Epistulae

Obiciunt mihi, quare Origenem aliquando laudauerim. ni fallor, duo loca sunt : praefatiuncula ad Damasum in omeliis Cantici canticorum et prologus in libro Hebraicorum Nominum. quid ibi de dogmatibus ecclesiae dicitur? quid de patre et filio et spiritu [*]( 10 cf. Rom. 12,17. 21. I Thess. 5,15 11 cf. Thren. 3, 30. Matth. 5,39 etc. 14 cf. Hieron. praef. ad Orig. hom. in Cant. cant. init. 15 cf. Hieron. praef. ad libr. de interpr. nom. Hebr. fin. ) [*](G = Neapolitanus VI. D. 59 s. VII. ) [*]( 9t = Veronensis rescriptus XV. 13 s. VIII. ) [*](D = Vaticanus lat. 355 + 356 s. IX-X. ) [*](N = Casinensis 295 s. X. ) [*](Q = Duacensis 247 s.- XI. ) [*](B = Berolinensis lat. 18 s. XII (praebet duo apographa: tol. 44 r -467 = Bl et tol. 178 r -182 r = B2, quorum consensus = B). ad eosdem ipsius hieronimiG eiusdem ad quos supra W hie (ihe Q)ronimus pam(mm D)achio et oceano DQ iheronimus ad pammachium et oceanum Bl ier pbri ad oceanum et pammachium B2; titulo caret N ) [*]( 3 Hier. — sal. om. GDQB2 hieronimus W iheronimus Bl 4 iscidulae (-las m2) G scidulas D scidule (i ex e)N scedulae QB schedulae s afficere D afficiunt B2a.c.m2 5 tolerentG quia 91 et quia cet. 6 alexandriae W in alexandria Bl et in alexandria (et in et ia in ras. m2 B2) cet. et Alexandriae s roma Q romana urbe B2 7 consueuerunt DQB2 et s.l.G 8 possunt D personam N \'pr. et om. DQB 9 causae om. Q 13 obiciunt ergo G nisi NQB1 14 sunt] add. in quibus eum laudaui s omil. G homel. DB2 homilias s lo librum g 16 et filio om. N )

laudaui interpretem, non dogmatisten, ingenium, non fidem, philosophum, non apostolum. quodsi uolunt super Origene meum scire iudicium, legant in Ecclesiasten commentarios, replicent in epistulam ad Ephesios tria uolumina, et intellegent me semper eius dogmatibus contra isse. quae enim stultitia est sic alicuius laudare doctrinam, ut sequaris et blasphemiam? et beatus Cyprianus Tertulliano magistro utitur, ut eius scripta probant; cumque eruditi et ardentis uiri delectetur ingenio, Montanum cum eo Maximillamque non sequitur. fortissimos libros contra J Porphyrium scripsit Apollinaris, ecclesiasticam pulchre Eusebius i historiam texuit; alter eorum dimidiatam Christi introducit οἰκονομίαν, alter inpietatis Arrii apertissimus propugnator est:

uae, inquit Esaias, qui dicunt bonum malum et malum bonum, qui faciunt amarum dulce et dulce amarum. nec bonis aduersariorum, si honestum quid habuerint, detrahendum est nec amicorum laudanda sunt uitia et unumquodque non personarum, sed rerum pondere iudicandum est. mordetur et Lucilius, quod inconposito currat pede, et tamen sales eius leposque laudantur.

