Epistulae

Pro tribus igitur testimoniis, quae tibi, de scriptura sancta si repperirem, dicebas posse sufficere, ecce septem testimonia dedimus. quis ergo sustinebit Origenis ineptias? ut non grauius aliquid loquar et similis efficiar uel ipsi uel discipulis eius, qui audent in periculo animae suae adserere, quodcumque eis in buccam uenerit, et magis iubere deo et non ab eo uel orare uel discere ueritatem.

quidam enim eorum dicunt, quod imago, quam prius accepit Adam, illo peccante perierit; alii suspicantur, quod filius dei corpus habiturus esset ex Maria, ipsam esse imaginem, alii sensum, alii uirtutem, isti baptisma, hi, quod homo ad imaginem dei dominetur omnibus, ebriorum more haec uel illa ructantes, quos oportebat tantum effugere discrimen nec negare, quae loquitur deus, et credentes simpliciter saluos fieri deoque concedere donationis suae certam et ueram scientiam, in qua potissimum parte homines condiderit ad imaginem et similitudinem suam; qui haec relinquentes multis se quaestionibus inplicanint et per has in caenum demersi sunt peccatorum.

nos autem, dilectissime, credimus his, quae locutus est dominus, et scimus, quod in cunctis hominibus imago dei permaneat, ipsique concedimus [*]( 1 *I Cor. 11, 7 ) [*]( 1 dicens in mg. m2 B dei sit et imago S 2 app. suo S 3 gloriae] gloriaene 1) gloriae sua (ex suae) A 4 si de scr. s. S 5 rep. BS superficere D 7 gratius AD 8 discipnli Aa.c. in] cum Engelbrecht 9 quod cum A (cum del. m2) et] et non BS 10 ab eo] habeo (h exp. A) AD orare (o in ras. 2 litt. m2) B errare cet. enim om. BS 11 imago dei S quem AD 12 corpus, quod fil. dei S hab.] quod (s. l. m2) hab. A 13 ipsum S (sed quod-corpus ■attractionc dictum est pro corpus, quod) imag.] add. conditoris, nonnulli animam esse imaginem S 14 hi] illi BS dei] add. conditus in mg. m2 B 15 hebreorum D hebriomm A (i ex e m2) B 16 quae] quod BS 17 deoque Bp.c.m2 ideoque cet. dumpnationis S 18 certam Bp.r. certamen cet. 19 hominis Aa.c.m2D 21 cenum DBS peccatore Ba.c. uos Aa c.m2 )

uidebimus enim eum, sicuti est. hoc enim propter gloriam, quae ibi reuelanda est sanctis eius, dictum est, sicut et in alio loco legimus: a gloria in gloriam; cuius gloriae iam in isto saeculo sancti arrabonem et portiunculam susceperunt: primus Moyses, cuius fulsit facies ualde et radiabat ueluti fulgor aut sol; secundus Helias igneo curru raptus in caelum et ignis detrimenta non sentiens; Stephanus lapidabatur et faciem habebat angeli, quae ab omnibus cernebatur.

hoc autem, quod in paucis diximus,. de omnibus intellegendum, ut inpleatur illud, quod scriptum est: omnis, qui sanctificat semet ipsum, inter beatos numerabitur. beati enim mundo corde, quia ipsi deum uidebunt.

Cum haec ita se habeant, dilectissime, custodi -animam tuam et desine circa nos murmurare; dicit enim scriptura diuina: nolite murmurare ad inuicem, sicut quidam murmurauerunt et a serpentibus perierunt. magis adquiesce ueritati et dilige diligentes te et ueritatem. deus autem pacis praestet nobis iuxta suam clementiam, ut conteratur satanas sub pedibus Christianorum et abiciatur omnis [*]( 3 »1 Ioh. 3, 2 8 *ir Cor. 3, 18 10 cr. Ex. 34, 29-35 11 cf. IV Reg. 2, 11 12 cf. Act. 6, 15 15 ? 17 *Matth. 5, 8 20 *I Cor. 10, 9-10 23 cf. Rom. 16, 20 ) [*](2 non int. om. S 6 enim eam om. D 7 perropter D 8 gloria] gloriam D 9 arrob. Aa.c.mZD arab. B 10 primus eorum S moi- ses S 11 fulgur Ap.c.m2DB aut) et S sec.) sed B elias A 13 lapidatur AD omnibus B ominibus Aa.c.m2 hominibus cet. 14 est int. B int. est S 16 se ipsum S 17 quoniam BS 18 habent Aa.c.mS custodi-22 dil. te et in mg. m2 B 19 circa] contra S murmu(oA) rari Aa.c.m2D 20 quidem Aa.c.m2D 22 dilige] diligens AD dilige nos salt. et] at Da.c. 24 sathanas ABS )

Praeterea — quia audiui quosdam murmurare contra me — quando simul pergebamus ad sanctum locum, qui uocatur Bethel, ut ibi collectam tecum ex more ecclesiastico facerem, et uenissem ad uillam, quae dicitur Anablata, uidissemque ibi praeteriens lucernam ardentem et interrogassem, qui locus esset, didicissemque esse ecclesiam et intrassem, ut orarem, inueni ibi uelum pendens in foribus eiusdem ecclesiae tinctum atque depictum et habens imaginem quasi Christi uel sancti cuiusdam; non enim satis memini, cuius imago fuerit.

