De Mortibus Persecutorum

Cum haec essent constituta, proceditur Kalendis Mais. Constantinum omnes intuebantur, nulla erat dubitatio: milites qui aderant et primores militum electi et acciti ex legionibus in hunc unum intenti gaudebant, optabant et uota faciebant.

erat locus altus extra ciuitatem ad milia fere tria, in cuius summo Maximianus ipse purpuram sumpserat, et ibi columna fuerat erecta cum Iouis signo.

eo pergitur. contio militum conuocatur. incipit senex cum lacrimis, alloquitur milites: se [*]( 4 tumulentum C, corr. Bal 6 praefuit ed. Oxon. 1680 in Emendat. p. 10S, etiam Bentleius leg. praetuit ascrips., praebuit C 9 Maxiniinum Bal, maxiroianum C 10 nam Gale, iam C 11 ominis ed. Oxon. 1680, hominis C 12 post offers 2 litt. (af?) er., C 13 afinis C idonecs LeNourry, ideos (non recte LeNourry et Lenglet idaosa C: inquit eos Bal 14 comiti C 17 acciderit Gale 19 if mais C 21 primores Columlus, priores C ante acciti er. arc ut uid., C 22 opitabant C, corr. Bal 24 Maximius part. 8. I. in Maxiniianus corr. C sumserat C 25 concio C 26 incipit Brandt (an senex. rum lacrimis alloquitur di- stinguendum?), inquit C, quod retinet Bal; in qua Columbus, item Bttlt- )

tunc repente pronuntiat Seuerum et Maximinum Caesares. obstupefiunt omnes. in tribunali Constantinus adstabat susum. haesitare inter se num Constantini immutatum nomen esset, cum in conspectu omnium Maximianus manum retrorsum extendens protraxit a tergo Daiam Constantino repulso et exutum uestem priuatam constituit in medium. mirari omnes qui esset, unde esset.

nemo tamen reclamare ausus est cunctis insperatae nouitate rei turbatis. huic purpuram Diocletianus iniecit suam qua se exuit, et Diocles iterum factus est.

tum descenditur, et reda per ciuitatem ueteranus rex foras exportatur in patriamque dimittitur, Daia uero sublatus nuper a pecoribus et siluis, statim scutarius, continuo protector, mox tribunus, postridie Caesar, accepit Orientem calcandum et conterendum, quippe qui neque militiam neque rem publicam sciret, iam non pecorum, sed militum pastor.

Maximianus postquam senibus expulsis quod uoluit effecit, se iam solum totius orbis dominum [esse] ferebat. nam Constantium quamuis priorem nominari esset necesse, contemnebat, quod et natura mitis esset et ualitudine corporis impeditus.

hunc sperabat breui obiturum, et si non obisset, uel inuitum exuere facile uidebatur. quid enim faceret, si a [*](ltiuB, \'concio—conuocetur\' inquit Gale, consurgit Tollius, infit alter anonymus p. 70, inquit del. Heumann 2 omnium in marg. clariore scriptura rcpttitum, C 4 Maximinum Bal, maximianum C 5 asstabat C stare inter se et in marg. esitare. inter se C, unde haesitare LeXourry, sciscitari Bal, susurrare (om. su- Bum) Bauldri, quaeritare Buenemann constantinum C, corr. Bal 6 esse C, corr. Bal 8 exutum Bal (in Erratis), exuto C 9 an medio? cf. Proleg. adn. 6 10 inspirate C, corr. Bal nouitatem C, corr. Bal 15 post tridie C 20 effecit Columbus, item Bentleius (Buenemann confert Lact. Inst. VI14, 10. 15, 17), et fecit C esse dcl. Columbus ferebat Bal, ferebatur C; esse rebatur Bauldri 23 inpeditus C obisset Bal, nouiaset C )

habebat ipse Licinium ueteris contubernii amicum et a prima militia familiarem, cuius consiliis ad omnia regenda utebatur, sed eum Caesarem facere noluit, ne filium nominaret, ut postea in Constantii

locum nuncuparet Augustum atque fratrem, tunc uero ipse principatum teneret ac pro arbitrio suo debacchatus in orbem terrae uicennalia celebraret ac substituto Caesare filio suo, qui tunc erat nouennis, et ipse deponeret; ita cum imperii summam tenerent Licinius ac Seuerus et secundum Caesarum nomen Maximinus et Candidianus, inexpugnabili muro circumsaeptus securam et tranquillam degeret senectutem.

huc consilia eius tendebant. sed deus, quem sibi fecit infestum, cuncta illius cogitata dissoluit.

Adeptus igitur maximam potestatem ad uexandum orbem.

quem sibi patefecerat, animum intendit. nam post deuictos Persas, quorum hic ritus, hic mos est, ut regibus suis in seruitium se addicant et reges populo suo tamquam familia utantur, hunc morem nefarius homo in Romanam terram uoluit inducere: quem ex illo tempore uictoriae sine pudore laudabat.

et quia id aperte iubere non poterat, sic agebat, ut et ipse libertatem hominibus auferret. in primis honores ademit. torquebantur ab eo non decuriones modo, sed primores etiam ciuitatum, egregii ac perfectissimi uiri, et quidem in causis leuibus atque ciuilibus. si morte digni uiderentur, cruces stabant, sin minus, compedes parati.

matres [*]( 3 cuius bis, prius er., C gerenda Bauldri, item Bentleius 4 in C ante ut in spatio 2 litterarum al (sic) videri esse dicit Lenglet (unde uel add., sed Fritzsche), sed nihil nisi solitum interuallum est; tam Bauldri <et> ut coni. constanti C 7 hac C, corr. Bal 8 <et.. ita Bauldri 10 circumseptus C 11 huc-tendebant Graeuius, hoc consilio eis ostendebant C; hoc consilia ei ostendebant Bal 18 familia Bul, milia C 20 sic] <clam} sic Columbus, id Heumann 21 et ipse] reapse Heumann, tacite Buenemann, ut tectim per se ArnUenius, Panegyr. ueter. I p. 43 23 ciuitatum s. I. ex ciuitatis C 24 causis ex laudis C 25 cOpedes C )