Epistulae

sustinui Romae a uiro eloquentissimo cornuatum, ut dicitur, syllogismum, ut, quocumque me uerterem, strictus tenerer. \'uxorem\', inquit, \'ducere peccatum est an non?\' ego, simplex et qui insidias uitare nescirem, dedi non esse peccatum. rursum aliud [*](4 I Petr. 1, 2 10 I Tim. 3, 2j ) [*](1 rednndant W cuncte D 2 membra ouic. L2 3 son. grat: B 6 quorsim (0 et m eras.) W quorum sint LID nostri D pr. tuum] problemata tunc L problemata (seq. ras. 3-4 lift. in B) 2DB carteries Da.c. casterius Ia,c, arterius L ispanie B spaniae(-e) LD,I (hysp. m2) 7 pr. et om. codd. praeter W uetustus B 8 lauacrhum W priora 2 9 factum (sc. esse episcopum)] fecisse 2B 10 cathalago B cathalogum W episcopi unus W praeceperat 2 precipit W 11 unum in ras. m2 W 13 inferiore W 14 quos] hos quos LZB si s. I. m2 B, om. L2 singilatim W nom. uol. 2 numerare B tantus ex totus L 15 aridminensis (d eras.) D sinodi (-dis Da.r.) WDB 16 intueri 2 pluris W acc(ac W)usari WD nideris W 17 posses W soc. pecc. codd. praeter W 18 cornutum B sill(sil Z)og. codd. 19 strictius 2D,Ba.c.m2 retinerer codd. praeter W uxor D 20 duc. inquit (t ex d) 2 duc. inquiens (ens in ras. 1 litt. m2) L 21 dedi W dixi cet. )

\'si,\' inquit, \'uxorem ducere non est peccatum, baptismum autem peccata dimittit, quidquid non dimittitur, reseruatur.\' ilico mihi, quasi a fortissimo pugili percussus essem, ante oculos caligo obuersari coepit, statimque recordatus Chrysippei sophismatis: (si mentiris idque uerum dicis, mentiris\' et in memet reuersus conuerti in aduersarium propositionis stropham. \'quaeso\', inquam, \'te, ut respondeas: baptismum nouum hominem facit an non?\' uix dedit, quod nouum faceret.

gradatim intuli: \'ex toto nonum facit an ex parte?\' respondit: \'ex toto.\' deinceps interrogaui: \'nihil ergo ueteris hominis in baptismate reseruatur?\' mouit caput. coepi protinus texere: *si baptismum nonum hominem facit et ex toto nouum creat nihilque in eo ueteris hominis reseruatur, non potest nouo inputari, quod in ueteri quondam fnit.\' primum spinosulus noster obmutuit; postea uero Pisoniano uitio, cum loqui nesciret, tacere non potuit. sudare tamen frons, pallere genae, tremere labia, haerere lingua, saliua siccari et plus timore quam aetate contrahi.

erupit aliquando: \'nonne legisti ab apostolo unius uxoris uirum adsumi in sacerdotium et rem, non tempora, definiri?\' quia me [*]( 19 cf. Qllintil. i. o. VIII 5, 18 cura interpret. et Martial. VI 41, 2 22 I Tim. 3, 2, ) [*](1 male D 2 idem simpliciter codd. praeter W 3 inde s. I. L 4 absconditae codd. praeter W 5 baptismus S dimittit] dimitetur W qui quid W 6 dimiti(ex a)tur B demititur W illico Ia.r. quasi si B 7 pugilli Ia.r.B pugile S esse W oculum W obuersari D uersari B ubseruari (-ri s. 1. TV) LW obscurari (scur in ras.) Z 8 crhipsippei (e eras.) W crysippi L crisippi(eD) ZD crisipi B soph.-9 mentiris del. m2 B, om. D idque W et quae cet. 9 uere S memet ipsum B me D 10 tropham B te s. I. Z 11 baptismus g hominem (s. l. Z, om. L) facit nouum codd. praeter W 14 capud WDB 15 coe(cae L ce 2"5)pit LZDa.c.,B hom.-ueteris om. W 16 homi- nis om. S 18 spinosolus LZW pisonia nouitia LZ 20 saliue W 21 siccare D siccaret B et s. I. m2 B 22 non Z 23 definire W finiri Za.c,m2 qui L sill. DB sil. LW silogysmis (y ex i m2) Z )

Niobam putares. uerto me ad auditores: \'nihil interest, o boni iudices, aduersarium uigilantem an dormientem ligem, nisi quod facilius est quiescenti quam reluctanti uincula innectere. si apostolus non catechumenos in clerum adlegit, sed fideles, fidelis autem est, qui episcopus 1 ordinatur, uitia catechumeni non inputabuntur fideli.\' torquebam istius modi spicula et uibrantes hastas in lethargicum dirigebam. oscitabat tantum et quasi per mentis crapulam ructans et nausians euomebat: \'apostolus dixit, Paulus haec docuit\'.

Proferuntur ergo apostoli epistulae, una ad Timotheum, altera ad Titum. in prima scriptum erat: si quis episcopatum desiderat, bonum opus desiderat. oportet ergo episcopum inreprehensibilem esse, unius uxoris uirum, sobrium, prudentem, ornatum, hospitalem, doctorem, non uinolentem, non percussorem, sed modestum, non litigiosum, nonauarum, domum suam bene regentem, filios habentem subditos cum omni castitate — si quis autem domui suae [*](15 *I Tim. 3, 1—7) [*](1 tendere LB tedore SWD 2 iacebam Za.c. lacebam D 3 eleg. apost. LS cath(h s. I. Z)e(chate TF)cuminos codd. 4 tamen JV, om. cet. ipsud W ipsum cet. in genere B 5 hac L scistare Wa.c. sciscitari B sciscitarem L2sciscitarim D; add. coepi G nioben Ba.c.m2 putaris et add. quae nimio fletu (nimios letu W) in lapidem uersa est (uersa est in lapidem B) WB uerti S 7 est om. D se luctanti D 8 cat(th ap.c.aecuminos codd. 9 elegit LZ fidcles] fidelis W,B in mg. m2 10 catecumini LD, Wp.c. caticumini ZWa.c. cathecumini Ip.c.B inputantur (in s. I. m2 B) LSB 11 modis B spicula(u Ni2 L)m LSD astas LDB,Sa.c. le(ex li m2 B)targicum LDB loeth(ex let)argicum S 12 tandem S nauseans Bp c.m2 nauxias TP 13 hacc] 6 (= beatus) B 14 timoteum B 15 erit Wa.c.m2 est B 19 uinolentem W -lentum cet. )

oportet autem eum et testimonium habere bonum ab his, qui foris sunt, ut non in obprobrium incidat et laqueum diaboli. ad Titum statim in principio haec mandata ponuntur: huius rei gratia reliqui te Cretae, ut ea, quae deerant, corrigas et constituas per ciuitates presbyteros, sicut ego tibi disposui, si quis est sine crimine unius uxoris uir, filios habens fideles, non in accusatione luxuriae aut non subditos.

oportet ergo episcopum esse sine crimine, tamquam dei dispensatorem, non proteruum, non iracundum, non uinolentem, nonpercussorem, nonturpislucricnpidum, sed hospitalem, beniuolum, prudentem, iustum, sanctum, continentem, obtinentem eum, qui secundum doctrinam est, fidelem sermonem, ut potens sit exhortari in doctrina sana et contradicentes reuincere.