Epistulae

Didymus non pedibus, sed uerbis in Origenis sententiam transiens contraria uia graditur. ecce mysterium uobis loquor: omnes quidem dormiemus, non autem omnes inmuta b imur. quod ita disseruit: \'si non indigeret resurrectio interprete nec obscuritatem haberet in sensibus, numquam Paulus apostolus post multa, quae de resurrectione locutus est, intulisset: ecce mysterium dico uobis: omnes quidem dormiemus - id est moriemur -, non omnes autem — sed soli sancti — inmutabimur.

scio, quod in nonnullis \' codicibus scriptum sit: non quidemomnes, omnes autem inmutabimur; sed considerandum, an, quod praemissum est: omnes inmutabimur, possit conuenire, quod sequitur: mortui resurgent incorrupti et nos inmutabimur. si omnes inmutabuntur et hoc commune cum ceteris, superfluum fuit dicere et nos inmutabimur. quam ob rem ita legendum est:

omnes quidem dormiemus, non omnes autem inmutabimur. si enim omnes [*]( 4 cf. Apollinaris Laodicenus in epist. Pauli 7 cf. Gen. 5,24; IV Reg. 2,11 8 Didymus in epist. Pauli 9 *I Cor. 15, 51 14 *I Cor. 15, 51 17 *I Cor. 15, 51 20 ICor. 15, 52 ■ 23*1 Cor. 15, 51 ) [*]( 2 pr. et om. τ consequentur r sequuntur g 4 apolinaris D apollinarius C Theod.—p. 450, 11 resurr. hic omissa sequuntur post p. 458, 24 primi in DCB et theodorus DCB diodorus xp.c.m2; seq. adoros (eras.) D 5 et] sed B 6 glorificatis mo(u m2)tatisque r 7 henoc B elia B helias x 8 dydymus 2lA didi- mus cet. trans. sent. C sent.] add. obloquentia x 9dicouobisr 10 omnes autem xDCB 11 destruit ex distruit m2x indigerit %Aa.c.m2 indegeret T 12 interpretem DC in sens. hab. T 13 apost. om.DCB 14 uobis dico DCB 15 morimur C moritur D 16 inmo(u m2)tabuntur T 17 omnes s.l.m2B dormiemur D 18 consid. est r 19 quod] ei quod DCB (sed quod est coniunctio, non pron. rel.) promissum xa.c.m2 omn. inmut. om.x 21 sienim xDCB 22 ceteris est xDCB uos D 23 ita lėg.] intellegendum T dormiemur Tp-:c.m2 24 non-inmut. om.A sin B enim] autem x,om.B in Ad. omnes ç ) [*]( LV. Hieron. Epist. II, Hilberg. ) [*]( 29 )

quodque sequitur iuxta Graecos: έν ατόμῷ, έν ϱιήv I siue QVltfjόϕϑαλμου̃ — utrumque enim legitur et nostri interpretati \\ sunt in momento et in ictu siue in motu oculi —, ita explanauit: \'iunctam simul omnium resurrectionem praesens sermo significat\'. quando enim dicit: \'in puncto temporis et in motu oculi atque momento\', futura omnium resurrectione cunctam et primae et secundae resurrectionis excludit fabulam, ut alii primi, alii nouissimi resurrecturi esse credantur.

atomus autem punctum temporis est, quod secari et diuidi non potest; unde et Epicurus ex suis atomis mundum struit et uniuersa conformat. ictusque oculi siue motus, qui Graece dicitur Qonrj, tanta uelocitate transcurrit, ut paene sensum uidentis effugiat. uerum quia in plerisque codicibus pro Qortfj, id est ictu uel motu, QiTcfj legitur, hoc sentire debemus, quod, quomodo [*]( 8 cf. I Cor. 15, 52 10 *I Cor. 15, 52 11 Didymus in epist. Pauli ) [*]( 2 autem om.z IAIcoMA DCB mortuos %Aa.c.m2 3 omnesque %Aa.c.m2 omnis rB qui om.C utique om.\'f 4 expergescitur z-giscitur DCB subiecta?; uis mortis eum C 5 que om.r 6 et an. et corp. DB ut om.z 7 resurrectionum Aa.c.m2 autem s.l.m2B,om.D omnium] proprie (§ D) DCB 8 iuxta-ll resurr.J rasura 3lU uersuum, in qua uerba p. 459,13 non praeu,-15 cum iustis, quae suo loco praebet ml, scripsit m2B pro EN C in cet. (IN A) ATOMUx atomo D alt. έν] IND PIHND PIIIx 9 siue ENC POnt ΟΦΘΑΔΔΟΥD ΦΘΑΔΔΟΥD OØTco (a s.L) XMOYr 10 momentu 91—tum A mutu %Aa.c.m2 moto za.c.m2 mutuo D oculi] add. idem Didymus g 11 iuncta C punctum ex iunctum m2z simul om.z resurrectione rapientur obuiam xpo, sed eos (hi uel ii g), quos (quod D) mors dissoluerit (add. quae g) DCg 13 mutu tyLA moto za.c.m2 futuram-resurrectionem zDCB 14 cuncta DG pr. et ex en A, om.zDCB resurr. om.z fab. excl. z exclusit Ba.c.m2 15 pr. alii ex alie A primae %,Aa.c.m2 alt. alii (alt. i in ras.) A 16 punctus z B 17 epicorus %A epis(s eras.)co(u s.l.m2)rus z instruit %A 19 et 20 PONH A POUN C POMN B ropi D pote r 20 in pler.] imperisse Da.c.m.2 utrumque in grecis r 21 ictum A,Ba.r. PINH A PININ CI ripii D pite z fimy B quod] ut r )

