de consolatione ad Helviam

Ideoque nec exulare umquam potest, liber et deis cognatus et omni mundo omnique aevo par ; nam cogitatio eius circa omne caelum it, in omne praeteritum futurumque tempus immittitur. Corpusculum hoc, custodia et vinculum animi, huc

Ne me putes ad elevanda incommoda paupertatis, quam nemo gravem sentit, nisi qui putat, uti tantum praeceptis sapientium, primum aspice, quanto maior pars sit pauperum, quos nihilo notabis tristiores sollicitioresque divitibus ; immo nescio an eo laetiores sint, quo animus illorum in pauciora distringitur. Transeamus opes paene inopes, veniamus [*]( opes paene inopes, veniamus Madvig: ape spe non obveniamus A. ) ad locupletes.

Quam multa tempora sunt, quibus pauperibus similes sint ! Circumcisae sunt peregrinantium sarcinae et quotiens festinationem necessitas itineris exegit, comitum turba dimittitur. Militantes quotam partem rerum suarum secum habent, cum omnem apparatum castrensis disciplina summoveat?

Nec tantum condicio illos temporum aut locorum inopia pauperibus exaequat; sumunt quosdam dies, eum iam illos divitiarum taedium cepit, quibus humi cenent et remoto auro argentoque fictilibus utantur. Dementes ! hoc quod aliquando concupiscunt, semper timent. O quanta illos caligo mentium, quanta ignorantia veritatis excaecat, quos timor paupertatis [*]( excaecat, quos timor paupertatis added by Vahlen.) exercet, quam voluptatis causa imitantur!

Me quidem, quotiens ad antiqua exempla respexi, paupertatis uti solaciis pudet, quoniam quidem eo temporum luxuria prolapsa est, ut maius

Menenius Agrippa, qui inter patres ac plebem publicae gratiae sequester fuit, aere conlato funeratus est. Atilius Regulus, eum Poenos in Africa funderet, ad senatum scripsit mercennarium suum discessisse et ab eo desertum esse rus, quod senatui publice curari, dum abesset Regulus, placuit. Fuitne tanti servum non habere, ut colonus eius populus Romanus esset?

Scipionis filiae ex aerario dotem acceperunt, quia nihil illis reliquerat pater. Aequum me hercules erat populum Romanum tributum Scipioni semel conferre, cum a Carthagine semper exigeret. O felices viros puellarum, quibus populus Romanus loco soceri fuit! Beatioresne istos putas, quorum pantomimae deciens sestertio nubunt, quam Scipionem, cuius liberi a senatu, tutore suo, in dotem aes grave acceperunt ?

Dedignatur aliquis paupertatem, cuius tam clarae imagines sunt ? Indignatur exsul aliquid sibi deesse, eum defuerit Scipioni dos, Regulo mercennarius, Menenio funus, cum omnibus illis quod deerat ideo honestius supple-