In Hieremiam Prophetam Libri Sex

[*]( 9,2b.3 )Quia omnes adulteri sunt, coetus praeuaricatorum, et extenderunt linguam suam quasi arcum mendacii et non ueritatis; confortati sunt in terra, quia de malo in malum egressi sunt et me non cognouerunt, dicit dominus. De malo in malum transeunt peccatores, quando idolum mutant idolo et de peccatis ad peccata transcendunt uel certe de obsidionis malo transeunt ad captiuitatem.

et de sanctis quidem dicitur: ibunt de uirtute in uirtutem, de peccatoribus uero: de malo in malum egressi sunt. causaque omnium miseriarum, quod non cognouerint dominum coetusque sit praeuaricantium et armantium linguam suam instar extenti arcus in blasphemiam: confortatique sunt in terra, ut mereantur audire: terra es et in terram ibis.

[*]( 9, 4—6 ) Unusquisque se a proximo suo custodiat et in omni fratre suo non habeat fiduciam, quia omnis frater supplantatione supplantat et omnis amicus fraudulenter incedit et uir fratrem suum deridebit et ueritatem non loquentur; didicit enim lingua eorum loqui mendacium — siue docuerunt enim linguam suam loqui mendacium —. ut inique agerent, laborauerunt — siue inique egerunt et non inter- [*]( 10 Ps. 88, 8 11* Hier. 9, 3 15 Hier. 9. 3 *Geu. 3. 19 21. 24 *Hier. 9, 5 ) [*]( .4 et om. P 6 in] ad Vulg. 7 in] ad MAP 8 mutanti dolo P de om. M 9 de om., ab s. M. M 10 captiuitate P 12 miseroram M quia v 13 cognorunt P cognouernnt v 16 est La.c. terra La.c. 18 abeat P 19 frater] eius add. V supplantatione Ap.c.m3 supplantatis Ap.c.m2 aupplantans Vulg. sapplantat Ap.c m3 supplantabit Ap.c.m2,v cum Vulg. 20 incedet V,Ap.c.,v cum Vulg. 21 loquitur La.c. dicit V,Ma.c. docuerunt v linguam v eorum] suam v 22 loqui om. P -mendatium (da s. u.) P docuerunt—suam] didicit lingua eorum (scil. μεμάϑηϰεν ή γλω̃σσα αὐτω̃ν) LXX docuerunt] didicit c lingua v 23 suam] eorom v iniqua VP 24 iniqua P )

Hoc loco utendum est in tempore persecutionis et angustiae, quando aut rara aut nulla fides. quando nec fratri nec proximo credendum est et inimici eius domestici eius, quando iuxta euangelium tradet pater filium et filius patrem et diuiduntur duo in tres et tres in duo. quodque infert: docuerunt linguam suam loqui mendacium siue didicit lingua eorum loqui mendacium, ostendit consuetudinem mentiendi quodammodo in naturam uerti studioseque eos agere. ut agant iniqua. quodque sequitur: habitatio tua in medio doli.

in dolo, proprie ad prophetam sermo dirigitur, quod habitet in medio populi mentientis — siue, ut LXX transtulerunt: usura super usuram et dolus super dolum — et quod cotidie augeant scelera et nequaquam eos prioris facti paeniteat, sed nonis praeterita cumulent, haec facientes omni agant studio, ut nesciant dominum, qui haec non facienda praecepit.

[*]( 9, 7 )Propterea haec dicit dominus exercituum: ecce ego conflabo - siue igne examinabo - et probabo eos; quid enim aliud faciam a facie filiae populi mei? siue quia faciam a facie malitiae filiae populi mei. Quotiescumque angustiis subiacemus, mala [*]( 2. 3 *Hler. 9. 6 6 *Mich. T. 6. *Matth. 10, 36 7 cf. Matth. 10. 21. Luc. 12, 53 8 cf. Luc. 12, 52 9 Hier. 9, 5 10 *Hier, 9. 5 13 Hier. 9, 6 15 *Hier. 9. 6 21. 23 *Hier. 9. 7 ) [*](2 dolij siue add. s. «. LA alt. usura P 3 dolore P 5 fidesj est add. r .6 eiosj hominis v 8 diuidentur Ap.c.,v 9 duo] & add. P quoque MAa.c. 10 di€ Y 12 natura P ageret P 14 dirigetur MAa.c. 15 usura Erasmus v usuram codd. 16 pr. dolam V,Mp.c quod s. u. M cottidie V 17 augeat Pa.c 18 comalent P haec] aat add. s. u. Lm2 omnis MAP,LVa.c. agunt Lp,c.m2,c 19 quia P 22 facie. L filii P 23 qaid Ap.c.m2,v facie] faciem Ma.c. militiae P filii P 24 quotienscumque MVP,La.c.Ap.c.m 2 subiciemas P recepimus LMAa.c. )

[*]( 9, 8. 9 )Sagitta uulnerans lingua eorum, dolum locuta est; in ore suo pacem cum amico suo loquitur et occulte ponit ei insidias. numquid super his non uisitabo, dicit dominus, aut in gente huiuscemodi non ulciscetur anima mea?

Omnis hereticus, qui corda uulnerat audientium et nescientium scriptum: omni custodia serua cor tuum, sagittam possidet uulnerantem et in dolo loquitur, cumque ore suo pacem proximo repromittat, occulte tendit insidias. sequentibus autem uersiculis, in quibus dicit: numquid super his non uisitabo, dicit dominus, aut in gente huiuscemodi non ulciscetur anima mea? crebro in hoc propheta abutitur, ut, cum singula malorum operum enumerarit, inferat se iuste facere, quod faciat.