Opus Paschale

Sedulius

Sedulius. Sedulii Opera omnia (Corpus Scriptorum Ecclesiasticorum Latinorum, Volume 10). Huemer, Johann, editor. Vienna: Gerold, 1885.

Nec tibi, Maria, salus exigua Domino medicante conlata, multis uulnerum plagis laesum pectoris curauit arcanum, quam septena rabies globo cuneata daemonico septenis armorum motibus possidebat. sed squamei serpens maculosus [*]( 8 Luc. 7, 14. 15 ) [*]( 1 DE VNICO FILIO VIDVAE QVEM SVSCITAVIT BH, Mortuus iuuenis Christo inbente surgit v 3 afferri PR 4 sublimarum P 5 secondo P 6 nemiseriae P nilque B 7 man/// H redemptorii ex redemptionie H2 8 ataeto PB, attacto B adoleseentib; P 9 ∗∗∗sarge (con eras.) H 10 eum] illum s. I. R\' matris PB1 enim] eum P 11 corpore H Col. mortus P 12 ueeretur P 14 nubib; B, nubil∗∗ H, nubila Iv facre H, facile 1B 15 retidiuiri P ////merore H suis ////sedibus H 16 dictam P, candidam H 18 DB MARIA A. QVA. ELECIT ∙VII∙ DEMONIA. BH (a qua ex qua corr. m. 2), Septem malos spiritus e Maria iubet Dominus exile v 19 uulneris P pec∗∗toris (ta eras. uid.) B arcbanum RB, armanum H aspectum rabies quam septena p 20 demonia H 21 quamei* (a eras.) H, aqua in ras. ) [*]( BI )

264
honoris, tremenda fugiens Omnipotentis imperia tuo pulsus ex corde, chaos tartarei petiuit inferni, septem membrorum gyros intorquens septenisque simul uoluminibus euanescens.

Tunc ne copiosae messis germen nberrimum rari cnltoris opera deficiente langueret, alios quoque duos et septuaginta discipulos mente simplices, puritate fulgentes, qui numero meritoque conspicui libra digni sint aurea nuncupari, uelut insontes agnos et mites ad asperas hominum mentes quasi lupos inter iubet ire raptores. talibus eos uerbis hortatur, et alloquens: ite, ecce ego mitto uos, sicut agnos inter lupos. rursusque reuersis alacribus, quod eis etiam daemones subiacerent, dixit haec ammonens: ecce do uobis potestatem calcandi super serpentes et scorpiones et supra omnem uirtutem inimici, et nihil uobis nocebunt. uerum tamen nolite gaudere, quia spi-ritus uobis subiecti sunt. gaudete autem, quoniam nomina uestra scripta sunt in caelo. haec est enim regula diuini iudicii uitam factis anteferre, non facta uitae praeponere. nam si meritum sancti cessauerit instituti, nihil habent momenti miracula, quae probantur et a malignis [*]( 10 Lac. 10, 3 12 cf. ib. 19 a. ) [*]( 1 erroris PHv imperia] im m. al. B ∗∗pulsus (ex eras.) H, expulsus B" 2 cahos B inferni] ni ex nia B 3 gilos y P, geros (corr. m. 2) H, gyros (a ex n corr. vid.) B torquens PHBv septenisque] que om. B simnl] eras. in H, om. v 4 DE SEPTVAGINTA DVOBVS DISCIPVLIS RH, SnAa data poteetate discipuli ad praedicandum miasi v copiose PH1 5 opere Bv alios langueret P 7 digna P, digni ex nis B sunt B, ras. in H, om. v in aura Be noncnpari P 8 set P agnoea ex agnoscA B asperas (e ex i m. ai.) B 9 ire B hortatus B (sed corr.) e et] fon. haec; hortatns eat coni. Hartel 10 ego om. B" 11 alacribosque B" ut daemonea v 12 enbijcerent Cel. ammonena libri do Pv, 0 8. I. H2, dedi B (in marg. alib do) 13 potestatem] tem m. al. in ras. B snpra B 15 quod v 16 s∗nt (i eras.) B antem] eras. in H 17 enim B B. om. v 19 istitnti P nil B 20 mo∗∗menti H, moniinti (i, ex n corr.) B, monnmenti I )

