Epistulae

Jerome, Saint

Jerome, Saint. S. Euesebii Hieronymi Opera, Section 1 (Pars I-III): Sancti Eusebii Hieronymi Epistulae (Corpus Scriptorum Ecclesiasticorum Latinorum, Volume 52-54). Hilberg, Isidor, editor. Vienna, Leipzig: Tempsky, Freytag, 1910-1918.

maran atha magis Syrum est quam Hebraeum, tametsi ex confinio utrarumque linguarum aliquid et Hebraeum sonet, et interpretatur: \'dominus noster uenit\', ut sit sensus: si quis non amat dominum Iesum Christum, anathema, et illo conpleto deinceps inferatur: \'dominus noster uenit\', quod superfluum sit aduersus eum odiis pertinacibus uelle contendere, quem uenisse iam constet. [*]( 1 Ps. 146, 1 8 Ps. 40, 14. 71, 19. 88, 53. 105, 48 10 cf. I Cor. 14, 16 12 I Cor. 16, 22 15 *I Cor. 16, 22 ) [*](1 in quo] quo N ubi I) quia J,Za.c. 2 chi tob ezamer N chi tob ezammes J,2 (a ex e) ci tomet zamer K cito mei zamer Q ClKnOBE- ZAMMER IID cito bezamer B* 4 Aquila] add. aut N iteittaTiojjivujs] pepistomenos KQ, cet. uariant feliciter KN 5 ductum] s. I. m2B2 dictum KNQ aduerbum KDQ,Sa.c. 6 amuna KQII amena S amyna DB2 iãuna N amen J TENOITO HS TENOITE B2 genoeto K geneto Q tenuito J 7 in] in mg. m2 I, om. J 8 uisum J,2a.c. hebraico S legimus S 9 quod KJSQ.BPa.c. uera B2p c m2 pr. dicta] del. m2 B2 supra dicta sunt, supra sunt D,Sp.c. supra (add. sunt) II sunt supra S supra] sup N 10 et om. NB 11 praedicata S 12 praed. int. B2 praedictionem II maranata B2 13 ebreum S hebraicum S tametsi] litt. et in ras. m2 B1, ex tam S, ex tamen si K tamen et si Q 14 et] ei (exp.) Bl sonat D et om. KQB2 interpretur D interpretetur 112 15 dom.] om. B1 dom. nostrum N Christum om. D 16 sit an. QB2,Np.e. an. sit S et in KIID 17 quo K a quo N superflue IID aduersum JIlIn eum om. N odii J,2a.c. 18 constat 2p.c.m2 )

223

Vellem tibi aliquid et de diapsalmate scribere, quod apud Hebraeos dicitur sela, et de ephod et de eo, quod in cuiusdam psalmi titulo habetur pro \'aieleth\', et ceteris istius modi, nisi et modum epistolici characteris excederem et tibi auiditatem magis dilatae deberent facere quaestiones. tritum est quippe prouerbium ultroneas putere merces. unde et nos de industria dicenda reticemus, ut auidius uelis audire, quae tacita sunt.

XXVII. AD MARCELLAM.

Post priorem epistulam, in qua de Hebraeis uerbis pauca perstrinxeram, ad me repente perlatum est quosdam [*](2 cf. Ps. 21, 1 ) [*](1 uellim K nelim Q aliquid] s. I. m2 K, om. Q diapsalina IIp.c. diabsalmae J quod s. I. Q 2 scribitur 11D sęla N pr. de om. KQ efod KQ ephot B2 3 aieleth] melecht KQ meleth II melech 2DN,J (corr. amelech), amelec (elec in ras. m2) B2 et-nisi om. lID cete-. rorum 2 huius N 4 epistolica 2a.c. apostolici N caracteris (ex -es JZ) codd. 5 debent IIp.r. deberem K (-ret m2), Q quaestionis KQ trituml tantum J quippe est D 6 pute 2a.c. putare N,Jp.c.m2 7 dicendi IlD.Zp.c. reticuimus KQ 8 tacita] ta5 N ) [*](K = Spinaliensis 68 s. VIII. ) [*](A = Berolinensis lat. 17 s. IX. ) [*](L = Coloniensis 35 s. IX. ) [*](II = Turicensis Augiensis 49 s. IX. ) [*](D = Vaticanus lat. 355 -(- 356 s. IX-X. ) [*](N = Casinensis 295 s. X. ) [*](Q = Duacensis 247 s. XI. ) [*](B — Berolinensis lat. 18 s. XII. ) [*]( 10 ad eandem (marcellam Q) non tempori sed domino sevuientes KQ ad marcellam (ad marc. om. II) de detractoribus suis ALHD contra obtrectatores suos ad marcellam N ad eandem de obtrectatoribus suis B; Ilieronymi nomen exhibent tituli in ALDNQB 11 uerba A, om. N 12 est ut K quaedam L )

