Adversus Marcionem

[*](Ad Colossenses) Soleo in praescriptione aduersus haeresis: omnes de testimomio temporum compendium figere, priorem [*](1] cf. Eph. 6, 12. 4] cf. Eph. 6,11. 17] cf. Gen. 3, 5. cf. Gen. 8, 3. 18] cf. Eph. 6. 12. 20} ci Gen. 6, 4. 24] cf. Eph. 6, 19-20. ) [*]( 1 dii B, dl Jf, dei Pam 9 sioot MSP&, si Rl dii MR, dei JPam 12 M ambo M, ei iam BI, si ambo iam R3 nulgo nott et scripsi: et non MR 14 delatura: cUabohts = delator 19 sigmfleabnnt MR, signiflcftbant Pem 21 erit M, erat R ftulgo 21 scandalizatorum, in Ekg: aeandalizatorum in uulg» 22 creatori M 28 quo del. R* 25 sibi ecripsi: ibi MR expostnlari matmlt JEng 26 AD LAODICENOS EXPLICIT M (m mg. add. m. 1: ad colosenses) de epistola ad Colossenses RF haeresis M, haereses R )

uindicans regulam nostram omni haeretica posteritate. hoc nunc probabit et apostolus dicens: de spe reposita ia caelis quam audistis in sermone ueritatis euangelii, quod peruenit ad uos sicut et in totum mundum. nam si iam tunc traditio euangelica ubique manauerat, quanto magis nunc? porro, si nostra est quae ubique manauit, magis quam omnis haeretica, nedum Antoniniani Marcionis, nostra erit apostolica. Marcionis autem cum totum impleuerit mundum, ne tunc quidem se defendere poterit de apostolica. eam enim et sic constabit esse, quae prior mundum repleuit, illius scilicet dei euangelio, qui et hoc cecinit de praedicationibus eius: in omnem terram exiit sonus eorum et in terminos orbis uerba eorum. Inuisibilis dei imaginem ait Christum. sed nos enim inuisibilem dicimus patrem Christi, scientes filium semper retro uisum, si quibus uisus est, in dei nomine, ut imaginem ipsius; ne quam et hinc differentiam scindat dei uisibilis et inuisibilis, cum olim dei nostri sit definitio: dominum nemo uidebit et uiuet. Si non est Christus primogenitus conditionis, ut sermo creatoris, per quem omnia facta sunt et sine quo nihil factum est, si non in illo condita sunt uniuersa in caelis et in terris, uisibilia et inuisibilia, siue throni siue dominationes siue principatus siue potestates, si non cuncta per illum et in illo sunt condita, — haec enim Marcioni displicere oportebant — non utique tam nude posuisset apostolus: et ipse est ante omnes. quomodo enim ante omnes, si non ante omnia? quomodo ante omnia, si non primogenitus conditionis, si non sermo creatoris? unde (autem) ante omnes probabitur fuisse qui post [*]( 2] Col. 1, 5-6. 12] Pa. 18, 5. 18] cf. Col. 1, 15. 18] Exod. 33, 20. 19] cf. Col. 1, 15. 20] cf. Ioh. 1, 3. 21—23] cf. Col. 1, 16. 23] cf. Col. 1, 17. 25] Col. 1, 17. ) [*]( 4 uos (n ex n a m. r) M 5 si iam GR, aaam M tunc M, tum R3G, om. Rl 7 Antoniniani R, antoniani MF 11 eoangeliam Iun hoc M, haec Ruulgo 14 et nos fort. 15 est om. R1 est in uulgo 18 deum Pam 24 oportebant MF, oportebat R uulgo 28 autem addidi ) [*]( 41* ) omnia apparuit? quis scit priorem fuisse quem esse nesciit? Quomodo item boni duxit omnem plenitudinem in semetipso habitare? primo enim, quae est ista plenitudo, nisi ex illis, quae Marcion detraxit, conditis in Christo in caelis et in terris, angelis et hominibus, nisi ex illis inuisibilibus et uisibilibus: nisi ex thronis et dominationibus et principatibus et potestatibus? aut si haec pseudoapostoli nostri et Iudaici euangelizatores de suo intulerint, edat plenitudinem dei sui Marcion. qui nihil condidit. ceterum quale est, ut plenitudinem creatoris aemulus et destructor eius in suo Christo habitare uoluerit? cui denique reconciliat omnia in semetipsum, pacem faciens per crucis suae sanguinem, nisi quem offenderant uniuersa, aduersus quem rebellauerant per transgressionem, cuius nouissime fuerant? conciliari enim extraneo possent. reconciliari uero non alii quam suo. Ita et nos quondam alienatos et inimicos sensu in malis operibus creatori redigit in gratiam, cuius admiseramus offensam colentes conditionem aduersus creatorem. sicubi autem et ecclesiam corpus Christi dicit esse - ut hic ait adimplere se reliqua pressurarum Christi in carne pro corpore eius, quod est ecclesia —, non propterea et in totum mentionem corporis transferens a substantia carnis. nam et supra reconciliari nos ait in corpore eius per mortem. [*]( 2] cf. Col. 1,19. 4] cf. Col. 1.16. 5-7] cr. ib. 11] cf. Col. 1, 20. 15] cf. Col. 1,21. 17] cf. Rom. 1, 25. 18] cf. CoL 1,24. 