De Anima

Etiam cum iudicii nomine uindicatur hoc dogma, quod animae humanae pro uita et meritis genera animalium sortiantur, iugulandae quaeque in occisoriis et subigendae quaeque in famulatoriis et fatigandae in operariis et foedandae in immundis, perinde honorandae et diligendae et curandae et appetendae in speciosissimis et probissimis et utilissimis et delicatissimis; et hic dicam: si demutantur, non ipsae dispungentur quae merebuntur, et euacuabitur ratio iudicii, si meritorum deerit sensus. deerit autem sensus meritorum, si status uerterit animarum; uertit autem status animarum, si non eaedem [*]( 1] Ps. 49, 21. ) [*]( 1 adsimulatus Gel in rationalibus B 3 aut ones ex probis om. A r garullis (r detersum) A 8 suscipe A, suspice B 11 uel proba om. A 12 ut homo fort. 14 ipsud A 15 eandem similem; similem B 16 pronunciatio A adhaequans A 18 si B, et ipsi A pecudem eadem de substantia fort. nosse A 23 proinde B et diligendae om. A 24 delicatissimis ABmg, delectatissimis B 25 non ipsae dispungentur om. A 26 et om. A si om. B meritum A 27 deerit sensus-meritorum om. A 28 uertit-animarum om. A aedem ex eaedam A ) [*]( 23* )

perseuerauerint in iudicium. quod et Mercurius Aegyptius nouit, dicens animam digressam a corpore non refundi in animam uniuersi, sed manere determinatam, uti rationem, inquit, patri reddat eorum quae in corpore gesserit. uolo iudicii utique diuini iustitiam grauitatem maiestatem dignitatem recensere, si non sublimiore fastigio praesidet humana censura, plenior utriusque sententiae honore poenarum et gratiarum, seuerior in ulciscendo et liberalior in largiendo. quid putas futuram animam homicidae? aliquod, credo, pecus lanienae et macello destinatum, ut perinde iuguletur., quia et ipsa iugulauerit, perinde decorietur, quia et ipsa despoliauerit, perinde in pabulum proponatur, quia et ipsa bestiis fecerit eos quos in siluis et auiis trucidauerit. si ita iudicabitur, nonne illa anima plus solacii quam supplicii relatura est quod funus inter cocos pretiosissimos inuenit, quod condimentis Apicianis et Lurconianis humatur, quod mensis Ciceronianis infertur, quod lancibus splendidissimis Sullanis effertur, quod exsequias conuiuium patitur, quod a coaequalibus deuoratur potius quam a miluis et lupis, ut in hominis corpore tumulata et in suum genus regressa resurrexisse uideatur, exsultans aduersus humana iudicia, si ea experta est? namque illa sicarium uariis et exquisitis et iam praeter naturam eruditis feris dissipant et quidem uiuentem, immo nec facile morientem curata mora finis ad plenitudinem poenae. sed et si anima praefugerit ultimo gladio, ne corpus quoque euaserit ferrum; nihilominus iugulo latereque confossis costisque transfixis compensatio proprii facinoris exigitur. inde in ignem [*]( 2] cf. Herm. Trismeg. Poem. 10. ) [*]( 1 perseuerauerint (perseuerint A) aeque si perseuerauerint in iudicium AB; aeque si perseuerauerint deleuit Wissowa mutata simul eorum quae sequuntur distinctione; pro aeque si proponebat Beifferscheidius atque si, Urs aeque si non 2 in animam uniuersi om. A 6 pleno Bmg 7 poena- rum et sententiarum et gratiarum B si uerior A 10 iuguletur-ll perinde om. A 12 fecerit AB, obiecerit Gel, iecerit fort. os quas Gel auiis A, aruis B 13 quam supplicii om. A 14 coccos B preciosissimos A 15 luchronianis A 16 quod-effertur om. A syllanis B 20 expar tast A 21 preter A 22 facile nec A 23 