Adversus Valentinianos

Tertullian

Tertullian. Quinti Septimi Florentis Tertulliani opera, Pars III (Corpus Scriptorum Ecclesiasticorum Latinorum, Volume 47). Kroymann, Emil, editor. Prague, Vienna, Leipzig: F. Tempsky, G. Freytag, 1906.

Igitur Demiurgus, extra Pleromatis limites constitutus, in ignominiosa aeterni exilii uastitate nouam prouinciam condidit, hunc mundum, repurgata confusione et distincta diuersitate duplicis substantiae illius detrusae animalium et materialium. ex incorporalibus corpora aedificat: grauia leuia, sublimantia atque uergentia, caelestia atque terrena. tum ipsam caelorum septemplicem scaenam solio desuper suo finit. unde et Sabbatum dictus est ab hebdomade sedis suae, ut Ogdoada mater Achamoth ab argumento ogdoadis primigenitalis. caelos [*]( 13-199, 4] cf. Iren. I 5, 2. ) [*](1 lacunam signaui: (uniuersa facere uolentem, eorum) supplenda sunt ex Irenaeo: T-JJV yap \'EvO-ojujcnv xaotYjv POUXYJQ-EIOOV TTFJ-YJV twv Atwvwy Ta navta icotfjoai itxÓvaç kifooai itEitoirjXEva: aituiv 3 ipsam PM, ipsa F ipsam quidem intellege Achamoth 4 daret PM, darent F licet PMF, scilicet R u.ulgo inuisibilem R, inuieibilis PMF 5 effingeret PM, effingere F 7 femina F 9 imagine F <Nu) non scripsi: non PMF, Nu R 10 uerba: quaero-pictoris, quae in libris tnss. supra l. 7 post trium leguntur, huc transposui ut imagines rideam intellege: non uis nunc, rideam (eas) ut imagines p. p. 12 tholomaeum PMF 16 detrusae scripsi: (cf. 196, 7): destrusae PMF, distrusae Iun, disclusae Oehlerus materialium scrips-i materiarum PMF 18 tum R3, cain PltIFR1 20 dictus est F, dictum est PMR1, dictum JR3, dictus Iun ut scripsi: et PMF ogdoada = ogdoas )

199
autem voapοό; deputant et interdum angelos eos faciunt, sicut et ipsum Demiurgum, sicut et Paradisum Archangelum quartum, quoniam et hunc supra caelum tertium pangunt, ex cuius uirtute sumpserit (aliquid) Adam, deuersatus illic inter nubeculas et arbusculas. satis meminerat Ptolomaeus puerilium dicibulorum, in mari poma nasci et in arbore pisces; sic et in caelestibus nuceta praesumpsit. operatur Demiurgus ignorans et ideo fortasse non scit arbores in sola terra institui oportere. plane mater sciebat. quidni suggerebat, quae et effectum suum ministrabat? sed tantum fastigium filio extruens per ea opera, quae illum et patrem et deum et regem ante Valentinianorum quoque ingenia testantur, cur se ipsam noluit ei notam, postea quaeram.