Divinarum Institutionum

Nunc ad diuina testimonia transeamus. sed prius unum proferam, quod est simile diuino et ob nimiam uetustatem et [*](EPITOME 3 ss.] c. 4, 3. ) [*](AUCTORES 6] frg. 26. 9] frg. 16. ) [*](EXPILATOMES 1 mens soluta] cf. Isidor. orig. VIII 6, 19. ) [*](RSMpPV] 1 sola Mac, s. I. corr. 2 segregata (alt. e ex a et ga m. 2) P con⌞cretione mortalii V- cougregatioue M omnia om. R 3 uelut uel R, om. M 4 *acerrimus (s er.) R summe M 7 rectoris orbis J rectoribus PV rectorem R, rector M 8 dei ecld., deum RSPV, deus M is ta∗tum (n er.) in qua* (a et e cr.) singula R 9 suspensa] idem suspensa R 11 quod R necque R quisquam M natura C er.) S 13 intenderet V 14 deos M, deus (s. I. m. post.) P; cf. c. 7, 5, tamen Seneca fort. deos scripserat; an deus ex c. 7, 5 inlatum ? cf. 9 hic nostri SM 15 quo M 17 ternu\'isse (e part. ras. ex u et nu m. 2) P retrorsum S fuscata M, infugata P1 (corr. P2) V 18 et om. M 19 alios esse P usu M homini M 20 praedicta V esse S1 23 et S, \'est\' P2 simili S )

Cotta pontifex disputans contra Stoicos de religionibus et uarietate opinionum quae solent esse de diis, ut more Academicorum omnia faceret incerta, quinque fuisse Mercurios ait et enumeratis per ordinem quattuor quintum fuisse eum a quo sit Argus occisus; ob eamque causam in Aegyptum profugisse atque Aegyptiis leges ac litteras tradidisse.

hunc Aegyptii Thoyth appellant, a quo apud eos primus anni sui mensis id est September nomen accepit. idem oppidum condidit, quod etiam nunc graece uocatur Mercurii ciuitas, et Pheneatae colunt eum religiose. qui tametsi homo fuit, antiquissimus tamen et instructissimus omni genere doctrinae adeo, ut ei multarum rerum et artium scientia Trismegisto cognomen inponeret.

hic scripsit libros et quidem multos ad cognitionem diuinarum rerum pertinentes, in quibus maiestatem summi ac singularis dei asserit isdemque nominibus appellat quibus nos dominum et patrem. ac ne quis nomen eius requireret, άνώνυμον esse dixit, eo quod nominis proprietate non egeat, ob ipsam scilicet unitatem. ipsius haec uerba sunt: o se Oso; είς, b δὲ είς όνόματος ou προσδέεται έστι ykp o wv ὰνώνυμος.

deo igitur nomen [*](EPITOME 4-20, 1] c. 4, 4. ) [*](AUCTORES § 2 s.] de nat. deor. III 22, 56. 17 dominum ct patrem] Ps.-Apulei. Asclep. c. 20 (p. 42, 16 Goldb.) et saepius; Poemand. c. 5, 2 (p. 42, 2 s. Parth.) 18-21] cf. Ps.-Apulei. ibid. c. 20 (p. 42, 27- 43, 3 Goldb.) § 5] cf. Minuc. Fel. c. 18, 9 s. ) [*](EXPILATORES 6] cf. Isidor. orig. V 1, 2. 13 s.] ibid. VIII 11,49. ) [*](RSMpPV] 1 his SPV ex] ab M inter M relaxatus S 2 G. PV cocta S 3 et de uarietate M 4 faceret] sciret P1, ras. ei s. I. corr. P2 7 in om. codd. Cic. 8 Thoyth R, THOITN S, ΘЄΟΥ- CЄN M, ΠΗΟΥΤΟΗ factorem P, ΠΗΟΥΤΗ V; theyn codd. Cic. 9 illos P 11 Pheneatae edd. ex codd. Cic., faenia.tae RPV, feniatae S, fenitae M 12 tamefsi1 P2 antiquissimis P1, corr. P2 tamen et instructissimus om. M 14 scientiam M trimegistus (-inae- M) RM nomen M is (h er.) R 15 et om. V 16 asseruit SlrI 17 Msdemque S2, hisdemque PV supra doli add. diñ R2 ac M 18 Anonymen M, ANQΝΥΜΟΝ sine nomine P 19 ab ipsa scilicet unitate M 20 Sk prius] A€ M 21 PO- CAЄCTM M, IIPOCAЄЄTAI P ЄCTIN SMP rAPr Rae, Υ del. Rl1, IAP M ANONVMOC M, ANQNIMOC P interpretatio lat. fere eadem in S et P ) [*]( 2* )

