Epistulae

Jerome, Saint

Jerome, Saint. S. Euesebii Hieronymi Opera, Section 1 (Pars I-III): Sancti Eusebii Hieronymi Epistulae (Corpus Scriptorum Ecclesiasticorum Latinorum, Volume 52-54). Hilberg, Isidor, editor. Vienna, Leipzig: Tempsky, Freytag, 1910-1918.

donec Ozias uiuit, non intellegis, Esaia, esse te miserum, non conpungeris, non moueris; sed quando ille mortuus est, tunc animaduertfs inmunda habere te labia, tunc indignum te esse cognoscis uisione dei. utinam autem et ego conpungar et post conpunctionem praedicatione dei dignus efficiar, quia, cum sim homo et inmunda labia habeam, in medio quoque populi inmunda labia habentis habitem!

Esaias, ut iustus, tantum in sermone peccauerat; ideo sola labia habebat inmunda; ego uero, qui et oculis uideo ad concupiscendum et manu scandalizor et pede et omni membrorum parte delinquo, inmunda habeo omnia et, quia semel spiritu baptizatus tunicam pollui, secundi baptismatis purgatione, id est ignis, indigeo.

Non sunt, ut quidam putant, in scripturis uerba simplicia; plurimum in his absconditum est. aliud littera, aliud mysticus sermo significat. ecce dominus in euangelio cingitur linteo, peluem ad lauandos pedes discipulorum praeparat, serui fungitur ministerio; esto, doceat humilitatem, ut nobis [*](1 Esai. 6, 8 2 *Esai. 6, 5 5 cf. *Esai. 6, 5 8 cf. *Esai. 6, 5 11 cf. Matth. 5, 28 12 cf. Matth. 18, 8 etc. 13 cf. Matth. 3, 11 17 cf. Ioh. 13, 4-5 ) [*]( 1 uere purgatus B, F (alt. u ex o m2) purgatus uere D dixi W 3 intelligis o S esaya B ysaia S esaias cet. esse (in mg. m2) te B te S te esse S 5 non munda S 6 cogn. te e. S te om. TF uisiontl W uisioni 2 autem s. l. I 7 praedicatione (-nem W) dei WB dei cet. dei uisione S quia om. S 8 humo Engelbrecht et um. W non munda S in LSW et in cet. quoque om. D 10 sermonem W inmunda] add. non conscientiam B (s. l.), S 11 quia FDS pr. et om. S manu in ras. m2 B 12 pedes W omni W omnium cet. hab. o. ium. codd. praeter WB 13 et om. W baptizatus rursum (rursum add. in mg. m2 B) BS baptizatur D 14 secuudae F (corr.),S secunde D purgationem F (corr.), WD 15 ut s. l. W 16 his om. F alt. aliud] aut D 17 cingitur] cui igitur F 18 peluim S,LBp.c.m2 disc. ped. S 19 mynisteria F esto LW sto D isto FI cur ista (esto add. in ras. m2 B) BS esto] ut add. codd, praeter W.B (add. m2 in mg.) ut] in ras. m2 B )

inuicem ministremus: non abnuo, non recuso. quid est, quod Petro recusanti dicit: nisi lauero pedes tuos, non habebis partem mecum et ille respondit: non solum, domine, pedes, sed et manus et caput?

ascensurus dominus ad caelum, quia apostoli, ut homines terrae insistentes, adhuc habebant peccatorum sordibus pollutos pedes, uult eos a delictis penitus liberare, ut eis possit prophetalis sermo congruere: quam speciosi pedes euangelizantium pacem! et imitari ualeant ecclesiae uerba dicentis: laui pedes meos, quomodo inquinabo illos?, ut, etiam si quis post resurrectionem postea his adhaeserit puluis, in inpiam eum excutiant ciuitatem in testimonium laboris, quod eo usque pro omnium salute contenderint facti Iudaeis ut Iudaei, gentibus ut gentiles, ut etiam propria uestigia aliqua ex parte polluerint.

igitur, ut ad propositum reuertamur, sicuti apostoli purgatione indigebant pedum, sic, quia Esaias tantum in sermone peccauerat, labia habebat inmunda et, quantum ego arbitror, quia Oziam in templum inruentem non corripuerat nec iuxta Heliae exemplum libera uoce inpium designarat, labia habebat inmunda.

In medio quoque populi inmunda labia habentis habitem. Esaias, quia conpunctus est et se miserum [*]( 2 *Ioh. 13, 8 3 *Ioh. 13, 9 8 *Esai. 52, 7 9 Cant. 5, 3 11 cf. Matlh. 10, 14 etc. 13 cf. I Cor. 9, 20 18 cf. II Par. 26, 16-19 cf. III Reg. 20 (21), 17-26 21 *Esai. 6, 5 ) [*]( 1 ministrem D abnuo] rennuo B 3 domine (d S) non solum DS 4 pedes meoa S pr. et] s. I. 2, om. FB asc. ergo S ad s. I. 2 5 qui D adsistentes L2B 6 poll. ped. WB ped. poll. cet. 7 pro- phetali D 9 imitare D 10 si quis] s. I. 2, om. D 11 postea om. B his] ad (eras.) hys (corr. m2) F inpiam] ipsa W excutiam F (m super ras.), L2D 12 ciuitate W 13 contenderit codd. praeter WB factus Fp.c.m2 Iudaei] indens F gentilibus BS 14 gentilis Fp.c.m2 aliquid L2 15 ut om. L2 sicut FZW purgationem F2W,D (corr.) 16 sic] hic L quia Es.] isaias qui S quia] qui (corr.) 2 18 ozam D ozias L corripuerit FL,2 (corr.) 19 ex. haeliae IV inpium s. l. 2 designatur F designauerat B 21 in] et in B inmunda] in medio inmundo B polluta 2 22 habitat (at in ras. 2) FZDS habitabat B quia WB qui cet. est om. B )

contestatur, purgatione dignus efficitur; populus uero non solum non agens paenitentiam, sed ne sciens quidem, quia labia habeat inmunda, purgationis remedium non meretur. prouidendum igitur sub hoc exemplo non solum, ut ipsi simus iusti, sed, ne cum peccatoribus moremur, quia et hoc in peccati ac miseriae parte ducit propheta.

Sequitur: et regem dominum sabaoth ego uidi oculis meis. aiunt Iudaei Esaiam a maioribus suis idcirco interemptum, quia, cum Moyses posteriora dei uiderit, hic dominum sabaoth oculis carnalibus uidisse se scribat, super hoc deo dicente: nemo faciem meam uidebit et uiuet.

quos interrogabimus, quomodo se deus in lege aliis prophetis in uisione et somnio dicat ostendi, Moysi uero facie ad faciem conloqui, et quomodo stet illa sententia: nemo faciem meam uidebit et u i uet, cum facie ad faciem se ad Moysen locutum esse fateatur. respondebunt utique secundum possibilitatem humanam deum uisum, non ut est, sed ut uoluit se uideri. quibus et nos dicemus eodem modo et ab Esaia esse uisum restante summa, ut Moyses deum aut uiderit aut non uiderit.