265
frequenter ostensa, quibus ille secretorum testis et arbiter gestorum se in retributione dicturum euangelicis ita praedixit eloquiis: non noui uos, discedite a me, omnes qui operamini iniquitatem. tales sub Aegyptia quondam Pharaonis aderant tyrannide duo sceleratae societatis artifices, qui Memphiticis uanitatibus confidentes Moysi caelestia nitebantur aemulari miracula, dolisque magicis fabricatas humanis nisibus aemularum opponebant imagines et figuras.

Interea cninsdam Pharisaeorum principis ueniens obsecratns ad epulas, non magis uescendi gratia quam eius domum clarificare festinans, uidit hominem falsae crassitudinis tumore distentum, cuius uenter aqua redundante perspicuus utris putabatur esse, non uterus, praegnansque cutis inmanitas necem parturibat inclusam, et tabescentium detrimento membrorum sinus augebatur inmodicus. ita macies ubique dominata totum hydropem in aluum turgidam congregarat. non tulit mundi pater hanc speciem se praesente consistere suaque sabbata, quae tunc aderant, non curauit hominem curare festinans, [*]( 3 cf. Matth. 7, 23 ) [*]( 1 rū secreto (ex tti) B 2 /////retribut////or/// d///ct///ri/// B, se retributore dictorfl (tore m. al. in raa.) B, eea retributor dictorum v, (in nonnullis editt. mendose doctorum pro dictorum Arev.) euangeluta Bv, euangelistae v ita] uitam P 3 discite B i 4 talis H2 (ex tales) aegyptiam-tyrannidem. P 5 tyrande B, tyramnide B duo* (B eras.) H memphiticis] me facis P 6 uatibus H 7 aeq∗∗∗ari (ex aemulari) B1 dolisquae P magnificis v febric///////// (ras. 4 —5 litt.) B uisibus] om. P, uxibus H 8 nebnlarum HBv offendebant P (ostendebant ?)\' set P 9 DE YDLOPICO BH, hydropicum Dominus curat die sabbati cia b principes B 10 eius om. B donum B 11 fabricare P fasse H, falsa B, falso a cres cressitudinis P 12 destentum P nenter] eras. in B, om. v redundantem P putebatur P 13 esse om. P numter" P cuti B 14 parituribat P, parturiebat B 15 in modias B ubi**q- (n, i corr.) B 16 album P ydropem BH congregaret P, congregaret B 17 spetiem P sabbapta P 18 tunc] tam P festinans curare n )

266
quem suum magis esse desiderat. nec enim hominem propter sabbatum Deus instituit, sicut in alio euangelii sancti capitulo suis Dominus ipse uerbis edocuit, sed sabbata propter hominem procreauit. tunc opus salutis inpertiens humentem uiscerum desiccari iussit inluuiem: cum repente morbosa paludis corporeae unda discessit lacusque uitreae iam carnis exhaustus lymphatae pestis subito uacuatur abscessu.

