In Hieremiam Prophetam Libri Sex

proprieque dicitur contra Ioiacim, regem Iuda, et aperitur aenigma, quod prius uidebatur occultum. et inter tres fratres ambiguum soluitur. ut non sit sermo de Ioachaz neque de 10 Sedecia, sed proprie de Ioiacim. quem interfectum a latrunculis Chaldaeorum. Syriae, Ammanitarum et Moabitarum Hebraea narrat historia; unde et in Malachim mortuus scribitur et sepultus tacetur. in libro Dierum legimus uinctum catenis et ductum in Babylonem nec ultra quid refertur de eo. 15

pulchreque \'sepultura asini\' dicit eum sepeliendum, ut aliis uerbis significet insepultum, hoc est a bestiis auibusque lacerandum. haec est enim asini sepultura.

[*](22,20 23 )Ascende Libanum et clama et in Basan da uocem tuam et clama ad transeuntes, quia contriti 20 sunt omnes amatores tui! locutus sum ad te, in abundantia tua dixisti: non audiam ! haec est uia t ua ab ad ulescentia. quia non audisti uocem meam. [*]( 6 Hier. 22, 18 7 *Hier. 22, 18 9 cf. p. 259, 17 11 cf. IV Reg. 24, 2 13 in Malachim] i. e. in libris Regum: cf. IV Reg. 24, 6(5) 14 cf. II Par. 36, 6 )[*]( 2 regis (i ex e) T iuda TF.Ap.r. cum Vulg. 4 inclyte 0, (-ae) MA indite cet. sed om. D,Op.c.,v eum Vulg. et LXX sepellietav M 5 et] est P portae ORDA portatu TMVP 8 aperietur M 9 aenigma VP enigama (pr. a eras.) A enigma cet. tres om. P 10 soluitur om. v ioachaz OTDF, (z ex ti JR, (o s. u. m2) MA achaz V acaz P 12 chaldaeorum OFMJP chaldeorum cet. siriae DP siri ae V amanitarum FYP amminatarom (o s. j) A ammonitaram Dv mohab. T hebraica (e* s. u. m2 ) M 13 in (s. u. m2) RA, om. cet. malacim P ioachim D verba mortuus—huius (p. 267,20) desunt in T 14 tactetur P cathenis M,Aa.r 16 sepulchreque V aepultaramP 17 besteiaP 19uasanP 22 habundantia VP,Oa.r. (saepius) tua] et add. Vuig. uita DYa.r. 23 ab om. V adulescentia] tua add. s. u. m2 M cum Vulg. )

Per μεταϕοράν Libani et Basan. regionum et montium trans Iordanen. ad Hierusalem sermo dirigitur. quod frustra in Aegypto sit confisa, siue ad ipsum Ioiacim. qui eo tempore regnabat in Hierusalem et ab Aegyptiis rex fuerat constitutus, quod frustra Aegyptiorum speret auxilium et quod ipsi quoque a Babylonio rege superandi sint et ducendi in captiuitatem.

quodque ait: locutus sum ad te\' — hoc est ipse deus per prophetas - siue: \'locuti sunt ad te\' — ut subandiatur \'prophetae mei\' - et tu in abundantia tua dixisti: non audiam.) arguit eam superbiae et, quod diuitiarum magnitudine abusa sit in contemtum dei, et narrat, quod non solum hoc tempore, sed et ab initio, quando educta sit de Aegypto, non audierit uocem dei: unde et omnes pastores eius et principes huc illucque dispersi sint et captiuitati Babyloniae colla summiserint quodque infert:

quae sedes in Libano et nidificas in cedris, adrogantiam suggillat. quae de omnium rerum creuerat abundantia, et quod instar mulieris puerperae repentinus ei dolor et subita ueniat captiuitas. quod autem nos diximus: clama ad transeuntes et in Hebraico scriptum est \'meabarim\'. LXX Theodotioque uerterunt \'trans mare\', Symmachus [*](1. 2 *Hier. 22, 22 10 cf. IV Reg. 23, 34. II Par. 36. 4 13 Hier. 22. 21 14 *Hier. 22, 21 sec. LXX codd. Sin., Alex., Marchal. 15 *Нier. 22. 21 21 Hier. 22. 23 25 Hier. 22, 20 26 *Hier. 22, 20 ) [*]( 3 erubescis P 4 sedens P 7 Meia- M MHTa- A ⊃-⊂ΗΘaΦƜpaN r metaforam D, (-an) F metaphoram v lordanem v 8 adj ab P,Ma.c. 10 constitus V 12 s P 13 perj pro Pa.c.m2 16 argaitj enim add. D itaq; add. s. u. m3 M aaperbia P et om. M 17 contemtum (sic semper fere Lp.c.)] contemptum cadd. (-u P) dõi P 18 et ORDP, om. eet. v eductus Aa.c. m3 20 captioitate P,Aa.cm3 babylonia Aa.em3 sabmisserint V 21 nidifices P 22 sugillat ODP: cf. p. 204. 3 23 paerpera P 25 mea BaRiɱ M )

