Divinarum Institutionum

Lactantius

Lactantius. L. Caeli Firmiani Lactanti Opera omnia, Part I. Brandt, Samuel, editor; Laubmann, Georg, editor. Vienna: Gerold, 1890.

Aesculapius et ipse non sine flagitio Apollinis natus quid fecit aliud diuinis honoribus dignum nisi quod sanauit Hippolytum? mortem sane habuit clariorem, quod a deo meruit fulminari.

hunc Tarquitius de inlustribus uiris disserens ait incertis parentibus natum, expositum et a uenatoribus inuentum, canino lacte nutritum, Chironi traditum didicisse medicinam; fuisse autem Messenium, sed Epidauri moratum. Tullius etiam Cynosuris ait [*](EPITOME 7-9] c. 7, 2. 9s.] c. 7, 4. 10 s. hunc — putant] c. 7. 5 sic-credatur. 11—14] c. 7, 5. 15-34, 1] c. 8, 1 s. ) [*](AUCTORES 22] de nat. deor. III 22,57. ) [*](BRSHMPV7 1 putant HM proferivt (~ m. 2) H 3 post quomodo s. l. ł R2? ⌊uis⌋ H2 4 iis edd., his C quid ante cultu] qua P, in ras. corr. V2 cul⌊tu⌋ V1 7 argonatis P\' (corr. P2) V 8 ob negatam filiam sibi t1 (s l. m. 2) pro filiae R 9 idem] ille HM furore. (m er.) HM 11 putant deum P filoctetha B, filotecta R, philocttecta (ae ex a m. 2) H f-tecta) M heres re\'ius (e s. I. m. 2) P, here suis V qua Bac faciem MV 12 ac ante neruos] et P edd. 13 et] ac B iin cthco, H oetheo B, oet-eo RSM sepe*liuit (1 er.) Bll, sepelliuit R, sepiliuit P1, corr. P1 14 sagittis S 15 aescolapius S, sic saepius 16 aliud, d ex t m. 2 R, sic saepius 17 hyppolytum RHM, hyppolitum (yp- S) SPV a deo, P2 18 tarquinius (n extuelc m. 3) B 19 rnatum\' B2 20 chyroni M 21 autem om. S messennium H, mersennium M 22 mortuum HM cinosuris BRS, cynosyris H, cynosiris M ) [*]( XVIIII. Lact. 1. ) [*]( 3 )

34
sepultum.

quid Apollo pater eius? nonne ob amorem, quo flagrabat, turpissime gregem pauit alienum et muros Laomedonti extruxit mercede conductus, quae illi negari potuit inpune ? ab eoque primo rex perfidus quidquid cum diis pepigisset didicit abnegare. idem formonsum puerum et dum amat, uiolauit et dum ludit, occidit.

homicida Mars et per gratiam caedis crimine ab Atheniensibus liberatus, ne uideretur nimis ferus et inmanis, adulterium cum Venere commisit.

Kastor et Pollux dum alienas sponsas rapiunt, esse gemini desierunt. nam dolore iniuriae concitatus Idas alterum gladio transuerberauit: et eosdem poetae alternis uiuere, alternis mori narrant, ut iam sint non deorum tantum, sed omnium mortalium miserrimi, quibus semel mori non licet.

aus tamen Homerus ambos simpliciter, non ut poetae solent, mortuos esse testatur. nam cum faceret in muris adsidentem Priamo Helenam cunctos Graeciae principes recognoscere, solos autem se fratres suos requirere, subiecit orationi eius huiusmodi uersum:

  1. haec ait, ast illos retinebat terra sepultos
  2. .
[*](EVITOME 1 s. 5 s.] c. 8, 2. 6—8] c. 8, 3. 9 s. 13-15] c. 8, 3. ) [*](AUCTORES 1 ss.] cf. Minuc. Fel. c. 23, 5; Tertull. Apolog. c. 14 (p. 168). 19] II. III 243. ) [*](BRSHMPV] 1 fraglabat Bx (in ras. corr. B3) HM, fradabat (corr. m. 2) R 2 gregem] gregem ladmetij (in ras. m. 1 ?) B 3 instruxit HM post extruxit hoc neptunus BRSHM, om. PlV, cum neptuno in mg. add. P,2 uix recte; cf. Minuc. Fel. l. c. (Cyprian. ad Donat. c. 2) Apollo Admeto pecus pascit. Laomedonti uero muros Neptunus instituit nec mercedem operis infelix structor accipit; Tertull. I. c. hic (sc. poetaj Apollinem Admeto regi pascendis pecoribus addicit, ille Neptuni structorias operas Laomedonti u locat quam B negari potuit] nega*it (r eras., u tn. 1?) B negare V 4 pepegisset HM 5 dicit M formonsum B, formosum RSP. formo*sum (n er.) HMV 6 mars in ras. ex 7-9 litt. B 8 minis HM inmanus V1, ras. et s. I. corr. V1 9 kastor B, castor cett. 10 dolore] labore PV iniuriae om. HM 12 tantum] nati R sed] sed et SIIM 13 qui⌜i⌝s BI, quibus corr. B3 licuit M 14 mortuus M1 15 in om. HM adsidente HM 16 cunctos (nc in ras. ex mis ? m. 3) B recognosceret B (t add. M2) M solus BI, corr. B2 17 se om. S eiusmodi S, modi HM 18 uersu HM 19 hacc] sic HM )
35