Cumque Dominus Hierosolymam petens per Samariam et Galilaeam Hierichumque transiret, quoddam castrum clementer ingressus est. quem procul ut decem miseri uidere leprosi, maculosa corporis obscenitate foedissimi, quos discolor sparsa uultibus poena turpi fecerat deformitate portenta, simul una uoce clamauere flebiliter: Iesu magister, miserere nostri. tunc singularis illa potentia, quae numquam pietate fit uacua, respondit miseranter ac dixit: ite, ostendite uos sacerdotibus. subitoque dum properant fugit omnis ex eorum membris iniquitas et mutuis se uisibus intuentes alterna pariter mundatione gaudebant, quod in nullo quicquam ex horrenda uarietate remanserat. ex quibus unus tamquam decimas pro omnibus percepti muneris oblaturus grata festinatione regrediens ante Dominum se prostrauit in faciem. magna uiri [*]( 13 Lac. 17, 13 15 ib. 14. ) [*]( 1 magfe snum P ease] eẽ in mg. R desiderans B Col., desideraret v 2 sabbaptum P instauit H1 (corr. m. 2) k 4 preanit P imperiens (t a m. aL) B 5 ingluuiem R 7 limpha∗∗tae (ti eras. uid.) B nacuat P, nacuatus Hv, nacuata B absceuit H (t ex s «. al) Bx 8 DX DECEM LEPROSIS BH, leprosi decem mnndati v hierosolimS PRB, hierusolimã B 9 hiericoq. B clementer (r ex s) B 10 miaere P 11 ma- cula B foecnndissi P quod (corr. m. 2) H color P sparai B* (ex sparsas) 13 misere H 14 num qum P, numqua B 15 ulllc/llua H, fortasse fuit nacna Arev. fit] fort. defit ac miaeranter HBv 17 motnia (corr. m. 1) B 19 neritate B remanaerant P 20 prae Bv gratia P 21 fantiem P )

267
fides magnaque prudentia, qui sub unius qualitatis effectu geminae luit deuotionis officium: fides quod ab hoc se mundatum credidit quem rogauit, prudentia quod sacerdotibus se iussus ostendere Iesum maluit adorare. quis enim nisi Dominus Christus pontifex pontificum, sacerdos est sacerdotum? gemini libaminis auctor et conditor, cui secundum ordinem Melchisedech munera, quae pro nobis obtulit crucifixus, sui corporis et sanguinis offeruntur: triticeae segetis cibus suauis et amoenae uitis potus amabilis.

Cum uero Timei filius iuxta uiam fraudatus lumine resideret, qua Christum cognouerat transmeare, crebroque uociferans cum clamore nec populis uetantibus conticescens oculatae sibi tribui copiam claritatis magis ac magis postularet, ad Dominum uenire iussus aliena manu perrexit et uoti compos accepti nullo fultus duce remeauit. o. confidentiae uirtus infractae! quam uiolenter impetras quod optaris, et adsiduis ex corde precibus congregatis tamquam debitum exigas, quae postulas sic mereris! quicquid enim pro qualitate difficili res durior abnegarit, sola uotis simplicibus et honestis oratio [*]( 1 quis P affectus H 2 gemma oliue P gemine H1 (corr. m. 2) B, gemina v deuotione v ob v 3 quia v 5 et P, om. HBv 6 gemini (gemine m.2) libationis H cuias v 7 que H1 (corr. m. 2) sui] u s. I. m. 2 H 8 consangninis B, eonsanguinitate v turorititiae P, triticse B sementii v 9 amoene PBt, ammoene H\' (amoen§ corr. m. 2) et amabilis H 10 DB CAELO TYMEI nuo BH, caecus curatur v nero eras. in H, on. v; cumque B tymei B, thimse B, Thimae Col. Par. Arev. residere P 11 quia BH cf. v. 211 cognouerit (a a m. al.) residerePi(aam.al.) B 12 uitantibus (e a m. al.) B conticiscens H ocul∗tae (a eras.) B 13 tribuit P postulare BH adum P, Christmn HBv 14 alienam una P uotis P cumpos B 15 nulia acceptis fultus P rediuit HB, rediit v confidentia H 16 quae Bv obtaris R, opta*** H, optatis v 17 exiges H, exigis v q///// H, qua Par., qua quod Col. Gall. (malim qua cl postulans Arev.), fort. quod 18 diffili (ci a m. 2) B, difficile PH Bv 19 abnegarat P )

268
frequens obtinet supplicantis, non quod aliquid Deo difficile, sed quod magnitudo causae sit humanitus desperatae. sicut ille, nocturno silentio qui panes sibi diutius negante postulans ab amico, quia iure caritatis mereri non ualuit, auxilio iutus inportunitatis extorsit.