224
homunculos mihi studiose detrahere, cur aduersus auctoritatem ueterum et totius mundi opinionem aliqua in euangeliis emendare temptaueJim.

quos ego cum possim meo iure contemnere — asino quippe lyra superflue canit.,-, tamen. ne nos superbiae, ut facere solent, arguant, ita responsum habeant, non adeo hebetis fuisse me cordis et tam crassae rusticitatis — quam illi solam pro sanctitate habent piscatorum se discipulos adserentes, quasi idcirco iusti sint, si nihil scierint, — ut aliquid de dominicis uerbis aut corrigendum putauerim aut non diuinitus inspiratum, sed Latinorum codicum uitiositatem, quae ex diuersitate librorum omnium conprobatur, ad Graecam originem, unde et ipsi translata non denegant, noluisse reuocare.

quibus si displicet fontis unda purissimi, caenosos riuulos bibant et diligentiam, qua auium saliuas et concarum gurgites norunt, in scripturis legendis abiciant sintque in hac tantum re simplices et Christi uerba aestiment rusticana, in quibus per tanta iam saecula tantorum ingenia sudauerunt, ut rationem uerbi uniuscuiusque magis opinati sint, quam expresserint; apostolum arguant inperitiae, qui ob multas litteras insanire dicatur.

Scio te, cum ista legeris, rugare frontem et libertatem rursum seminarium timere rixarum ac meum, si fieri [*]( 19 cf. Act. 26, 24. ) [*]( 1 studiose om. Q aduersum ALIID ueterem N 2 et om. N aliqua A aliqua et B 3 cum om. B possum B possem ALIIDN 4 asina N lira AIIDQ 5 ut non K ** non Q adeo] ad eum (me tam m2) A audeo L adeo eo (del.) N me heb. fuisse g habetis AQB. (corr.) abeatis L 6 fuissem uecordis K me om. ADQ tam] tantam N 7 discipulis K 8 sancti g scierint] facierunt (fecerint m2) A ut] s. l. m2 B aut KTI et AD aliquis N 9 putauerint KL -imus ADQ 10 uit(c)iositate KIIDA ex] ei N 12 translatam KN -toa Q negant Ka.c.m2 uol. se II displiciret K 13 quia (i erp.) A qua N 14 saluias A siluas B congarum La.c. cdcartt Q concharum S 15 adiciant S in hac s. l. K re tant. B et] nt et N ut S 16 existiment LDA in quibus] quibus B si quis K si quidem Q 17 eudauerint TIB ut] ita ut KQ et N 18 opinata Q sunt LN apost. ergo Q 20 scito K (t exp.), B ita AIID et lib. om, N libertate JID,Qp.c. libertatem rneam S 21 rursus B seminarum Aa.c.m2,L temere Qa.c. timore N ac] et N )

225
potest, os digito uelle conprimere, ne audeam dicere, quae alii facere non erubescunt. rogo, quid a nobis libere dictum est? numquid in lancibus idola caelata descripsi? numquid inter epulas Christianas uirginalibus oculis Baccharum satyrorumque conplexus? num quam amarior sermo pulsauit? numquid ex mendicis diuites fieri dolui?

numquid reprehendi hereditarias sepulturas? unum miser locutus sum, quod uirgines saepius deberent cum mulieribus esse, quam cum masculis: totius oculos urbis offendi, cunctorum digitis notor. multiplicati sunt super capillos capitis mei, qui oderunt me gratis, et factus sum eis in parabolam, et tu putas aliqua deinceps esse dicturum?