Superest de responsis sacrisque carminibus testimonia quae sunt multo certiora proferre. nam fortasse ii contra quos agimus nec poetis putent esse credendum tamquam uana fingentibus nec philosophis, quod errare potuerint, quia et ipsi homines fuerint.

M. Varro, quo nemo umquam doctior ne apud Graecos quidem uixit, in libris rerum diuinarum quos ad C. Caesarem pontificem maximum scripsit, cum de quindecimuiris loqueretur, Sibyllinos libros ait non fuisse unius Sibyllae, sed appellari uno nomine Sibyllinos, quod omnes feminae uates Sibyllae sint a ueteribus nuncupatae uel ab unius Delphidis nomine uel a consiliis deorum enuntiandis. atouq enim deos, non Osouc, et consilium non βουλήν, sed βούλλαν appellabant Aeolico genere sermonis. itaque Sibyllam dictam esse [*](EPITOME 5 s. (superest) 9-21, 5 (Libyssam)] c. 5, 1. ) [*](EXPILATORES § 7 ss.] Hieronym. adu. Iouin. lib. I, uol. II306 D Vall.; Isidor. orig. VIII 8; cf. Augustin. de ciu. dei XVIII 23 (p. 285, 5; .288, 7 s.); Auonym. de Sibyllis, post Orac. Sibyll. ed. Friedl. p. IV s. ) [*](RSH (a 3) MPPV] 1 non add. edd., cf. Minuc. Fel. p. 24,19 s. opus] ⌞cor⌟pus S2 2 ut om. M 3 designet M deus R a deo autem in- cipit H 5 superest] superest ut (s. I. m. 2) P sacri⌞s⌟que H2 6 multa S, multitudo V ii R, hi SPV, hii H, hii* (q er.) M quod Pl, corr. P2 9 quo* (d er.) V ne* (c exters.) R 10 dixit R 11 C. om. SHM, G. PV 12 sibyllinos R, sibullinos Sac (u ras. in i corr.), sibyliuos If, sybillinos MPV; omnino hac in uoce perpetua in omn. codd. permutatio litterarum i et y, interdum etiam u, frequens alterius 1 omissio libros om. M 13 sed] et HM 14 femine* (s er.) R, om. P sibullae HMae (u ras. in i corr.) 16 CΙΟΥC RS, sic HM, CΥΟΥC PV NONeCOTC PV theus SH, theos M 17 ΝΟΝΒΟΥΑΗΝ (jJost A erastim I in P) PV βουλήν] bulen SHM βούλλαν Wachsmuthius, quippe quod Sibulla forma quoque commendet, quam Varronem scripsisse probabile sit; boyaian R, ΒΟΥΑΙΑΝ PV, buletin S, bulean HM; βόλλαν Ahrensius de dial. Aeol. p. 59 n. 34, βυλήν edd. eo**go (li er.) R, ae*olico (1 er.) M 18 ita R dirctam H2 )

ceterum Sibyllas decem numero fuisse, easque omnes enumerauit sub auctoribus qui de singulis scriptitauerint. primam fuisse de Persis, cuius mentionem fecerit Nicanor, qui res gestas Alexandri Macedonis scripsit; secundam Libyssam, cuius meminerit Euripides in Lamiae prologo;