fur ac nebulo Mercurius quid ad famam sui reliquit nisi memoriam fraudum suarum? caelo scilicet dignus, quia palaestram docuit et lyram primus inuenit.

Liberum patrem necesse est in senatu deorum summae auctoritatis primaeque esse sententiae, quia. praeter Iouem solus omnium triumphauit, exercitum duxit, Indos debellauit. sed inuictus ille imperator Indicus maximus ab amore ac libidine turpissime uictus est.

delatus enim Cretam cum semiuiro comitatu nanctus est inpudicam mulierem in litore ac fiducia uictoriae Indicae uir esse uoluit, ne nimium mollis uideretur, atque illam patris proditricem, fratris interemptricem, ab alio relictam et repudiatam in coniugium sibi uindicauit ac Liberam fecit et cum ea pariter ascendit in caelum.

quid horum omnium pater Iuppiter, qui in sollemni precatione Optimus Maximus nominatur? nonne a prima sua pueritia inpius ac paene parricida deprehenditur, cum patrem regno expulit ac fugauit nec expectauit mortem decrepiti senis cupiditate regnandi? et cum paternum solium per uim, per arma cepisset, bello est a Titanibus lacessitus, quod humano generi principium fuit malorum: quibus uictis et pace in perpetuum conparata reliquam suam uitam in stupris adulteriisque consumsit.

omitto uirgines quas imminuit: id enim tolerabile iudicari solet. Amphitryonem ac Tyndarum praeterire non possum, quorum domos dedecore atque infamia [*](EPITOME 1-3] c. 8, 4. 3-13) c. 8, 5. 13-21] c. 10, 1. 21 s.] c. 10, 2 (uirginum). 22-36, 2] c. 10, 2. ) [*](AUCTORES 8] Verg. Aen. IV 215. ) [*](BRSHMPYJ 1 quird\' H1 memoria M 2 fraudjium R *licet M 4 senatum B sententia M 5 exercitus B1, corr. B2 6 ⌜in⌝urictus B2 7 ob amorem HM ac** fde ? er.) B, atque Sll, adque M libidinem HM ⌊de⌋latus H2 8 comitatus HarM nactus BRS, natctus fn er.) P est om. B 9 litore (e ex i m. 2) adrianen (m. 1, ariadnen m. 2) ⌜h⌝ac (h m. 2) fiducia B fidutiae M 11 repudiatam (at in ras. ex c ? m. 3) B coniugio S 12 uendicauit P ac] et HM eam B 13 escendit R in] ad SlIM caelos S pater omnium S pater om. HM 15 prima om. B paene] prope B 19 humani (i ex 0 M) HM malorum fuit R 20 et] ac R pacem H, pace M conparata in mg. V1 stuprits (i cr.) BM 21 adulteriis* (q; er.) S consumsit B, consumtis Rl, consumpsit IV cum rell. 22 amphitrionem SMPV, amphytrionem II pyndarum H, pindarum M, ⌜t⌝yndarum V2 23 domus B atque] et B ) [*]( 3* )

36
plenissimas reddidit.

illut uero summae inpietatis ac sceleris, quod regium puerum rapuit ad stuprum. parum enim uidebatur, si in expugnanda feminarum pudicitia maculosus esset ac turpis, nisi etiam sexui suo faceret iniuriam: hoc est uerum adulterium, quod ut contra naturam.

haec qui facit, uidenmus an Maximus, certe Optimus non est: quod nomen a corruptoribus ab adulteris ab incestis abest, nisi forte nos erramus homines, qui talia facientes sceleratos uocamus ac perditos : omnibusque poenis dignissimos iudicamus.

stultus autem Marcus Tullius, qui Gaio Verri adulteria obiecit: eadem enim Iuppiter quem colebat admisit; qui Publio Clodio sororis incestum: at illi Optimo Maximo eadem fuit et soror et coniunx.