Epistulae

Jerome, Saint

Jerome, Saint. S. Euesebii Hieronymi Opera, Section 1 (Pars I-III): Sancti Eusebii Hieronymi Epistulae (Corpus Scriptorum Ecclesiasticorum Latinorum, Volume 52-54). Hilberg, Isidor, editor. Vienna, Leipzig: Tempsky, Freytag, 1910-1918.

Causa difficilis paruulae scribere, quae non intellegat, quid loquaris, cuius animum nescias, de cuius periculose uoluntate promittas, ut secundum praeclari oratoris exordium spes magis in ea laudanda quam res sit. quid enim horteris ad continentiam, quae placentas desiderat, quae in sinu matris garrula uoce balbuttit, cui dulciora sunt mella quam uerba?

audiat profunda apostoli, quae anihbus magis fabulis delectatur? prophetarum aiviy/aata sentiat, quam tristior gerulae uultus exagitat? euangelii intellegat maiestatem, ad cuius fulgura omnis mortalium hebetatur sensus? ut parenti subiciatur, horter, quae manu tenera ridentem uerberat matrem? [*]( 13 cf. Cicero, de re publ. inc. sedis fr. 5 M. ) [*]( 1 aliquod D,Ba.c. menses] dies g sano, integro g 2 obdormiuit g paup. suae] pauperem B 4 tuis osculis g tuis oculis A oculis tuis B tuis D conscia AD 6 filia principia B 7 in uos an. grat. AD 8 desid.] add. ex- plicit ad principiam uirginem D ) [*](F = Veronensis XVI. 14 s. IX. ) [*](J = Vindobonensis lat. 934 s. IX. ) [*](I = Turicensis Augimsis 41 s. IX. ad pacatulam FJI ad Gaudentium (coll.fine epistulae) g; Hieronymi nomen non exhibent tituli codicum ) [*]( 11 intelligit g 12 cuius] eius Ip.c. uol. peric. g periculosa Ip.c. ) [*]( 13 exodium g in ea magis g 14 sit quam res g orteris Fa.c.m2Jp.c. ortoris Ja.c. ortaris (a in ras., ris s.l.)I quae] queque Fp.c.m2 placenta Fp.c.m2,Jla.c. placentia Jp.c. 15 balbutit l:a.c. 17 A(eras.I)ENirMATA codd. aenigmata g 18 tristitior F,Ja.r. gemliae Fa.r. gerulice I 19 sens. heb. g sensus s.l.m2F,om.JI 20 horter Ia.c.m2 horteri Fa.c.m2J hortor Ip.c.m2 hortari Fp.c.m2 )

157

itaque Pacatula nostra hoc epistulium post lectura suscipiat; interim [*]( ) 3 modo litterularum elementa cognoscat, iungat syllabas, discat nomina, uerba consociet atque, ut uoce tinnula ista meditetur, proponatur ei crustula mulsi praemia et, quicquid gustu suaue est, quod uernat in floribus, quod rutilat in gemmis, quod blanditur in pupis, acceptura festinet; interim et tenero temptet pollice fila deducere, rumpat saepe stamina, ut aliquando non rumpat, post laborem lusibus gestiat, de matris pendeat collo, rapiat oscula propinquorum, psalmos mercede decantet, amet, quod cogitur dicere, ut non opus sit, sed delectatio, non necessitas, sed uoluntas.

Solent quaedam, cum futuram uirginem spoponderint, pulla tunica eam induere et furuo operire palliolo, auferre linteamina, nihil in collo, nihil in capite auri sinere re uera bono consilio, e habere discat in tenero, quod postea deponere conpellatur. aliis contra uidetur.

\'quid enim\\ aiunt, 4si ipsa non habuerit, habentes alias non uidebit ? ptÀóxoa{wv genus femineum est multasque etiam insignis pudicitiae, quamuis nulli uiroium, tamen sibi scimus libenter ornari. quin potius habendo satietur et cernat laudari alias, quae ista non habeant. meliusque est, ut satiata contemnat, quam non habendo habere desideret\'.

tale quid et Israhelitico fecisse dominum populo, ut cupientibus Aegyptias carnes usque ad nausiam et uomitum praeberet examina coturnicum, multosque saeculi prius homines facilius carere experta corporis uoluptate quam eos, qui a pueritia libidinem nesciant; ab aliis enim nota calcari, ab aliis ignota appeti, illos uitare paenitendo suauitatis insidias, quas fugerunt, hos carnis inlecebris et dulci titillatione corporis blandientis, dum [*]( 20 cf. Num. c. 11 ) [*]( 1 epistolium (o ex u) Fl 2 litterarum s 3 iste Fa.c. iste Ja.c.m2 proponantur g 4 crustela Ja.c. mulsa g 5 gemis F pubis Jp.c.mll 6 festinet Fp.c. -nat cet. tentet g police I ducere g 7 stamia Fa.c.m2 stami*(na s.l.)I 8 gestiaFa.c.m22 osc.] oculoF 9 discereç 11 spoponderint If.c.m2 -rit cet. pullataFp.c.m2 (ta eras.) 12 fuluo Jp.c.m2 pallio I 14 in tenero s.l.m2I ponere g aliis] add. e s.l.m2I uero e g 16$1- AI(I eras.)OKOCMON (n F) F1 multasque (s eras.)F 17 insignes Ip.c.m2 pudicitiae (e eras.)F 19 pr. non s.l.J que s.l.ni2l contempnat F1 20 tale] -add. uero g pop. dom. g 21 nusiam Fa.c.m2 nauseam g 22 prae(e FJ)- bere codd. 23 uoluntate F I eas J2 24 calcare codd. 25 penitendae FJ 26 hos Ip.c.m2 hoc cet. car**nis (carminis fuisse uid.)F illecebras ç et om. g blandientes g )

158

mella putant, uenena noxia repperire; mel enim distillare labiis meretricis mulieris, quod ad tempus inpinguet uescentium fauces et postea felle amarius inueniatur.

unde et in domini mel sacrificiis non offerri ceraque contempta, quae mellis hospitium est, oleum accendi in templo dei, quod de amaritudine exprimitur oliuarum, pascha quoque cum amaritudinibus comedi in azymis sinceritatis et ueritatis, quos qui habuerit, in saeculo persecutionem sustinebit. unde et propheta mystice cantat: solus sedebam, quia amaritudine repletus sum.