (et iaccbunt corpora eorum in plateis ciuitatis magnae, [*]( 11, 8 ) quae uocatur spiritualiter Sodoma et Aegyptus) Sodomam autem et Aegyptum dicit Hierosolymam: actus populi persecutoris efficit. diligenter ergo et cum summa sollicitudine [*]( 3 II Thess. 2. 7b-9 7 ibid. 2, \'ia 10 ibid. 2, 110. 11 13 Esai. 59, 9 16 cf. Apoc. 11, 11 ) [*]( 1 eum iam om. F 2 et alt. om 3 tesalonicenses TD thesalonicenses IK tenet] udd. tantum H 4 de medio] diinidio TD fiat] sit TF apparebit] add. inquit S ille om. lKill 5 est adu.] aduentum ZMl1 effigiem H in signis CB 7 inquit om. j ( 8 moritur B, oritur e id est .. molitur om. CB propter homoeotcleuton malicia qua futurus est H archanam IK 9 non] nec IK iussu dei S 10 quare] qua de re S ergo om. IKS eisdem scripsi, hisdem THill. isdem DS, idem CBIK quod] quo- niam S 11 recipiunt H amoremJ ueritatem et charitatem F mittet IJCBHIS deus om. S 12 persuadantur TM, persuadentur F 13 ueritati TC, ueritatem F ait] dicit HK suscitantibus S sustinentibus] add. autem II 14 lucem illis CB sunt] add. illis S 15 apocalipsin TFMS 16 surgere TD domino] deo S 17 et .. lin. 18 Aegyptus add. S 18 Sodomam .. p. 105, 8 rationis intellegatur om. th 19 actus] dictus CB persecutoris] persecutor id e 20 efficiet e )

Apertum est templum dei quod est in caelo: [tem- [*]( 11, 19 ) plum apertum] apparitio est domini nostri. templum enim dei filius eius est, sicut ipse ait: soluite templum hoc et in tribus diebus suscitabo illud: et dicentibus Iudeis: quadraginta et sex annis aedificatum est templum istud, ait euangelista: ille dicebat, inquit, de templo corporis sui. [et uisa est arca testamenti domini [*]( 11, 19 ) in templo eius.] arca testamenti: euangelii praedicatio et indulgentia delictorum et omnia bona quae cum illo aduenerint, illa dicit apparuisse.

[Et signum grande uisum est in caelo: mulier amicta sole[*]( 12, 1. 2 )et luna sub pedibus eius, et super caput eius corona stellarum[*]( 11 loh. 2, 19-21 )[*]( 1 prophetiam D 2 ex parte DCBS, ex parte se T, ex patre g parte] et add. S praecurrerit S 4 quoniam om. g 5 aliquotiens ... futurum] aliquoties ut factum aliquoties ut futurum eg dictum addidi non] nunc S 6 facturum S in grandem caliginem g incides] inuenies D, inuenieris CB 7 dictorum] add. in TS monstrabit DCB, monstrauit TS ordine T, ordo S 8 intellegatur Tg 9 ante apertum add. et S templum apertum add. X 10 apparitio scripsi, apertio T, manifestatio X 11 eius om. DX 12 tribus diebus] triduo IKM excitabo CB 13 sex] septem T 14 istud] hoc H ait om. CB ille] add. autem HIK inquit om. HIK 15 et.. eius add. X arca test. om. X 16 testamenti] et add. F praedicationem I, -es K 17 indulgentiam IK bona] dona HIKMS quaecumque S aduenerint T, aduenerunt X 18 aperuisse FHIKS 20 Et signuni.. p. 107, 2 pariat add. X mulierem amictam FMS 21 sub capite F, in capite g eius om. I coronas HS )