[*](22,24- 27 )[Uiuo ego, dicit dominus: quia, si fuerit Iechonias, filius Ioiacim, regis Iuda. anulus in manu dextera mea, inde auellam eum — siue te — et dabo te in manu quaerentium animam tuam et in manu, quorum tu formidas faciem, et in manu Nabuchodonosor, regis Babylonis, — quod in LXX non habetur — et in manu Chaldaeorum. et mittam te — siue proiciam te — et matrem tuam, quae genuit te, in terram alienam, in qua nati non estis, ibique moriemini; in terram m autem, ad quam ipsi leuant ant animam suam, ut reuertantur, illuc non reuertentur.

Supra dixerat: \'domui regis Iuda haec loqueris\' et deinde: descende in domum regis Iuda et iterum: haec dicit dominus super domum regis Iuda et praepostero ordine, postquam locutus est de Sedecia, qui ultimus regum fuit in Hierusalem, reuertitur ad Ioiacim, fratrem eius, qui ante eum regnauit. qua uaticinatione conpleta nunc loquitur ad filium Ioiacim. nepotem Iosiae, regem Hierusalem, Iechoniam. qui et alio nomine appellatur Ioiachin, qui captus a Nabuchodonosor cum matre sua principibusque et artificibus et multis nobilibus ductus est in Chaldaeam ibique mortuus.

hoc igitur dicitur: [*]( 1 *Hier. 22, 20 5 *Hier. 22, 24 7 *Hier. 22, 25 9 *Hier. 22, 26 13 Hier. 21,11 14 Hier. 22,1 15 Hier. 22, 6 21 cf. IV Reg. 24,12—16 ) [*]( 3 ieeonias P Chonias v 4 anullus OMa.r. 5 dextra M euellam DV,Op.c.,v cum Vulg. aaellem P; cf. p. 267,2. 268,8. 269,8 7 formides P nabachod. M nabutod. (sic semper) P 9 siue] et Ra.c. proieciam M 11 moiiemini] et add. Oa.c.m2,v cum Vulg. 12 autem om. Oa.c.m2.v cum Vulg. ipse P lebant Ma.c. 18 reuertuntur P 14 discende P 15 et om. v et iterum-inda om. V,0a.c.m2 16 iudae A 17 de ml et m3A ad Ap.c.m2 sedechiã* (sic) Aa.c.m3 20 iochim V regem] rege in P ieconiam P ioaehim V 21 ioiachin (sic Lp.c.; cf. p. 248,19] ioachin FA. (n s. m.) M icac∗|n (n in mg.) D ioiaeim OR ioachim V ioacim P 22 principibus v artibus V 23 inductu Rp.c.m2 est s. u. Å, om. DF chaldea P mortuus] est add. D,Mp.c.m3 igitur om. Y itaque D si dicitur tr. M sie dicitur (pr. e s. u. m2) Ir. Å )

qui ad calumniandos sanctos uiros aperuit os suum linguamque suam docuit mendacium, Sexti Pythagorei, hominis gentilissimi. unum librum interpretatus est in Latinum diuisitque eum in duo uolumina et sub nomine sancti martyris Xysti, Romanae urbis episcopi. ausus est edere. in quibus nulla Christi, nulla spiritus sancti. nulla dei patris, nulla patriarcharum et prophetarum et apostolorum fit mentio, et hunc librum solita temeritate et insania \'Anulum\' nominauit. qui per multas prouincias legitur. et maxime ab his, qui ὰπάϑειαν et inpeccantiam praedicant.

quomodo igitur dominus Iechoniam instar anuli de manu sua et digito proiecturum se comminatur. ita lectorem obsecro. ut nefarium librum abiciat legatque. si noluerit, ut ceteros philosophorum libros, non ut uolumen ecclesiasticum.