Samaritana quoque Dominus loca praeteriens hnmanae sitis ardorem die collegerat aestuante, fonsque iugiter uiuus et perennis aquae semper inriguus, undam desiderabat exiguam, qua materiem gerebat corporis, epotandam. hic mulier illius regionis indigena, quae profundo latices hauriebat e puteo, dum modicae cunctatur munus aquae tribuere, cognoscens uoce prophetica numeroso uel alieno de coniuge sui criminis uitam, orat talia sibi Dominum fluenta largiri, quorum numquam deficiente substantia sitis deficeret abolenda, ignorans prorsus ac nesciens nullum tanto munere potiturum nisi qui gurgite Iesu Christi summersus undis spiritalibus anima fuerit, non corpore satiatus.

Dumque patrio tonans ore Salnator sacri moenibus resideret templi, populum miseratus errantem in rectum tramitem [*](1 optinet B subplicantis P 2 clause P, cauae. H r sit] clareecit Hartel humanitu P desperare HBv 3 panecibi P diutinns v 4 qui HB, quae v merereri R, merere v iustus Hv, ras. 4-5 litt. in B 5 extorset P, extorsit (se a m. 2) B, eztorsi HI 6 DE MVLIERE SAMARITANA BH, Christus a Samaritana aqaam petit v humane PH1 7 a*dorem (r eras.) H, adorem I colligerat PR aestuantem B que om. P peruiua Hv, niiois B et] eras. cum alia uoce antecedente H 8 pemissa quae P inriguas P 9 quam P, quãB, qua∗∗∗∗ (inqua eras.) H, fort. quia sepotandam R, e»potandam H haec H 11 dum om. Bv atq; P post tribnere, non eras. m H cognosceecens P 12 alieno] 1 ex r B coninge] luce P 13 aita morat talia P, n. orat mortalia H, uita in mortalia B, n. immortalia v si H largirior P, largiri orat b 14 deficere B abolendam P 15 tantã( ̃m. 2) B 16 sdmersns B nmdia B spiritalibus om. P 17 satiatns] om. P, saciatos BB 18 DB MVLIERE IIT ADVLTERIO DEPRAEHENSA BHv patrio] eras. ix H, huius v conans P sacris B, fort. sni cf. v. 233 19 in templi (templo P) libri )

269
amica nitae monitione conuertens, ecce ducebatur abstracta coetu magnae multitudinis praeceps ad eum deformis adultera legitimae consuetudinis instituto lapidum ictibus obruenda. quam pio dum iudici saeuus accusantium furor ingessit damnare cupiens, liberauit, nam condicione proposita ut puniendi sceleris auctor existeret qui sceleris nihil haberet, nullus suo iudicio purus inuentus est qui feriret inpuram. nec enim ex alterius oculo festucam quis audebat euellere, cum trabem sciret in proprio permanere. mox igitur totum rabidae seditionis incendium conscientiae fugit inundatione restinctum, omnisque tacite confitendo reus inuentus est accusator. tunc clemens Domini mitisque sententia manifesti criminis moecham non iudicans absoluit, sed miserans non puniuit reuersuram scilicet ad poenam, si reuerteretur ad culpam. nam quisquis canini ritus inluuie quae uomuit appetit et relambit, nec ueterem studet habere ueniam nec futuram, huius lucra deperdens quam inaniter adquisiuit, illius damna sentiens ad quam peruenire non meruit.