[Et uisum est aliud signum in caelo: et ecce draco rufus[*]( 12, 3 a )stetit in conspectu mulieris quae incipiebat parere, ut cum[*]( 12, 4 b )peperisset filium deuoraret.] Draco russeus stans et [*]( 1 habens S et clamat HIKM, et clamabat F, clamans S et torni. sust. om. F 2 sustinet IK autem om. X lunam g 3 pedes TFS, pedibus eet. suos TS, suis DCB, eius FHIK coronam] eoronas 71, coronamque in capite gestans g duodecim stellarum DCB 4 suis om. II est ecclesia K 5 patrum] patriarcharum H patrum et prophetarum] prophetarum et patrum F sanctorum] add. et TS I) habuit desiderii sui CB usquequod H fructu T 7 promissum olim I promisso F uidere F 8 corpus] carnem H sumpsisset T solem TDF 9 spem] speciem CBS gloria F 10 casum S, caro M et debito TDF, et debitum CB quod] quo DmlCB et Beatus p. 40G 11 minuitur om. I 12 augitur T 13 lunam TlJ, luna cet. coronam D corona] add. autem X 14 chorus I sanctorum patrum chorus H 15 natiuitatem carnis IK natiuitatis] add. domini F ChristusJ fps (= spiritus) DF 17 Et uisum .. deuoraret add. X et alt. mn. S rufus] rubeus S post uerba draco rubeus auctor mixtae recensionis S intermittit capitis XII uersuum Sb et 4 a expositionem,cf.p.I11,3-11etp.117,1-814incipietFincipit IK 19 filium] add. eius IIIS deuoraret] add. eum HKM Draco .. p. 109,1 eum om. HIKM russeus TD, roseus FCB, rufus S exoptans g )

[FA Jilius eius raptus est ad deum et ad thronum eius.J[*]( 12, 5b ) hunc dicit raptum ad solium dei. et nos legimus in Actibus apostolorum, quemadmodum loquens cum discipulis raptus est in caelis. [et peperit filium, qui incipit pascere [*]( 12, 5 a ) omnes gentes in uirga ferrea.] acturum autem omnes gentes in uirga ferrea: uirga ferrea gladius est: [*]( 8 Luc. 4, 13 11 cf. Act. 1, 9 ) [*]( 2 est S, et cet. qui] quo F 3 aequalitatem D posse om. HIKg opinatur IK 4 erat] est I mortis H 5 nec om. IKMg eum] add. non IKMg mortem TF detinere g in .. die] nam tertia die g 7 inuenisset non] non inueniBset 9 inuenisset illum quem non esse putabat H esse om. IK 8 discessit inquit ab illo CB inquit om. HKS usque om. CB 9 Et filius .... eius add. X 10 hunc dicit T, unde hic dicitur S, hinc dicitur 4>, quae recensio post ista uerba addit l. 9: Et filius .. eius; similiter S, ubi post uerba unde hic dicitur capitis XII primum u. 5 a, deinde u. 5 b interpretatio sequitur ab ordine Victorini diuersa, qui primum u. 5 b, deinde u. 5 a interpretatm est raptus IKM a solio F nos om. I 11 discipulis] add. suis DCBI 12 celum K, caelos eg et... ferrea add. X incipit (= jxsXXet)] incepit K pascere (P, regere S 13 acturum .. ferrea (pr.) om. Xe acturus DCB 14 est om. CB post gladius est propter foliorum in archetypo transpositionem haec uerba sequuntur quae transitum faciunt ad capitis VII u. 1 expositionem (cf. quae p. 95, 3 adnotata sunt): ) [*]( 1) 1\' = TDCBe: persecutionis (-es T) omnes recessisse de suis locis (locis suis CB) id est (quod add. e) boni mouebuntur (mouentur T) persecutionem fugientes. quattuor angelos (angeli CB) per quattuor angulos terrae etc. (= cap. VII u. 1, cf. p. 79, 7) ) [*](2) 3* = FHIKM: in (om. F) persecutione omnes recessisse de suis locis id est (in.. est om. HIKlIf) boni mouebuntur persecutionem fugientes. post haec audiui unum ex quattuor cornibus altaris aurei etc. (= cap. IX 13. 14), quae uerba explicatio uerborum per quattuor angulos terrae subsequitur (= cap. VII u. 1, cf. p. 79, 7) )

(Vidi et ecce draco magnus rufus.) Quod autem ait illum [*]( 12, 3 b ) coloris esse russei, id est coccinei, operis fructus talem dedit ei colorem; ab initio enim fuit homicida et omne genus humanum non tam debito mortis uerum uariis cladibus obitibusque oppressit.

(Habens capita septem.) Septem capita septem reges [*]( 12, 3 b ) Romanos, ex quibus et Antichristus est, in priori dicemus. cornua decem: decem reges in nouissimo tempore; hos eosdem plenius ibi tractabimus.

