Epistulae

quis enim tam hebes et sic in scribendo rudis, ut idem damnet et laudet, aedificata destruat, destructa aedificet et, cum aduersarium uicerit, suo nouissime mucrone feriatur? si rusticani homines et uel rhetoricae uel dialecticae artis ignari detraherent mihi, tribuerem ueniam inperitiae nec accusationem reprehenderem, ubi non uoluntatem in culpa cernerem, sed ignorantiam; nunc uero, cum diserti homines et liberalibus studiis eruditi magis uolunt laedere quam intellegere, breuiter a me responsum habeant: corrigere eos debere peccata, non reprehendere.

patet campus, stat e contra acies, aduersarii dogma manifestum est et — ut Uergilianum aliquid inferam — illum aspice contra, qui uocat: respondeant aliter, teneant modum in disputando et me, in libris suis quid uel praetermiserim uel addiderim, doceant. reprehensores non audio, sequor [*](19 Verg. Aen. XI 374 sq. ) [*]( 1 ueletis Ea,,c.m2 uellitis K 2 stantes] statis et B nollitis K 3 toties 7732? tam] cum Sa.c., om. s 4 paene s. l. A tractatum Ka.c. tractuum A intercesserim AD 5 uirgines uiduasque K1\' 6 praeferam E -ferrem cet. lector et benignus B ea etiam B ea om. 3 7 uidentur KADX1\' in uno in ras. m2 B atque in II 9 si 8 radis] add. est S laud. et d. Kl]f 10 destruet Aa.c.m2D; add. et S distructa D structa IIa.c. 12 heretice(ae) EĘj rethoricae cet. theoreticae Engelbrecht 13 ad(c m2)cusatione D 14 in culpam Aa.c. culpae 8 15 disserti DWB,Aa.c.IIp.c. deserti K 16 uelint AIlD,%p.c. ludere B 18 e] de AD contrario B 19 ut] ad K, I\'a.c. uerg. K uirg. cet. 20 resp.] add. aduersario AD,IIp.c.,B in mg., Bp,c.m2 aliter] at Engelbrecht; num alteri? 21 disp.] add. aliter uirgam in docendo AD,fa x, l., B in mg. m2 me] ne D suis quid B in ras. m2 uel om. B 22 non s. I. Tl )

nec haec dicens statim iactantiae reus sum, quod ceteris dormientibus solus pugnauerim, sed hoc dico, cautius eos posse pugnare, qui me uiderint uulneratum. nolo tale certamen, in quo te tantum protegas, et torpente dextera sinistra clipeum circumferri. aut feriendum tibi est aut cadendum. non possum te aestimare uictorem, nisi aduersarium uidero trucidatum.

Legimus, O eruditissimi uiri, in scolis pariter et Aristotelia illa uel de Gorgiae fontibus manantia simul didicimus, plura uidelicet esse genera dicendi et inter cetera aliud esse γυμναστικῶς scribere, aliud δογματικῶς: in priori uagam esse disputationem et aduersario respondentem nunc haec nunc illud proponere, argumentari, ut libet, aliud loqui, aliud agere, panem, ut dicitur, ostendere, lapidem tenere; in sequenti autem aperta frons et, ut ita dicam, ingenuitas necessaria est.

aliud est quaerere, aliud definire: in altero pugnandum, in altero docendum est. tu me stantem in proelio et de uita periclitantem studiosus magister doceas. noli ex obliquo et, unde non [*]( 16 cf. Plautus Aul. 195 ) [*]( 1 mirro Aa.c.m.2 myrro D 2 ipso Aa.c.m2D 3 hoc S 4 pugn.] certauerim AD 6 cert.J add. adeas S tanto te g dextra D .7 clypeum KA\'1\' circumferri E ,-ferat KWB -feras AIlDfi (as in ras.) pr. aut del. et s. I. denuo add. m2 A fer.-uict. s. l. m2 A alt. aut bis A 8 possunt D te in mg. m2 II uideo S 10 legemus Ea.c.m2 legamus Bp.c.m2 0 JSIPF,Ka.c.Bp.c., om. cet. scholis K aristotelica K\'Jr,ABp.c.m2ap,c. 11 uel om. B gurgiae(e) E,Ka.c.I\' georgiae Aa.c. georgii Ilp.c. georgice D gorgone B dicimus (corr. discimus m2) W 12 esse uid. AD 13 fujJ-v. et όΟΙp.. uarie scribuntur in codd. scribe B in priori in ras. m2 B esset Aa.r.D 14 dispositi-. onem E et om. 8 respondente Ap.c.tn2sp.r.Ba.c.m2 haec nunc in ras. m2 B 15 illud E$illa cet. ut s. l. m2 A bibet K loqui al. om. D 16 autem om. P 17 frons--def.] fronte et def. et s. I. scr. m2 frons et ut ita dicam ingenuitas necessaria est. aliud difinire A frons ex fons K fronte Aa.c.m2D 18 est om. D difinire Ap.c.m211 pr. alt.] add. quidem 19 dicendum Aa.c.m2 tn me] tum K,\'l\'a.r. tu \'1\'p.r. 20 doces Ap.c. noli s. I. m2 II oblico IIa.e.m2D )