quodque iungit et dicit: in nouissima tuba; canet enim et mortui resurgent incorrupti et nos inmutabimur. oportet enim corruptiuum hoc induere incorruptionem et mortale hoc induere inmortalitatem, duplicem habet intellegentiam, ut clangor tubae aut uocis indicet magnitudinem iuxta illud, quod scriptum est: sicut tuba exalta uocem tuam, aut apertam omnium resurrectionem iuxta id, quod in euangelio legimus: tu autem, quando facis elemosynam, noli tuba canere ante te, hoc est: abscondite fac misericordiam et in secreto, ne uidearis de alterius miseria gloriari.

quaerimus autem, cur ad nouissimam tubam mortuos scripserit resurrecturos. quando enim nouissima dicitur, utique aliae praecesserunt. in Apocalypsi Iohannis septem angeli describuntur cum tubis et unoquoque clangente, primo uidelicet, secundo et tertio et quarto et quinto et sexto, quid per singulos actum sit, indicatur. nouissimo autem, id est septimo, claro tubae strepitu personante mortui suscitantur corpora, quae prius habuerant corruptibilia, incorrupta recipientes.

unde, post nouissimam tubam, exponit apostolus, quid sequatur: canet enim et mortui resurgent incorrupti, nos autem inmutabimur. quando dicit \'nos\', alium. se et eos, qui secum sunt, 5 praeter mortuos esse significat. ad quod intellegendum sunt qui [*](4 * I Cor. 15, 52-53 10 «Esai. 58,1 12 *Matth. 6, 2 16 cf. Apoc. c. 8 et 9 19 cf. Apoc. 10, 7 22 *I Cor. 15, 52 ) [*]( 1 uel sicc.] siccumque DCB 2 oculi Dictum r ictum oculi g uel motj et ad (ad om.-r:) nutum xDGB 3 ad] in CB 4 iungitur r 5 enim] add. tuba s.l.m2B nos s.l.m2B 6 corruptium Aa.c.m2-ptum r-ptibile g 9 clamor r uoces indo et 2W 10 aut] ast ex at m2A,om.% 11 id] illud xC 12 quando] cum (s.l.m2)x facies (e exp.)\'t\' ae(e \'t\')li(y A)mosinam UΑτ helemosy(i B)nam DB 13 hoc est om.\'t\' abscondito B 15 resurrecturus %Aa.c.m 2 surrecturos DB 16 nou. tuba VLA alia SlCA praecesserit (sic) D apocalipsi xB apolypsi D 17 descr. ang. g discr. 3l,Aa.c.m2 18 uid. et xDB et .||||. s.l.B quartoque D quarto C tert. et om-B 19 per s.l.\'t\' indicatūD autem om.-r: 20 clare Ba.c.m2 resuscitantur r et (s.l.B) corpora DB 22 quod sequitur r enim tuba B 23 et om.A ) [*](29* )

alii uero adserunt mortuos debere intellegi peccatores, qui resurgant incorrupti, ut possint aeterna sustinere supplicia, eos. autem, qui commutantur, esse sanctos, qui de uirtute in uirtutem et de gloria transferuntur in gloriam. unde ad incorruptionem mortuorum intulit: oportet enim corruptiuum hoc induere incorruptionem. ad id autem, quod dixerat: nos inmutabimur, illud adiunxit: et mortale hoc induere inmortalitatem. aliud est enim inmortalitas, aliud incorruptio, sicut aliud mortale et aliud corruptiuum.

quicquid autem mortale est, et corruptiuum est, sed non, quod corruptiuum, statim et mortale. corruptiua quippe sunt corpora, quae carent anima, et tamen non sunt mortalia, quia numquam habuere uitam, quae proprie animantium est. unde signanter apostolus corruptioni incorruptionem et mortalitati - inmortalitatem. resurrectionis futuram tempore copulauit\'.