22] cf. CoL 1, 22. ) [*]( 2 item MF, autem R 3 est (B. u. a m. T) M 7 pseudoapostoli MR\\ pseudapostoli EPwilgo 8 edat scripsi: et ad MR 9 condidit. ceterum uulgo 13 uniuersa Rl mg., una ipsa MR 14 nouisse JR1 20 uerba quod est-per mortem (l. 22) in MRX bis leguntur, sed hoc modo uariata: quod est in ecclesia, non propterea et in totum mentionem corporis transferes (-eos M) a substantia carnis. nam et supra reconciliari nos ait in corpore eius morte \'I quod est ecclesia, sed non prospere et in totum... transferes... eius per mortem: quae secundo loco m- uemuntur scioli cuiusdam emendatoris esae mihi quidem persuatum est, tantum quod recipiendum mihi uidetur per mortem (= sia to5 davccroo) pro morte et ecclesia pro in ecclesia. quapropter exemplum Rhenani et ceterorum inter uerba haec recipientium sequi nolui. intellego autem: etsi apostoluB corpus Christi ecclesiam dicit esse, non tamen ita, ut \'mentionem ("den Begriff") corporis\' in totum semoueat a substantia carnis. ) utique in eo corpore, in quo mori potuit, per carnem mortuus et non per ecclesiam, plane propter ecclesiam corpus commutando pro corpore, carnale pro spiritali. At cum monet cauendum a subtililoquentia et philosophia, ut inani seductione, quae sit secundum elementa mundi, — non secundum caelum aut terram dicens, sed secundum litteras saeculares et secundum traditionem, scilicet hominum subtililoquorum et philosophorum - longum est quidem et alterius operis ostendere hac sententia omnes haereses damnari, quod omnes ex subtililoquentiae uiribus et philosophiae regulis constent, sed Marcion principalem suae fidei terminum de Epicuri schola agnoscat, deum inferens [nec] hebetem, ne timeri eum dicat, collocans et cum deo creatore materiam de porticu Stoicorum, negans carnis resurrectionem, de qua proinde nulla philosophia consentit. cuius ingeniis tam longe abest ueritas nostra, ut et iram dei excitare formidet et omnia ilium ex nihilo protulisse confidat et carnem eandem restituturum repromittat, et Christum ex uulua uirginis natum non erubescat, ridentibus philosophis, et haereticis et ethnicis ipsis. stulta enim mundi elegit deus, ut confundat sapientes, ille sine dubio, qui ex respectu huius suae dispositionis perditurum se sapientiam sapientium praeminabatur. hac simplicitate ueritatis contraria subtililoquentiae et philosophiae nihil peruersi possumus sapere. Denique si nos deus cum Christo uiuificat donans delicta nobis, non possumus credere ab eo donari delicta, in quem admissa non fuerint, ut retro ignotum. Age iam, cum dicit: nemo uos iudicet in cibo et potu et in parte diei festi [*]( 3] cf. Col. 2, 8. 19] I Cor. 1, 27. 21] cf. Es. 29, 14. 24] cf. Col. 2,13. 27] Col. 2, 16-17. ) [*]( 1 mori potuit, per carnem mortuus et scripsi: mori potuit per carnem, mortuua est MR 3 ad M 5 parenthesm indicatti 11 scola M 12 deum F, dominum MR nec secl. RS ne R3, nec MRl eum dicat M, dicat eum R uulgo 15 (ab) ingeniis fort. 19 philosophis et uulgo hethnicis M 22 hac R, hanc M 23 et R, est M 25 donari delieta M, delicta donari Ruulgo ) et neom-eniae et sabbati, quae est umbra futurorum, corpus autem Christi, quid tibi uidetur, Marcion? de lege iam non retractamus, nisi quod et hic quemadmodum exclusa sit, edocet, dum scilicet de umbra transfertur in corpus, id est de figuris ad ueritatem, quod est Christus. ergo et umbra eius, cuius et corpus, id est et lex eius, (cuius) et Christus. «egrega alii deo legem et alii deo Christum, si potes aliquam umbram ab eo corpore, cuius umbra est, separare. manifeste legis est Christus, si corpus est umbrae. Si autem et aliquos taxat, qui ex uisionibus angelicis dicebant cibis abstinendum — ne attigeris, ne gustaueris - uolentes in humilitate sensus incedere, non tenentes caput, non ideo legem et Moysen pulsat. quasi de angelica superstitione constituerit interdictionem quorundam edulium. Moysen enim a deo accepisse legem constat. denique hanc disciplinam — secundum praecepta, inquit, et doctrinam hominum - deputauit in eos, qui caput non tenerent, id est ipsum, in quo omnia recensentur [in Christum] ad initium reuocata, etiam differentia escarum. cetera praeceptorum, ut eadem, satis sit iam alibi docuisse quam a creatore manarint, qui, cum uetera praedicaret transitura noua facturus uniuersa, mandans etiam: nouate uobis nouamen nonum, iam tum docebat exponere ueterem hominem et nouum induere.