Epistulae

noli igitur, frater carissime, annorum aestimare nos numero nec sapientiam canis [*]( 3 *Luc. 6, 45 etc. 4 cf. Luc. 6, 44 etc. 5 cf. Luc. 14, 10 ) [*](r = Lugdunensis 600 s. VI (continet p. 527, 9 noli-528, 5 cond.; 528, 16 quanti-IS tep.; 529, 3 uerba-7 glor.; 529, 12 nec put.-poss.; 529, 14 quolUodo-17 laud. est; 530, 9 sing.-l0 pond.; 531, 2 et crucis-8 cael.; 534, 4 episc.-6 merit.; 535, 7 mult.-13 legum.; 535, 15 freq. -18 fuge; 536, 1 humil.-4 coep.; 536, 10 habeto-13 Christ.; 537, 3 tu cons.— 6 pereat; 537, 9 esse—uideri; 538, 14 totum—17 nucem). ) [*](P = Cenottianensis 126 s. IX. ) [*](D = Vaticanus lat. 355 + 356 s. IX-X. ) [*](CP = Guelferbytanus 4156 s. IX-X. ) [*](N = Casinensis 295 a. X. ) [*](k = Vaticanus lat. 650 s. X. ) [*](B = Berolinensis lat. 18 s. XII. ) [*]( 2 ad paul. r ad paul. pr(a)esbiterum ΡΦ ad paul. pbrum de institutione clericorum uel monachorum et diuinae (-ne D) hystoriae (historie D) expositionibus diuersis Dk ad paul. de institutione clericorum et monachorum ex diuersis diuinae hystoriae questionibus B, titulo caret N; Hieronymi nomen exhibent tituli in DΦkB 3 thes. cordis sui Dk 4 cognoscitur DNkB 6 partis Φ conuiui cP conuii k conuiuio N familiae P -lias cet. prouearis N promouearis DkB 8 relegiosissimtl principeps fi 9 noli-p. 528, 5 cond.] hominis sapientia non annorum aestimenda est numero nec aeuo prudentia iudicanda. frequenter inpudicos senes aetas lasciua condemnat l1 10 nos estimare N numerum <P ne Φ canis pcp ad canos k canos cet. )

noli, inquam, fidem pensare temporibus nec me idcirco meliorem putes, quod prior in Christi exercitu coeperim militare. Paulus apostolus in uas electionis de persecutore mutatus nouissimus in ordine, primus in meritis est, quia, extremus licet, plus omnibus laborauit. ludas, qui quondam audierat: tu autem, homo, dux meus et notus meus; in domo dei ambulauimus cum consensu, proditor amici, magistri, saluatoris arguitur et nodum informis leti trabe nectit ab alta.

at e contrario latro crucem mutat paradiso et facit homicidii poena martyrem. quanti hodie diu uiuendo portant funera sua et quasi sepulchra dealbata pleni sunt ossibus mortuorum! subitus calor longum uincit teporem. [*]( 1 *Sap. 4, 8 2 cf. Num. 11, 16 4 cf. Dan. 13 (= Sus.), 42-62 8 cf. Act. 9, 15 9 cf. I Cor. 15, 10 10 *Ps. 54, 14-15 12 cf. Matth. 26, 46 etc. 14 Verg. Aen. XII 603 cf. Matth. 27,.5 etc. 15 cf. Luc. 23,43 16 cf. Cyprian. de lapsis c. 30, p. 259, 24 H. 17 cf. Matth. 23, 27 ) [*]( 1 sapientia P ad (s. I. m2) sapientiam k sapientiam cet. solomone Φ teste P testante cet. 2 eius] est Φ moyse Φ moses k 3 scit <P presb. s. I. m2B, om. DN 4 daniel B et P, om. cet. 6 pensare] seruare k hic circo B 8 in s. l. m2B, om. N; add. pallida D mutatur Φ 9 pr. in om. k primis P et primus N in mer.-quond. om. 0 quia et k 11 homo] add. unanimis N, add. qui simul mecum dulces capiebus cibos g alt. meus] add. primus in meritis est ex (sic) quia extremus licet plus omnibus laborauit iudas qui quondam Φ domini DNB 12 amici] add. et g mag.] add. et s. I. m2B 13 arg.] add. uoce B s. l. m2 S 14 nondum rĮJ,kBa.c. loeti Pk tabe Pa.c. 15 at om. DkB. e om. B latronem cmi DNB paradyso PDN homidii Pa.e. 16 poenam S martyrem P -rum Φ -rium cet. quanti-18 tep.] subitus calor longum uincit tep. (ex temp. m2) quia (del. m2) multi diu uiuendo portant funera sua et quasi sepulchra dealbata plena sunt ossibus mortuorum P quanta 0 17 se- pulcra PNB pleniPplena cet. (etiam F) 18 temporem Fa.c.m2<P,Ba.c. )

Denique et tu audita sententia saluatoris: si uis perfectus esse, uade, uende omnia, quae habes, et da pauperibus et ueni, sequere me, uerba uertis in opera et nudam crucem nudus sequens expeditior et leuior scandis scalam Iacob. tunicam mutas cum animo nec pleno marsuppio gloriosas sordes adpetis, sed puris manibus et candido pectore pauperem te et spiritu et opibus gloriaris.

