Epitome Divinarum Institutionum

nam si cadit in hominem beata uita, ut philosophi uolunt in eo solo non dissidentes, cadit ergo et inmortalitas. id enim solum beatum est quod incorruptum, id solum incorruptum quod aeternum.

immortalitas ergo est summum bonum, quia et hominis et animi et uirtutis est tantum. ad hanc dirigimur, ad hanc capiendam nati sumus.

idcirco nobis deus uirtutem usamque proponit, ut aeternum illut praemium nostris laboribus adsequamur. de ipsa uero [*](INSTITUTIONES 2-5] VI 25, 8 s., cf. VI 9, 22; III11, 9 (quia uis-posita est). 5-13] III 11, 7 s. 12-14; cf. VI 10-12; 17, 5—10. 14-19] III 11, 9—16; 12, 7—8. 19-22] III 12, 10—18. 23 s. tantum—sumus] III 12, 19-25. 24-26] III 12, 25-:-27. 26 s. de—disseremus] III 13, 1-3. ) [*](TJ 6 et Pf, at T 9 iudicabit Pf, iudicauit T 10 ledere T 14 adque T 16 malim patientissime cum Da, cf. tamen Buen 17 premio T 18 ut add. Da 19 si cadit in hominem Pf, sic ait in homine T beatra\' Tif filosofi T 23 distinxit Da, Buen confert Inst. VII 8, 1, adde III 9, 1; est. tantum Pf 25 proponitut (alt. tin ras. ex r ? m. 2) T premium T 26 immortalitate Hemn, non mortalitate T; cf. pag. 212, 13; 608,23 8. ) [*]( XVIIII. Lact. 1. ) [*]( 46 )

restat AovtxYj philosophia, quae ad beatam (uitam) nihil confert. sapientia enim non in sermonis ornatu, sed in corde atque sensu (est).

quodsi et physica superuacua est et haec logica, in ethica uero, quae sola necessaria est, philosophi errauerunt, qui summum bonum nullo modo inuenire potuerunt, inanis igitur et inutilis omnis philosophia reperitur, quae nec rationem hominis conprehendere nec officium potuit munusque conplere.

Quoniam de philosophia dixi breuiter, nunc etiam de philosophis pauca dicam. Epicuri doctrina haec est, inprimis, nullam esse prouidentiam, et idem deos esse non abnuit: utrumque contra rationem.

sed si sunt dii, est igitur prouidentia. aliter enim deus intellegi non potest, cuius est proprium prouidere. nihil inquit curat. ergo non modo humana, sed ne caelestia quidem curat.

quomodo igitur aut unde esse illum adfirmas? exclusa enim prouidentia curaque diuina consequens erat, ut non esse omnino deum diceres. nunc eum uerbo reliquisti, re sustulisti. unde ergo rerum natura est, si deus nihil curat?

semina inquit sunt minuta, quae nec uideri nec tangi possunt, quorum coitu fortuito et orta sunt omnia et semper oriuntur.

si nec uidentur nec ulla corporis parte sentiuntur, unde esse illa scire potuisti? deinde si sunt, qua mente conueniunt, ut aliquid efficiant? si sunt leuia, cohaerere non possunt, si hamata et angulata, ergo secabilia sunt. hami enim et anguli [*]( 1 suo loco] c. 64 s. ) [*](INSTITUTIONES 1-3] III 13, 4 s. 3-8] III 13, 6 s. 9 s.] III 17, 1. 10 s.] III 17, 16. 14 nihil-curat] III 17, 4. 18 nuncsustulisti] hoc non est in Instit., cf. tamen III 17, 39 haec-docet. 18- 707,1] III 17, 21-27. ) [*](AUCTORES 18 nunc-sustulisti] Cic. de nat. deor. I 30, 85. ) [*](T] 1 AOnKH T filosofia T 2 uitam add. Pf sapieltia T 3 adque T est add. Buen coni. Inst. III 13, 5, consistit Pf fysica T 4 AOriKA T hetica T que T 5 filosofi T quia Da 7 filosofia T repperitur T 9 filosofia T brebiter T 10 filosofis T 11 et] at t Heum 15 necaečlesia (c exp. et del.) T 16 excluslh T 23 si* (c er.) T 24 coherere T )