[Mulier autem fugit in solitudinem et datae sunt illi duae[*]( 12, 6. 14 )alae illius aquilae magnac.J Mulierem autem uolasse in [*]( 5 cf. Ioh. 8, 44 9 cf. pag. 119, 3-12 11 cf. pag. 119, 16-121, 1 ) [*](1 desunt propter folium deperditum (cf. not. ad p. 89, 15) in D uerba omnes gentes usque ad p. 115, 12: ante tamen de proximis nerbis confer apparatum criticum p. 95, 3 quae] qui FH, quia S certant in signo scripsi, cenant in simman (= in sema?) T, cernunt in summam FH, cernit (ceruis g) insurgere 8, dimicaturae CB Antichristi] add. turbas et S sanctos scripsi, istos TFHS, sitos M 2 statuendae CB sunt (pr.)] add. ct eas gladium TCB, gladiis e alterutrum aduerbialiter = inuicem uel mutuo, cf. Archiv fur lat. Lexikographie VII p. 373 sqq. casuri FH (itidem legendum est in app. crit. p. 95 lill. 7), casuro T 3 Vidi .. rufus add. (II quod autem TX, qui CB ait illum T, illum dicit X 4 russei TS, rosei CBa, rubei g operis] add. illum CB, illius e fructus TX. futurum CB 5 fuit om. CB fuitj add. ut dominus ait S 6 debitum FIK uerum] add. etiam S cladibus scripsi, gladiis 0 obitibusque fJ, obicibusque X, obicibus T, ac uitiis CB 8 Habens .. septem add. (I> 9 Romanorum S et om. IK priore IK dicemus H, dicimus FM, diximus IKS, didicimus T 10 ante cornua add. et X tempore om. H 11 eiusdem CB eosdem] add. dicit ut g tractauimus K, monstrabimus F post tractabimus expositionem uersuum 4 a et 4 b intermittunt Sg, cf. p. 117, 1-8 et p. 107, 18-109, 8 12 Mulier... magnae add. X alae duae II 13 illius om. Fg mulierem . , p. 113, 1 deserto om. X mulier TCB )

[Et misit serpens ex ore suo post mulierem aquam ltelut[*]( 12, 15 )flumen, ut eam eo flumine auferret.] Aquam quam emisit de ore suo serpens: iussu suo exercitum sequi eam significat. [et adiuuit mulierem terra et aperuit os suum et absor- [*]( 12, 16 ) buit illud flumen, quod draco emisit ex ore szco.J aperuisse os suum terram et deuorare aquas uindictam de per- • sequentibus manifestat. hanc igitur licet parturientem significet, postea partu edito fugientem ostendit, quia non uno tempore utraque sunt facta. Christus enim quod natus est, scimus [*]( 3 cf. Apoc. 7, 4 et 14, 1. 3 6 Luc. 21, 21 10 cf. pag. 99, 12-20 ) [*]( 1 desertum e auxilium FIKMg duum scripsi, duarum F, donum cet. 2 eccl. illam cath.] mulierem illam ecclesiam catholicam IK 3 credituri FH, crediture M 4 Heliae (est datiuus)] ad praedicationem Eliae g caeterorum T uiuum] unum IKM 5 inueniet H aduentu CBHg dici T sed] sic e 6 fugient THIKM iu] ad H montes Heg post montes statim exhibet et collecti eant H 7 fuerit TS ad] in IK 8 nuntiantur FH 10 qui cum illo fuerit] enoch. o fuorit I illo] eo CB propheta om. IKM 11 Et.. auferret add. X emisit S ex ore suo om. F aquam om. I 12 eo] in illo F, a H et Beatus p. 405 aqua e quam emisit] enim misit H 13 exercitum sequi eam (eam sequi CB) Y, populum qui persequantur (-atur g, -ebatur IK) eam X 14 et... ex ore suo add. X iuuit IK 15 misit IKM exj de IK 16 terram (terra H) os suum CBH terra TFHS deuorasse MS, absorbuisse IK 16 persequentibus scripsi, praesentibus O 17 manifestat scripsi, manifestam CB, -um Tt -um est HIKM, -atum est F parientem 1K 18 ostendit IKS, ostendet F, ostendat cet. quia] tamen CB 19 facta sunt CBIK quod] ex quo CB scimus] add. sed S ) [*]( XXXXIX. Victorinus Pet. ) [*]( 8 )