Divinarum Institutionum

Lactantius

Lactantius. L. Caeli Firmiani Lactanti Opera omnia, Part I. Brandt, Samuel, editor; Laubmann, Georg, editor. Vienna: Gerold, 1890.

quod quia ille non fecit raptus eximia eruditione diuinarum litterarum, ut iis solis contentus esset quibus fides constat, accessi deo inspirante, ut ego facerem et simul ut uiam ceteris ad imitandum pararem.

ac si hortatu nostro docti [*](AUCTORES 6] ad Demetr. c. 1. ) [*](BliHSPV] 1 quod] quod aut BH, quod est R in om. H uegatione] in negatione H 2 est om. R fecimus SP 3 quo fq in ras. ex s ? m. 3) B rcolltilleril B3 defugi* (i er.) B, defugio H 4 iuplere B, inpleam H 5 in ea] ne P post qua (~ ut uid. er.) s. I. ad B2 deiuetrium V 7 quS inateria (duo - ut uid. er.) B 8 uanam] unam P commenticiamque B, commentaticiam H, commeutitialU V lOcumJ eUlll et S 11 lectitionibus H a om. P 12 deberet H demonstrare B, monstarent sic H 13 calig**aret (in er.) B 14 stomaci B 15 liquo- v rem Bsar alit (i. e. -tur) ex alit (i. e. -tt\'l\') 82 decet B\', donec et B2 »*uesci (ut er.) B uesci tirmatis uiribus P 10 et om. H quia] quoniam H, qui P nondum] adhuc nondum B 17 offerres B, adferri H, offerre P idest (st ex m nł. 2) S 18 et historicorum om. V istoicorum BarRar (in utroque cod. pr. i cr.), stoicorum H, istoricorum P ut] et V auctoritatibus Heumannus 20 iis edd., his C (nioli quod \'h\'is R) 21 et] ut R, ac H ut] et R 22 parare P hortatu] hoc stata S, ortatu V )

413
homines ac diserti huc se conferre coeperint et ingenia sua uimque dicendi in hoc ueritatis campo iactare maluerint, euanituras breui religiones falsas et occasuram esse omnem philosophiam nemo dubitauerit, si fuerit omnibus persuasum cum hanc solam religionem, tum etiam solam ueram esse sapientiam. sed euagatus sum longius quam uolebam.

Nunc reddenda est de iustitia proposita disputatio. quae aut ipsa est summa uirtus aut fons est ipse uirtutis: quam non modo philosophi quaesierunt, sed poetae quoque, qui priores multo fuerunt et ante natum philosophiae nomen pro sapientibus habebantur.

hi plane intellexerunt abesse hane a rebus humanis eamque finxerunt offensam uitiis hominum cessisse terra in caelumque migrasse. atque ut doceant quid sit iuste uiuere — solent enim praecepta per ambages dare —, a Saturni temporibus, quae illi uocant aurea, repetunt exempla iustitiae narrantque in quo statu fuerit humana uita, dum illa in terra moraretur..

quod quidem non pro poetica nctione, sed pro uero habendum est. Saturno enim regnante, nondum deorum cultibus institutis nec adhuc illa gente ad diuinitatis opinionem consecrata, deus [*](EPITOME 14-414,1] cf. c. 20, 1. ) [*](B(G)RRSPV} 1 hominis P diserrtil R*, deserti H coeperunt JIVae (u ras. in i corr.) 2 maluer (i. e. -runt) S 3 religione H falsam H occasuram (h er.) V 5 solam] et solam P et ueram edd. 6 uagatus (g e.r c nt. 2) P 8 r (i. e. estj post fons s. I. P2 ipse cum Walchio Heumannus, cf. etiam Butnenwnnum, ipsa C 9 quUesaierunt B2 quoque om. P rqui1 B1, qui et S\' 10 philosophiae (ae ex a m.2?) V post nomen s. I. a B2 pro sapieutibus] prospicientibus B\', corr. Bs 11 ii R 12 humanibus (exp. m. 2) V terram BH, e terra P edd. 13 eaelumquae R edoceant B 14 a Soleant enim incipit codicis G pag. 97 (54) paene tota lecta soleant G am bage rS1 82 a] et ra\' P saturnis G temporis P 15 illi uocantJ inuocant P et exempla S iustitia R narrant quae BarP, narrentque H 16 quos (exp. m. 2) H 17 quod] quae Bl, corr. B2 pro poetica — habendum] dum R pro om. G \'poaetica 82 fictio P 18 regnante] regna tenenti BG cultoribus B, culto[ribus] G 19 ad illa gente — consecrata cf. c. 6, 13 omni eius progenie ponsecratn illo (o e:r aj Bz gens R a H ad diuinitatis ad opiniolipui G opinione H consita B deus] adeo R\', corr. B3 )

414
utique colebatur.

et ideo non erant neque dissensiones nequp inimicitiae neque bella,

  1. nondum uesanos rabies nudauerat enses,
ut Germanicus Caesar in Arateo loquitur carmine,
  1. nec consanguineis fuerat discordia nota,
immo ne alienigenis quidem, sed neque ulli omnino gladii qui nudarentur fuerunt.