penae A 25 nihilminus A latereque scripsi: utroque AB, Urs, uentreque Lat, uteroque Hartelius confosso Urs ) datur, ut et sepultura puniatur. aliter denique non licet. nec tamen tanta est rogi cura, ut reliquias aliae bestiae inueniant; certe nec ossibus parcitur nec cineribus indulgetur nuditate plectendis. tanta est apud homines homicidii uindicta, quanta ipsa quae uindicatur natura. quis non praeferat saeculi iustitiam, quam et apostolus non frustra gladio armatam contestatur, quae pro homine saeuiendo religiosa est? si ceterorum quoque scelerum mercedem cogitemus, patibula et uiuicomburia et culleos et uncos et scopulos, cui non expediat apud Pythagoran et Empedoclen sententiam pati? nam et qui laboribus atque seruitiis puniendi in asinos utique et mulos recorporabuntur, quantum sibi de pistrinis et aquilegis rotis gratulabuntur, si metallorum et ergastulorum et operum. publicorum ipsorumque carcerum licet otiosorum recordentur! perinde qui integre morati commendauerint iudici uitam, quaero praemia, sed potius inuenio supplicia. nimirum magna merces bonis in animalia quaecumque restitui. pauum se meminit Homerus Ennio somniante: sed poetis nec uigilantibus credam. et si pulcherrimus pauus et quo uelit colore cultissimus? sed tacent pennae, sed displicet uox, et poetae nihil aliud quam cantare malunt. damnatus est igitur Homerus in pauum, non honoratus. plus de saeculi remuneratione gaudebit, pater habitus liberalium disciplinarum, ut malit famae suae ornamenta quam caudae. age nunc, ut poetae in pauos uel in cycnos transeant, si uel cycnis decora uox est, quod animal indues uiro iusto Aeaco? quam bestiam integrae feminae Didoni? quam uolucrem patientia, quam pecudem sanctimonia, quem piscem innocentia sortientur? omnia famula sunt hominis, omnia subiecta, omnia mancipata. si quid horum futurus est, deminoratur illic ille cui ob merita uitae imagines, statuae et [*]( 6] cf. Rom. 13, 4. ) [*]( 2 ut ne fort. 3 pascitur A 9 et duo priora del. Pam 10 phytagoran A empedoclem B 12 pristiuis A 13 et ergastulorum om. A 14 publicorumque carcerum A 15 perinde Gel: prinde A, proinde B 16 mertes A 19 interrogationis signum posui 21 non honoratus Bmg, honoratus AB 24 caudae. age Lat: gaude. age A, gaudeat. Age B, caudae. at age Scal 26 Aeaco Urs: deloco AB, Deioci Lat, Deiocae Paulus Leopardus integre femine A 27 pacientia A 30 deminoratur Rig: diminoratur AB et om. A , ) tituli, honores publici, priuilegia rependuntur, cui curia, cui populus suffragiis immolat. o iudicia diuina post mortem humanis mendaciora, contemptibilia de poenis, fastidibilia de gratiis, quae nec pessimi metuant nec optimi cupiant, ad quae magis scelesti quam sancti quique properabunt, illi, ut iustitiam saeculi citius euadant, isti, ut tardius eam capiant. bene philosophi docetis, utiliter suadetis, leuiora post mortem supplicia uel praemia, cum, si quod iudicium animas manet, grauius debeat credi in dispunctione uitae quam in administratione, quia nihil plenius quam quod extremius, nihil autem plenius quam quod diuinius. deus itaque iudicabit plenius, quia extremius per sententiam aeternam tam supplicii quam refrigerii nec in bestias, sed in sua corpora reuertentibus animabus et hoc semel et in eum diem, quem solus pater nouit, ut pendula expectatione sollicitudo fidei probetur semper diem obseruans, dum semper ignorat, cotidie timens, quod cotidie sperat.