Hac etiam Dominus e regione discedens caecum conspicit naturalem, qui miserae matris ex utero lapsus ipse miserior, [*]( 1 uita/// H, ∗∗ta (ui eras.) B, uita I 2 coetu] om. P magne P, agne H1 ad om. B eam (a ex corr.) B defonnans adultera P, deformis adulteria B adulterea (i eras.) H (ex adnlterio ?) adultera ad eum deformis v 3 instituta H, instituti B actibus (corr. m. 2) H, iaetibus Bv 4 quempiam iudicis P dum] om. 9 accusantiam P 5 cipiens P liberauit om. P non P 6 qua P nil B habebat P nnentus P 7 fer///ret ////puram H, ferret in p. I 8 oculos P auderet P 9 sen- tint P in om. H totum om, P rabidae E, rapida P, rapide H1 10 incendio P fuit P, fu////it H, fuit ex furit (?) B, fuit v (exe. Col.) inmunditione PB, immunditie v (imunditia Col.) 11 taci tecte I, tadtate Iur. Gall conate sidoreus P confidendo U, eonfitenda 1 18 non] nion (?) P, om. B reuersurum P 14 si "uerteret P, si "uerteretur (re a m. 2) B 15 canino ritu Col. Gall. Arev. ingluuiq B, inluuie/// H eaomait v, nomit B 16 futsram] eorr. m. 2 H 17 adqueeinlt P 19 DE CAEOO NATO BH, Caecum natum Dominus curat v haec P descendens H1 (corr. m. 2) )

270
in lucem sine luce peruenit. tunc humani sator ille principii mundique conditor atque perfector operis sui fabricam non passus manere minus impletam speculari deficiente materia, lutum, naturale scilicet instrumentum, genarum claustris inliniens quod in homine minus esse conspexerat, de ueteri bonus opifex caemento suppleuit. nec prius tamen ille sumpsit aspectum, quam Domini praeceptis ammonitus Siloae salubrem uenisset ad laticem et tutus consanguinei medicamento iam limi unda oculos abluisset infusa. mox itaque sanis ex uultibus acies gemellae fulserunt tandem dignae conspicere quem prorsus ignotum habuere primitus diem. omnes igitur spiritaliter haec legentes oportet aduertere, quid mystica doceant huius facti miracula. caeca sumus etenim proles fetibus Euae creati miserrimae, per tenebras genuinae caliginis longis erroribus incedentes. sed postquam Deus habere dignatus est humanae carnis effigiem, data nobis est terra salutaris ex uirgine, quae fontibus sacri lota baptismatis, renascentis aperuit lumina claritatis.

Bethaniam deinde sollicitns salutiferis greesibus clementer aduenerat, ubi Lazarus humana finem condicione sortitus sepulchrali sub lapide quartae iacebat lucis cursu iam fetidus. [*](1 umani P , principi B 2 operi P, o∗∗ri H, oris v 3 paseaf P matheria P 4 luctum P, latum H 6 bonus ee opifex gemens P subpleuit PH 7 ammonitas PBB, ammonitur H 8 tJlltus H, fotas coni. Gall, iutus fort. cumsanguinei P medicamenta P 9 abluiase P, ///////uisset H, habuisset o (lauisset Àreo.) 10 digne PB, digni H 11 primitus 8. L m. 2 d R 12 Omnis ergo P haec Bpiritualiter b auertere (d m. 2) r B, auertere B 13 /////enim Ht cum enim B, enim b 14 f///etibns (5 corr. m. 2) H aenae BHB, ene P 16 human//// H, humani I 17 quia P sacris P lanata Bx 18 renascentibus H (un v 19 DB LAZARO RH, mortnum Lazarum snscitat n sol//lilllis/lillll/ (fuit sollicitus.. luciferis) H solitis ex solitus B, solitis v (soli litns Par.) .20 ibi v humanS B fine P 21 sepulcrali Bv quart//////acebat H quarta I, quartae Iur. foetidus B )

