Divinarum Institutionum

at ille m recipiendis lnlustribus nihil spectauit aliut nisi utilitatem nec dissimulauit homo ingeniosus quid ex eo commodi speraret. ait enim, qui id faciat, potentem aput exteros futurum per gratiam principum, quos sibi hospitii et amicitiae iure constrinxerit.

o quam multis argumentis (Ciceronis inconstantia, si id agerem, coargui posset! nec tam nostris quam suis uerbis refelleretur. idem quippe ait, ut quisque maxime ad suum commodum referat quaecumque agit, ita minime esse uirum bonum.

idem etiam negat simplicis et aperti hominis esse ambire, simulare aliquid et praetendere, aliut agere uideri, cum aliut agat, praestare se alteri fingere quod sibi praestet, sed malitiosi potius et astuti et fallacis et subdoli.

quomodo ergo defenderet quominus ambitiosa illa hospitalitas malitia esset? tu mihi per omnes [*](EPITOME 14-20] cf. c. 59, 2. ) [*](AUCTORES 9] de off. II 18, 64. 14] de legg. I 18, 49. 16] cf. de off. I 30, 109; de re publ. III 16, 26. ) [*](BRHPV] 1 autem om. PV a* (d er.) H uiro iusto PV est om. B 2 beneticum] beneficium B (sed quod sequitur beneficium om. B1, s. I. add. B2) BVedd. 4 iis R, his cett. 5 ueretur ut uid. Bl, in ras. et s. I. corr. B* salua (alua in ras. ex 2 lift. m. 2) B permanserit B permanet B 6 alter H prestentor1 B3 iis R, his BHPac (ex h ras. i eorr.) V prodeesse BR 7 \'pos\'sunt B1 8 spectabit (b ex u) B1, expectauit H nec] et non H dissimilauit Bl, corr. B2 ingeniosos Hse 9 qui id (ante faciat) B3, quid BlRHPV faciutpofrentem B* 11 sibi] ubi ut uid. BJ, corr. B2 constninijerit B3, constrinxerint R 12 agere ( m. 2) B 13 tamen H uerbis om. V refelletur B\' (corr. B1) H, probat Heumannus 14 quippe ait] qui dixit (dix in ras. ex 4 litt., quarum primae dp, m. 2) B malimeu P su\'u\'m B1 15 agit] ait V minimu B1, corr. B1 16 ex aperti hoc periti B2, auerti R1 18 agere uideri cum aliud s. I. B3 uidere P aliut scr., aliud B3RHPY 20 fallacis (1 ras. ex e) V 21 omnis R )

uerum hoc ille non potius incaute, — quid enim minus in Ciceronem conuenit? — sed ignorantia ueri iuris prudens ac sciens in hos se laqueos induit.

quod ut ei possit ignosci, testificatus est non ad ueram iustitiam, quam non teneat, praecepta se dare, sed ad umbram imaginemque iustitiae. ignoscendum est igitur umbratico et imaginario praeceptori uec ab eo ueritas exigenda est qui se nescire fateatur.

— captiuorum redemptio magnum atque praeclarum iustitiae munus est, quod idem ipse Tullius adprobauit. atque haec benignitas inquit etiam rei publicae est utilis, redimi e seruitute captos, locupletari tenuiores. hanc ego consuetudinem benignitatis largitioni munerum longe antepono, haec est grauium hominum atque magnorum.

proprium igitur iustorum opus est alere pauperes ac redimere captiuos, cum aput iniustos, si qui haec faciant, graues et magni appellentur: iis enim maxime laudis est bene facere quibus nemo sperauit esse facturos.