Nulla quidem ad hodiernum dementiae huiusmodi sententia erupit sub nomine haeretico, quae humanas animas refingat in bestias. sed necessarie hanc quoque speciem intulimus et exclusimus ut superioribus cohaerentem, quo perinde in pauo retunderetur Homerus sicut in Pythagora Euphorbus atque ita hac etiam metempsychosi siue metensomatosi repercussa illa rursus caederetur quae aliquid haereticis subministrauit. nam et Simon Samarites in actis Apostolorum redemptor spiritus sancti, postea quam damnatus ab apostolo cum pecunia sua interitum frustra fleuit, conuersus ad ueritatis expugnationem quasi pro solacio ultionis, fultus etiam artis suae uiribus, ad praestigias uirtutis alicuius Helenen quandam [*](25] cf. Act. 8, 18 sqq. ) [*]( 3 mendiciora Pam contemptebilia A 4 ad quae Urs: at quae A, atque B 9 debet A 10 *extremius A 14 et om. A 16 quotidie AB quotidie B 18 ADVERSVS OPINIONEM SIMONIS HERETICI AB ad B, in A sententierupit A 19 suo A reuincat Btng 20 necessarie A spetiem A 22 pauo retunderetur A, pauone tunderetur B cuphorbus A 24 sumministrauit A 25 hactis A 26 apostolo (aut Petro) Mercerus: ipso AB 27 in interitum A 29 praestrigias A Helenem B )

Tyriam de loco libidinis publicae eadem pecunia redemit dignam . sibi mercedem pro spiritu sancto. et se quidem fingit summum patrem, illam uero iniectionem suam primam, quam iniecerat angelos et archangelos condere: huius eam propositi compotem exilisse de patre et in inferiora desultasse atque illic praeuento patris proposito angelicas potestates genuisse, ignaras patris artificis mundi huius; ab his t non perinde animo retentam, ne digressa ea alterius genimina uiderentur, et idcirco omni contumeliae addictam, ut nusquam discedere depretiatam liberet, humanae quoque formae succidisse uelut uinculis carnis coercendam; ita multis aeuis per alios atque alios habitus femininos uolutatam etiam illam Helenam fuisse exitiosissimam Priamo et Stesichori postea oculis, quem excaecasset ob conuicium carminis, dehinc reluminasset ob satisfactionem laudis; proinde migrantem eam de corporibus in corpora postrema dedecoratione sub titulo prostitisse Helenam uiliorem. hanc igitur esse ouem perditam, ad quam descenderit pater summus, Simon scilicet, et primum recuperata ea et reuecta nescio umeris an feminibus exinde ad hominum respexerit salutem quasi per uindictam liberandorum ex illis angelicis potestatibus, quibus fallendis et ipse configuratus aeque hominibus et hominem-. minem ementitus in Iudaea quidem filium, in Samaria uero patrem se gesserit.s o Helenam inter poetas et haereticos laborantem, tunc adulterio, nunc stupro infamem! nisi quod de Troia gloriosius eruitur quam de lupanari; mille nauibus de Troia nec mille denariis forsitan de lupanari. erubesce, Simon, tardior in requirendo, inconstantior in retrahendo. at Menelaus statim insequitur amissam, statim repetit ereptam, decenni [*]( 1 locis A 2 finxit Lat 8. quam scripsi: qua AB 4 et archangelos om. A 7 non perinde animo (animo ex animam A) AB, perinde animo Pam, uero per inuidiam Lat ex Irenaeo 1, 20, compari inde animo, Oehlerus, non pio quidem animo fort., non pio perinde animo Hartelius 8 ea alterius Gel: ex alterius AB, ea alter Bmg 9 nunquam Bmg 10 succedisse A 13 et excaecasset A 16 Helenam Helena fort. 17 patrem A 19 humeris A corr. 21 hominibus et Gel: et hominibus AB 22 amentitus A corr. 23 se addidi het A corr., sed B 25 mille- 26 lupanari om. A 27 trahendo A 28 statim insequitur amissam om. A perpetit A ) proelio extorquet, non latens, non fallens, non cauillabundus. uereor ne ille magis pater fuerit qui circa Helenae recuperationem et uigilantius et audentius et diutius laborauerit.