jaihil est enim grande tristi et lurida facie uel simulare uel ostentare ieiunia, possessionum reditibus abundare et uile iactare palliolum. Crates ille Thebanus, homo quondam ditissimus, cum ad philosophandum Athenas pergeret, magnum auri pondus abiecit nec putauit se posse et uirtutes simul et diuitias possidere. nos suffarcinati auro Christum pauperem sequimur et sub praetexto elemosynae pristinis opibus incubantes quomodo possumus aliena fideliter distribuere, qui nostra timide reseruamus? plenus \'uenter facile de ieiuniis disputat.

non Hierosolymis fuisse, sed Hierosolymis bene uixisse laudandum est. illa, illa expetenda est ciuitas, non quae occidit prophetas et [*]( 1 *Matth. 19, 21 4 cf. Gen. 28, 12 10 cf. locos a Zellero II l9 p. 245, 1 adlatos 16 cf. Cicero pro Mnrena 12 18 cf. Matth. 23, 37. Luc. 13, 34 ) [*]( 1 audito <P 2 uade] add. et k 3 uerba-7 glor.] beatus est, qui diuinas scripturas legens uerba uertit in opera (ex opere m2) et nudam crucem nudus sequens puris manibus et candido pectore pauperem se et spiritu et opibus gloriatur r opere ra.e.m2CP 4 sequeris N ascendis DNkB 5 tonicam P marsupio CPR 6 gloriosia sordis <P 7 paupere N pauperum cP operibus S 8 lucida Da.c.mS liuida Ba.c. faciem <P iei. uel ost. B ostendere k 9 possessionem P<P habundare DCPB et s. l. m2k, om. DB uilem Dk uilia ex uili m2B palliola B 10 crathes N cretes <I>a.c. socrates Bp.c.m2 tebanus P sthebanus <P diuitissimus D 12 nec put.—possid.] nemo potest et uirtutes simul et diuitias possidere r sim. posse et uirt. S Vr- et om. B 13 subsarcinati D pauperum </J 14 praetexto PCP -tu cet. ele(iCP)mosin(a)e CPNk helemosine DB pristinibus P 15 poss. al.] al. (s. I.) maxima poss. <P timidi P 16 de iei. fac. cP hiero(urCP)solimis TPCP ierosolimis B hierusoly(iN)me DN hierosolimae k 17 hierosolimis Pk hierusoli(yU)mis rDCPN iherosolimis B laudandus k laudabilem (m del. m2) T 18 illa illa PrJJk illa cet. exp.] add. illa laudanda s ) [*]( HV. Hieron. Epist. I. ) [*]( 34 )

Christi sanguinem fudit, sed quam fluminis impetus laetificat, quae in monte sita celari non potest, quam matrem sanctorum apostolus clamitat, in qua se municipatum cum iustis habere laetatur. <

Neque uero hoc dicens memet ipsum inconstantiae redarguo damnoque, quod facio, ut frustra uidear ad exemplum Abraham et meos et patriam reliquisse, sed non audeo dei omnipotentiam angusto fine concludere et artare paruo terrae loco, quem non capit caelum. singuli quique credentium non locorum diuersitatibus, sed fidei merito ponderantur; et ueri adoratores neque Hierosolymis neque in monte Garizin adorant patrem, quia deus spiritus est et adoratores eius in spiritu et ueritate adorare eum oportet. spiritus autem spirat, ubi uult.

domini est terra et plenitudo eius. postquam siccato Iudaeae uellere uniuersus orbis caelesti rore perfusus est et multi de oriente et de occidente uenientes recubuerunt in sinu Abraham, desiit notus esse tantum in Iudaea deus et in Israhel magnum nomen eius, sed in omnem terram exiit sonus apostolorum et in fines orbis terrae uerba eorum. saluator ad discipulos loquens, cum esset in templo: surgite, inquit, abeamus hinc, et ad Iudaeos: relinquetur uobis domus uestra [*]( 1 cf. Pa. 45, 5 2 cf. Matth. 5, 14 cf. Gal. 4, 26 3 cf. PhiL 3, 20 7 cf. Gen. 12, 1 11 cf. Deut. 11, 29. 27, 12 13 cf. Ioh. 3, 8 14 Ps. 23, 1 cr. rudd. 6, 36-40 16 cf. Luc. 16, 22-23 17 cf. Pa. 75, 2 18 cf. Pa. 18, 5 20 *Ioh. 14, 31 21 Matth. 23, 38 ) [*](1 imp. laet. fl. Dk laetificant s 3 apostolorum D laet. hab. s 5 nero om. k haec <P memedipsum DNB inconstanter B 6 quod om. lc 7 et patr.] patriamque B 8 coarctare S 10 diuersitate r 11 pro neque] Mdd. in P hierosolimis Pk hierusolymis DØN iherosolimis B garizim P garitin D ganzi s gazirin N adorabunt k 13 eum om. S 16 de P, om. cet. recubuerint s abrahae destitit codd. praeter ps 18 sed et Dk omni terra B exiuit 5 apost. son. DkB son. eorum apostul. s 19 finis s terrarum NB disc.] add. suos codd. praeter Ps 20 habeamus Da.c.NB eamus Dp.c.ak 21 relinquitur s uobis om. k )