legite, obsecro uos, Demosthenen, legite Tullium; ac ne forsitan rhetores uobis displiceant, quorum artis est uerisimilia magis quam uera dicere, legite Platonem, Theophrastum, Xenophonta, Aristotelen et reliquos, qui de Socratis fonte manantes diuisis cucurrere fluminibus: quid in illis apertum, quid simplex est? quae uerba non sensuum? qui sensus non uictoriae?

Origenes, Methodius, Eusebius, Apollinaris multis uersuum milibus scribunt aduersus Celsum et Porphyrium: considerate, quibus argumentis et quam lubricis problemata diaboli spiritu contexta subuertant et, quia interdum coguntur loqui, non quod sentiunt, sed quod necesse est, dicantur esse gentiles. taceo de Latinis scriptoribus, Tertulliano, Cypriano, Minucio, Victorino, Lactantio, Hilario, ne non tam me defendisse quam alios uidear accusare: Paulum apostolum proferam, quem [*](1 turpem K est tibi B 2 ferire AD,Sp.e. perimere B et om. D 3 minari B et om. B obsecro uos s. I. II 4 demonstenen IIa.e. demost(h)enem KAVB demusthenem D ne] si AD uob. reth. B rhet. K reth. eet. 6 theopr. KT,IIa.c. theofr. AIIp.e.,DB theofractum Aa.c. xenophonta(x ex zB)II%Ba.c.m2 -fonta E -ponta KY -ph(f)ontem AD,lI%Bp.c.m2 aristotelem Alla.c.mSi aristotilem (a in ras. m2 B) AIlp.c.m2DB 7 manantes et AD manant et iSp.e. diuisis EKW,ia.c.,II (s. I. et diuersis) diuersis cet. 8 currere KAD, Wa.c.m2, post ras. 3 liti. concurrere (s. l. currunt) 8 flam.l riuulis S 9 pr. non s. I. II origenis Aa.c.m2DT originis K 10 metodius Ka.c.D mettodius K, \']1 (ex mettotdius) euseuius E appollinaris KT mil.] numeris T numerus K 11 aduersum KS\']I porfyr. EA porph(f)ir. IliDB 12 problemate Aa.c. problematibus S diabolico B contesta D 13 subuertunt IlWa.c. non quod] quod non Pp.e.m2Ba.e. quod yI\'a.c.m2 14 dicuntur esse llip.c. dicunt aduersus eos qui dicuntur esse AD,i5 ex suppl. marg. dicunt aduersus ea quae dicunt S 15 tertuliano ED cipriano E, om. A minutio A111iD uicturino K,\'I\' (ex uicturio) 16 Hilario, ne] hi(eE)larione ut Es hilarione (s. I. ne m2) T hylario HB nec (c eras.) B me tam K,Sa.c. quem A quae D 17 uideas D accusare EB -sasse cet. praeferam A ) [*]( LIY. Uieron. Epist. I ) [*]( 24 )

legite epistulas eius et maxime ad Romanos, ad Galatas, ad Ephesios, in quibus totus in certamine positus est, et uidebitis eum in testimoniis, quae sumit de ueteri testamento, quam artifex, quam prudens, quam dissimulator sit eius, quod agit. uidentur quidem uerba simplicia et quasi innocentis hominis ac rusticani et qui nec facere nec declinare norit insidias. sed, quocumque respexeris, fulmina sunt. haeret in causa, capit omne, quod tetigerit; tergum uertit, ut superet; fugam simulat, ut occidat.