271
cuius ad tumulum Domino ueniente collectae flebant pio luctu germanae, flebat turba consistens, fleuit et ipse simul Omnipotens, non deita.te sed corpore, qui frigentes artus exanimis, qua parte moriturus fuerat, hac dolebat. impendit namquelacrimas ut amicus, ostendit gloriam suae maiestatis ut Deus. quid adhuc Martha non credis? et tu Maria quid ingemis ? quae Christum dubia trepidatione cunctamini, an unum possit ab inferis hominem suscitare, qui totius mundi turbas innumeras rediuiua faciet animatione resurgere. igitur Dominus ut. imperiosae uocis iussu mirabili dixit exclamans: Lazare, prodi foras, magna repente formidine tartara patuere concussa, inferni penetrale contremuit, letale chaos expauit et lex profundae mortis abscessit; animaque sui corporis iterum fibris infusa rupto monumenti tutamine uiuum cernitur cadauer adstare. postque iusta sollemnia, post impletam funeris sepulturam, tamquam denuo fuerit editus et creatus, ipse sibi moriens et postumus extitit et superstes abscessit.

Vtque Dominus saeoularis ambitus caduca contemnens Deum: sese celsissimum magis humilitate monstraret, non altis curribus, qui pompae mortalis amor ostenditur, quadriiuga [*]( 10 cf. Ioh. 11, 43 ) [*]( 1 ad] 8. I. P chori sistens R 3 frigentis v *rtas H, cortos I examinis H, exanimes I frigentis altos exanimes Ivr. cum adn. nisi quis malit corpus exanime 4 ac dolebat Ht addolebat e (adolebat Par.) 5 magestatis P 6 ingemiscis P 7 trebidatione P contamini P 10 imperiosne P dixit] raeura 5 litt. in H, om. b (sensus uidetur postulare exclamat Arev.) 11 neni PH mana P, magnae H concussit R 12 contremuit] r ex al. litt. B loetale libri 13 profund. H, profundo v (corr. Gall.). abscessu v (corr. Gall.) 14 membris Hv cenit B 15 posque H 16 tamq- B fuerit denuov denuo] in. ras. H2, om. B ∗editus (a eras.) H 17 snpertis R1 (corr. m. 2) posthumus P, postfamns (fu m. al.) B_ acceasit B 18 VEI INGRESSVS HRSLM SEDENS IN ASELLO RH (hierusalem), de asello Domini uectore b ds B caducllll H, caducae B I fort. caduca culmina cf. v. 291 Dominum v 19 excelsissimum P cursibus P 20 honor coni. Gall. cf- Carm. )

272
celeritate subuectas iter explicuit orbita sulcante puluereum, nec ardua frementis equi terga compressit, qui faleris et ostro conspicuus ora concutit inquieta, spumosum cruenti pondus auri mandentia: sed uilissimi lento potius aselli gestamine Domino fuit honos ille sufficiens. cuius ungula non pretio magna, sed merito tanti sessoris claruit sub face nobilior, non illius impar antiqui, modico qui Christum quamuis cerneret in praesepi, Deum tamen esse cognouit. huius gratia nituit subiugalis, cui mediam gradienti per semitam plebs omnis subdidit uestimenta. dicite cuncti nunc populi, qui gentilibus hactenus subiacetis erroribus, cui gloria fuerit similis aliquando regnanti? cui palmis ac frondibus frequens umquam turba plenae festiuitatis occurrit modulans ymnis caelestibus cantilenam, nisi Domino Iesu Christo, qui sidereum cum Patre moderatur imperium princeps in principe sempiternum. [*](1 subiectas H item P sulca calte P 2 fa∗leris (1 eras.) 1 .. H 8 inquaa JB, inquietas PF (sed s eras. m. 3) 4 mendatia H Bedulis limi lento P spumosa∗ (I eras.) H uilisaimo H 5 bonos] nor m. ai. B hastamine Par. sufficiens] f, ex al. litt. B 6 tantis P 7 imperanti qui P antiqui eras. in H, antequi (e ex i m. al.) B, om. a qui modico Christum v quamuia] B ex x m. al. B 8 p̃sepe P tamen] om. P, erat. in H gradiendi PRHv, -ti ex di B 9 plea P 10 suddidit P 11 actenus PBl (h m. 2 add.), hactenus H aubiaceris P1 subiacetas Bl 12 floribus H frequentia HBv 18 turbae HB n plena festiuitas Bv hymnia HBv 14 sedereum P moderat HBv principe (~ eras.) B 16 sempiterno a EXPLICIT. INCIPIVXT CAPITVLA. poet enumerationem capitulortim EX- PLICIVNТ CAPITVLA. INCIPIТ LIBER Qynrrvs P, EXPLICIT LIBER QVARTVS. INCIPIVNT CAPITVLA LIBRI V.TI. post capitula EXPLICIТ lllll DB CAPITVLIS. INCIPIT LIBER QVINTVS DB BO QVOD SCBIPTVM EST PATER SILVA KI DB IBTA HORA R, sequitur enumeratio capitulorum subscr. et iucr. om. in H )

