de Ira

Seneca, Lucius Annaeus

Seneca, Lucius Annaeus, ca. 4 B.C.-65 A.D, creator; Basore, John W. (John William), b. 1870, editor; Basore, John W. (John William), b. 1870, editor, translator

Corrigendus est itaque, qui peccat, et admonitione et vi, et molliter et aspere, meliorque tam sibi quam aliis faciendus non sine castigatione, sed sine ira; quis enim cui medetur irascitur ? At corrigi nequeunt nihilque in illis lene aut spei bonae capax est. Tollantur e coetu mortalium facturi peiora quae contingunt, et quo uno modo possunt desinant mali esse, sed hoc sine odio.

Quid enim

p.144

est, cur oderim eum, cui tum maxime prosum, cum illum sibi eripio ? Num quis membra sua tunc odit, cum abscidit ? Non est illa ira, sed misera curatio. Rabidos effligimus canes et trucem atque immansuetum bovem occidimus et morbidis pecoribus, ne gregem polluant, ferrum demittimus ; portentosos fetus exstinguimus, liberos quoque, si debiles monstrosique editi sunt, mergimus ; nec ira, sed ratio est a sanis inutilia secernere.

Nil minus quam irasci punientem decet, cum eo magis ad emendationem poena proficiat, si iudicio lata est. Inde est, quod Socrates servo ait : " Caederem te, nisi irascerer." Admonitionem servi in tempus sanius distulit, illo tempore se admonuit. Cuius erit tandem temperatus affectus, cum Socrates non sit ausus se irae committere ?

Ergo ad coercitionem errantium sceleratorumque irato castigatore non opus est ; nam cum ira delictum animi sit, non oportet peccata corrigere peccantem. " Quid ergo ? Non irascar latroni ? Quid ergo ? Non irascar venefico ? " Non ; neque enim mihi irascor, cum sanguinem mitto. Omne poenae genus remedi loco admoveo.

Tu adhuc in prima parte versaris errorum nec graviter labens sed frequenter ; obiurgatio te primum secreta deinde publicata emendare temptabit. Tu longius iam processisti, quam ut possis verbis sanari; ignominia

p.146

contineberis.[*]( Hermes, after Pincianus, inserts non. ) Tibi fortius aliquid et quod sentias inurendum est ; in exilium et loca ignota mittens. In te duriora remedia iam solida nequitia desiderat ; et vincula publica et carcer adhibebitur.

Tibi insanabilis animus et sceleribus scelera contexens, et iam non causis, quae numquam malo defuturae sunt, impelleris, sed satis tibi est magna ad peccandum causa peccare, perbibisti nequitiam et ita visceribus immiscuisti, ut nisi cum ipsis exire non possit; olim miser mori quaeris ; bene de te merebimur, auferemus tibi istam qua vexas, vexaris insaniam et per tua alienaque volutato supplicia id quod unum tibi bonum superest repraesentabimus, mortem. Quare irascar cui cum maxime prosum ? Interim optimum misericordiae genus est occidere.