Dum essem iuuenis, miro discendi ferebar ardore nec iuxta quorundam praesumptionem ipse me docui. Apollinarem [*](7 in Eccl. comm.] sed cf. Gruetzmacher, Hieronymus II 53 8 in epist. ad Ephes. tria uol.] cf. Gruetzmacher, Hieronymus II 40 16 *Esai. 5, 20 21 cf. Horat. sat. I 10, 1 sq. ) [*]( 5 discutitG dogmatistem Bx,B2p.c.m2 6 pr. non om. N 7 ecclesiastem W 8 in om. N epta codd. praeter G2( intellegant N 9 quae enim] quia seq. ras. Bl 10 sequaris W n (eras.) sequar Q sequar cet. blasphemia N 11 cipr. UNB tertuliano WDQ probat Q 12 eruditi] eritici (non eristici, I ut Vallarsius putat)W ardentissimi Bl delectatur B2a.c.m2 delectur D,Na.c. f 13 et maximillam Bl 14 scribit D appollinaris G Ap(pp)ollmarius s I pulcre D 15 tex. istoriam B2 texunt W introduxit g oeconomiam I (oe ex ae B2)GHNB2 economiam Bl 16 uae GQ ue cet. 17isai. Q isay. Bl 1 ysai. B2 alt. bonum] add. et g 18 alt. amar.] in amar. conuertunt Q * 21 lucius D lutius Q quod et B2 22 lepusque D leporesque (oresque in ras. m2)B 23 ferbebar (sic)N iusta N 24 Apollinarium g laudic. Ga.c.N laudoc. D laudo anthiocenum Q. )

putabant me homines finem fecisse discendi: rursum Hierosolymae et Bethleem quo labore, quo pretio Baraninam nocturnum habui praeceptorem! timebat enim Iudaeos et mihi alterum exhibebat Nicodemum. horum omnium frequenter in opusculis meis facio mentionem. certe Apollinaris et Didymi inter se dogma contrarium est; rapiat me ergo utraque turma altrinsecus, quia magistrum utrumque confiteor.

si expedit odisse homines et gentem aliquam detestari, miro odio auersor circumcisos; usque hodie enim persequuntur dominum nostrum Iesum Christum in synagogis satanae. obiciat mihi quispiam, cur hominem Iudaeum habuerim praeceptorem, et audet quidam proferre litteras meas ad Didymum quasi ad magistrum. grande crimen discipuli, si hominem eruditum et senem magistrum dixerim. et tamen uolo inspicere ipsam epistulam, quae tanto tempore in calumniam reseruata nihil praeter honorem et salutationem continet.

inepta sunt haec et friuola. arguite potius, ubi heresim defenderim, ubi prauum Origenis dogma laudauerim. in lectione Esaiae, in qua duo seraphin clamantia describuntur, illo interpretante filium et spiritum sanctum [*]( 3 cf. Guid. Metam. VIII 568. XV 211 9 cf. Ioh. 3, 1—2 15 cf. Apoc. 2, 9. 3, 9 22 cf. Esai. c. 6. ) [*]( 1 adii Np.r. anthioch. Q anthioc. GD antioc. W scribt. sanctis G 2 sensum GNB1 incarnatione dni B2 3 spargebantur G 4 dydim. G didim. cet. 5 ei] et N sciebam] noueram G 6 diuersa Blp.c.B2, orru DQ 7 rursus G ueni rursum QB rursum ueni D hiero(u DN)soly(i 3tiV)mae (me DN) GWDN hierusolimam Q iherosolimam Bl (am ex e) B2 bethlem 21D beteleem Q betlehem N 8 baraniam Np.r. baranam Qa.c.m2 barabanum D 9 exhibebant W nichodemum QBl nicolaum D 10 Apollinarii g 11 dydimi G didimi cet. turba Bx\\ add. diuersum DQB2,BX in mg. m2 12 utraque 3t 13 aduersor WBl circumcisos W circumcisionem Q,Bla.e.\'\'\'\'concisionem ceL |14 persequ. GtyN persec. eel. nostrum 91,om. cet. 15 Christum om. GN I sathane Bl 16 quisquam Q 17 didym. 21 didim. ceL quasi] quas W 19 serbata N reseruata est DQB2 21 fribola N simbola D I 22 laudarim 21N isaiae Q isayae Bl ysaye B2 quo DQ do (= deo)G i.seraph (f G) in G%NB2 seraphim cet. 23 fil.] patrem et fil. D k. )