273

Inter has dinitum copias sine fine uirtutum pascha coeperat esse iam proximum, quo gloriosa Christi potentia mortalem nellet exponere resumptura carnem perpetuo iam uiuacem, non alteram, sed eandem, quam remuneratione lucis impletam ab inferis excitans eleuauit ad sidera. turbatusque pauxillulum mortis uicina ut homo formidans, talibus ad Patrem uerbis fiducia piae religionis exclamat Dei filium se demonstrans: pater, salua me de ista hora; sed propter hoc ueni in istam horam. pater, honorifica nomen tuum. nimium diuine locutus est et potenter, qui cum semet honorificari deposceret, patris nomen honorificandum esse signauit. Deus enim nomen est illi, quod pater et filius communi pariter maiestate possident indiuisum. uenit autem uox de caelo: et honorificaui et iterum honorificabo. quid apertius testimonio paternae professionis impleto? quid clarius caelestis est assertionis oraculo? tamen Iudaea gens perfida, quae pondus tantae ueritatis audiuerat, nequaquam [*]( 8 cf. lob. 12, 27. 28 13 cf. ib. 28 ) [*]( 1 DE EO QVOD SCRIPTVM BST PATER SALVA JtE DE ISTA RORA B3, Christo orante (Christum orantem Gall.) uox e caelo clarificat υ 2 iam om. P quod BHB 3 ucll////// onere (ras. 4-5 litt.) H, u. ponere v resumptura scripsi, sumptura libri cf. v. 3 oinaeem (a exn) B 4 remunerationem P, remuneratione ex -nis B 5 infernis Hv leoauit PHBv pausillnlum P 61 tomortis B1 uicina PBI, uicin* (a eras.) H, uicinã B, uicinia Iur. coni 7 pia H 8 saluum me fac B 10 diuine B 11 et patris v (exc. CoL) 12 Deus est eaim v inom 5 P 13 maieatate B indiuisam P 16 quod Par. Arev. 16 asertionis H Iudaeq mgens P 17 caritatis II adierat H ) [*]( 1. ) [*]( 18 )

274
signis ita manifestis inpulsa, Domini Iesu Christi deitatem credidit adprobatam. quidam enim strepitum fuisse tonitruus adstruebant, alii locutum eius angelum disputabant. o plebs oculis uere caeca et corde durissima, de qua prophetans ita locutus est Esaias: obcaecauit oculos eorum et indurauit cor eorum, uti ne uideant oculis et intellegant corde et conuertantur, et sanem eos. neque enim tonitruus Christum aut angelus creatura suum generauit auctorem, cui clamanti confidenter ad Patrem ilico respondisset ut Pater, sed ab ore Dei specialiter Patris, qui Filium uere cognouit, reloquens uox processit, ut hac saltim ratione compuncta turba nimis incredula sero caelestem duceretur ad fidem. hoc est itaque Patrem Filio respondere, suae uoci similiter consonare, quoniam uerbo genitus uerbum Patris est Christus, et parilis coniectura sermonis Patrem reuelauit in Filio, Filium reuelauit in Patre.