soleo in commentariis et explanationibus. quorum mos est diuersas interpretum sententias ponere. huiuscemodi miscere sermonem: \'quidam hoc dicunt, alii hoc autumant, nonnulli sic sentiunt! quod et ipse [*](5 Grunnius] scil. Rofinns; cf. p. 221, 4 6 cf. Iudd. 11, 35 etc. cf. Hier. 9, 5 7. 8. 12 cf. Rufini sent. Sext. praef. 9 Xysti] scil. papae Sini (Xysti) II 13 ab his] scII. ab Origentstis: cf. p. 221, 4 ) [*]( 1 si in ras. m2R anullus Ma.r. 2 elanitur Aa.c.m3 auellitur m2A eleuabitur V sit1 sic D sic si sit (si sit postea add.) M si sit A sic ait Erasmusv ieconias P(=lin.15) euellam DV 4 iudeā ORD oquiaAa.r. 6 Iinguaque sna V 7 sixti Ap.c.m3 phjthagoraei (h s. u.) Opythagorae R pytagorei D pithagora k P 8 est om. V 9 xysti MA xisti ORVP syxti D Yromanae AD.Mp.c. romani cet. urbis Romanae v 11 patriarcarum MP pro et om. v profetarum V 12 fit non V sit A solita temeritatej soliditate merita Ma.c. soliditate erit a te Aa.c.m3 pro soliditate Ap.c.m2 k insania ml et mBA insaniae Ap.c.m2 anullum Aa r. milium P 14 allaӨIaN MP atlaOTaN (apaten s. u.) A AIIӨΑΟᾹΝ F et om. P inpeccantia V inpeccantium Pa.c. 15 se proiecturum υ 16 comminatus R comminaturū Ma.r. 17 filosofforum P 18 uolnmen] & add. P 19 sententias ponere interpretum υ 20 a verbis -cemodi miscere rursus incipit T sermone P 21 et om. T ipsi V mirabiiis Oa.c.m2 )

quia igitur benignitas uersa est in calumniam, nunc dico et illi, qui mortuus est. et isti, qui uiuit et heresin illius instaurare conatur, magistrum eorum Origenem hunc locum referre ad Christum, quod de manu dei patris instar anuli auulsus sit et missus in terram captiuitatis, in uallem lacrimarum. crucique traditus, matrem quoque eius — hau dubium quin synagogam — captam atque proiectam.

et non pertimescit ista commemorans hoc. quod sequitur: terra, terra. terra, audi uerbum domini! haec dicit dominus: scribe uirum istum abominatum siue sterilem. et reliqua intellegere de domino maiestatis. scribit autem hoc, ne discipuli eius negare audeant, in quinto Stromatum Iibro.

[*](22, 28 )Numquid uas fictile atque contritum uir iste Chonias? numquid uas absque omni uoluptate —- siue utilitate-? quare abiecti sunt ipse et semen eius et protecti in terram, quam ignorabant? Pro eo. quod nos diximus: numquid uas fictile atque contritum, Symmachus transtulit: numquid purgamentum siue [*]( 1 Grunnius] cf. p. 267, 5 discipulus—illius] Pelagium dicere uidetur; cf. lin. 6 5 illi] seil. Rufino 6 istil scil. Pelagio; cf. p. 151. 13 9 cf. Ps. 83, 7 11 *Hier. 22. 29. 30 13 Hier. 22, 30 18 *Hier- 22, 28 20 Hier. 22, 28 21 *Hier. 22, 28 ) [*]( 1 discipulos P discipuli v eius add. s. u. m3M iouinianus Mp.c.m3 2 illius) nnnlU alii in ras. m3M me a. u. m2M 4 certo nomine om. T å calumnia V ille P illi qui) aliqui 0 alii qui Da.c. est om. Y 6 istius (s s. ụṣ m3) M iste P uiuunt Mp.c.m3 heresin T heres in ODn.c. heresim HVP heresis ι̣ṇ M, (i sim s. sis m3) A haeresim v 7 originem P,TMa.c. 8 patris in mg. m2T missus j sit add. D, exp. R 9 tra- ■litur P 10 han (sic semper fere ante dubium Lp.c. uel primitus; cf: p. 88, 4. 211, 9 etc.)] haud OBD haut (ex aut) TA V aut MP qui Ma.c.m2 sinagogam OTBVP 11 loquitur T 12 tert. terra om. M 13 abhominatam Âp.e. 14 de s. u. M dni Mp.c. maiestate M scribo Bp.c.m2 15 audiant P 16 uictile P 17 chonias B iechonias TDMAV,Oa.c. cum Vulg. ieconias P; tf. p. 209, 12 18 sint P ipsi V 19 terra P ^ purgat uentum V quisquiliae uiles] quisqailibiles P )

et cum hoc de Iechonia dicatur. filio Ioiacim. audet quispiam ad typum referre Christi et ex eo, quod apostolus dicat dominum saluatorem imaginem esse dei inuisibilis, primogenitum omnis creaturae. id est sapientiam, uerbum, ueritatem, uitam atque iustitiam, eum appellari anulum. qui proiciatur uel auellatur de manu domini et regi tradatur Nabuchodonosor?