cum ergo hoc uidissem, in ecclesia Christi contra auctoritatem scripturarum hominis pendere imaginem, scidi illud et magis dedi consilium custodibus eiusdem loci, ut pauperem mortuum eo obuoluerent et efferrent. illique contra murmurantes dicere: \'si scindere uoluerat, iustum erat, ut aliud daret uelum atque mutaret! quod cum audissem, me daturum esse pollicitus sum et ilico esse missurum. paululum autem morarum fuit in medio, dum quaero optimum uelum pro eo mittere; arbitrabar enim de Cypro mihi esse mittendum.

nunc autem misi, quod potui repperire, et precor, ut iubeas presbytero ipsius loci suscipere uelum a lectore, quod a nobis missum est, et deinceps praecipere in ecclesia Christi istius modi uela, quae contra religionem nostram ueniunt, non adpendi. decet enim honestatem tuam hanc magis habere sollicitudinem et uti scrupulositate, quae [*]( 3 quia eras. B, om. S murmu(oAml)rari Aa.c.m2D 4 quia quando S simul s. I. D 5 ubi ASa.r. 6 anablatha g 7 quis B fluid D locutus Aa.c.m2D 8 essem Da.c. esset ecclesia D 9 ei. in for. B 10 depinctum Aa.c.D xpiani Bp.c.m2 12 uid.] add. et detestatus essem S 13 scindi Ba.c. 14 cons(scS)ilium dedi BS 15 eum Aa.c.m2D offerrent Ba.c.m2 illicque B dicere scripsi dicerent codd. dixerunt S 16 darem S uelum om. B 18 esse I. m2 B comissurum B 19 obtimum AB mittere pro eo S eo] eum Aa.c.mS 20 cipro BS 21 reperire DBS et nunc precor B pbros S ipsius] eiusdem g 22 latore S (fortasse recte) qui-missus Ba.c.m2 23 legionem Aa.c.m2 25 et uti scripsi et B (ut m2) nt ADS scrupnlositatem tollat BS )

Petis, Nepotiane carissime, litteris transmarinis et crebro petis, ut tibi breui uolumine digeram praecepta uiuendi et, qua ratione is, qui saeculi militia derelicta uel monachus coeperit esse uel clericus, rectum Christi tramitem teneat, ne

e = Parisinus nouv. acq. lat. 446 s. VI (continet p. 417, 5 aduleseentia-12 metit; 422, 11 mensuIum-15 pessimae; 430, 9 nestes-14 gloriari; 431, 9 nec rustieus-13 peccatricem; 434, 2 numquam uinum-4 propinare; 434, quidquid-436, 12 per noctem).

G = Neapolitanus VI. D. 59 s. VII (a p. 426, 13 doceas usque ad finem; exciderunt p. 432, 1-riola-437, 9 pr. aut).

K = Spinaliensis 68 s. VIII.

If = Monacensis lat. 6299 s. VIII-IX.

P = Cenomanensis 126 s. IX.

2 = Turicensis Augiensis 41 s. IX.

D = Vaticanus lat. 355 + 356 s. IX-X.

N = Casinensis 295 s. X. k = Vaticanus lat. 650 s. X.

Ψ= Augustodunensis 17 A s. X (usque ad p. 422, 5 sustentor).

B = Berolinensis lat. 18 s. XII. [*]( 2 ad neputianum e ad nepotianum quomodo (comodo K) in clericattt (-to 1[\') uiuere debeat Ki\' incipit eius ad quendam. incipit epl hieronimi ad nepotianum H eiusdem ad nepoc(t s. J.)ianum presbi(y s. l.)terum P epta ad nepotianum ptir de institucione clericatns Z epistola (om. k) sancti hieronimi presbyteri (om. k) ad nepotianum ptirum de nita clericorum et monachorum (add. liber praeceptorum k) Dk epia hier pbri ad nepotianum de uita uel habitu clericorum N iheronimi ad nepotianum de istitutione (stc) clericorum B; titulus cum initio epistulae periit in G; Hieronymi nomen exhibent tituli in HDNkB 3 ante Petis praemittunt hieronimus nepotiano su > salutem 2 hieronimus fratri nepociano pbro B petis a me HlDNkB car.] add. et (eras.) K et s. l. mZK 4 breue H 5 his HN uel mon. om. N 6 ceperit Za.c.NB uel om. N nec HDk,ZBa.r. )

ad diuersa uitiorum diuerticula rapiatur. dum essem adulescens, immo paene puer, et primos impetus lasciuientis aetatis heremi duritia refrenarem, scripsi ad auunculum tuum, sanctum Heliodorum, exhortatoriam epistulam plenam lacrimis querimoniisque et quae deserti sodalis monstraret affectum.

sed in illo opere pro aetate tunc lusimus et calentibus adhuc rhetorum studiis atque doctrinis quaedam scolastico flore depinximus. nunc iam cano capite et arata fronte, ad instar boum pendentibus a mento palearibus frigidus obsistit circum praecordia sanguis. unde et in alio loco idem poeta canit: omnia fert aetas, animum quoque et post modicum: nunc oblita mihi tot carmina, uox quoque Moerim iam fugit.