Epistulae

Jerome, Saint

Jerome, Saint. S. Euesebii Hieronymi Opera, Section 1 (Pars I-III): Sancti Eusebii Hieronymi Epistulae (Corpus Scriptorum Ecclesiasticorum Latinorum, Volume 52-54). Hilberg, Isidor, editor. Vienna, Leipzig: Tempsky, Freytag, 1910-1918.

Sic erudienda est anima, quae futura est templum domini. nihil aliud discat audire, nihil loqui, nisi quod ad timorem dei [*](5 cf. I Reg. 1,1-20 8 cf. Ex. 13, 2.12—13 9 cf. I Reg. 1, 1-20 cf. Iudd. c. 13 cf. Luc. 1, 41—44 13 cf. I Reg. 2,11. 3,1 cf. Luc. 1, 80 14 cf. I Reg. 1,11 cf. Num. 6, 3 15 cf. I Reg. 3,4—21 16 cf. Matth. 3, 4 Marc. 1, 6. ) [*]( 1 erat s.l.mZB2 est 58 inuitatus ψ initiato ID 2 senn. ad te I ad _te] ante B1 instituere I1SDB paululam S3p.c.m2fia paulam cet. 3 xpin \'Pp.c.m2 in xpo IDB1 cons. est B2 consecuta Ka.c.m2P 4 uotis] uouisti JDB1 concepisti g aliquem P 5 prophetaribus D sterelitatem ΣΒa.c.B1 aluit DB1,B*a.r. fecunditatem Ia.r.B 6 lactuosam Ip.c.D libris KBza.c., P 7 faetum 293 fetum DB 8 credidisti D 9 natus est s samuhel 2S3D sam(p s.l.)son est D iohannis K prof. K baptista g exult. ad intr. mariae KP 10 uerba (uerbum I) dom. per os (hos Bl) uirg. IDB1 hos B 11 ei g 12 promissione B 13 institucione K samuhel ZS&D nutritus D 14 solitudine B* uen. — p. 303, 10 Hilarii li-exeiderunt in B1 15 sicera K domino ΣDΨ16 lucustis K,^sa.c. locustis cet. et] ac g mel Ka.c.DΨ siluestr(a exp. K)e KDP 17 tipum KB predicat ac I praedicatae Kp.c.%3 praedicate et (exp.) B praedicante D praedicandae s uestitus scripsi uestitur êvdd. 18 exubiis %$a.c.D excubiis (c eras.) I 19 dei 93DB )

294
pertinet. turpia uerba non intellegat, cantica mundi ignoret, adhuc tenera lingua psalmis dulcibus inbuatur. procul sit aetas lasciua puerorum, ipsae puellae et pedisequae a saecularium consortiis arceantur, ne, quod male didicerint, peius doceant.

fiant ei litterae uel buxeae uel eburneae et suis nominibus appellentur. ludat in eis, ut et lusus eius eruditio sit, et non solum ordinem teneat litterarum, ut memoria nominum in canticum transeat, sed ipse inter se crebro ordo turbetur et mediis ultima, primis media misceantur, ut eas non sonu tantum, sed et uisu nouerit.

cum uero coeperit trementi manu stilum in cera ducere, uel alterius superposita manu teneri regantur articuli uel in tabella sculpantur elementa, ut per eosdem sulcos inclusa marginibus trahantur uestigia et foras non queant euagari. syllabas iungat ad praemium et, quibus illa aetas delectari potest, * munusculis inuitetur. habeat et in discendo socias, quibus inuideat, I quarum laudibus mordeatur. non est obiurganda, si tardior sit, sed laudibus excitandum ingenium; et uicisse se gaudeat et uictam I doleat.

cauendum in primis, ne oderit studia, ne amaritudo eorum I percepta in infantia ultra rudes annos transeat. ipsa nomina, per I quae consuescet paulatim uerba contexere, non sint fortuita, sed ^ certa et coaceruata de industria, prophetarum uidelicet atque apostolorum, et omnis ab Adam patriarcharum series de Matheo Lucaque descendat, ut, dum aliud agit, futurae memoriae praeparetur.

magister probae aetatis et uitae atque eruditionis est eligendus nec, puto, erubescit doctus uir id facere uel in propinqua [*]( 4 cf. Quintilianus i. o. I 1, 26. 25 9 cf. ibid. I 1, 27 17 cf. ibid. I 1, 20 ) [*]( 1 uerba om. ID 3 puellulae S3p.c.m2 pedissequae 33p.c.B pedis aeque K pedi(s s.l.)saequae lP pedeseque D a om. ID saecularum *)sa.c.m2 saecularibus IDB 6 ordine K litt. ten. S3p.c. 7 ut] et ΣDΨ hominum T sed ex se I sed et 58 creber ΚΣΨ8 primis ex prius I 9 sonu KlJj sono cet. 10 ceram KiJi 11 tabula B 12 inclusa s.l.J:, om. D foras ex forisJ: querant (r exp.) B 13 syll. Ip.c.%3 sill. cet. iungant K,Ψa.r. delect.] deleniri add. s.l.m2K deliniri (ex-re 33) 33B 16 incitandum 33p.c.m2 ingen.] add. ut D,Is.l.Binmg.m2 se om. g uicta D 17 oderis D 18 praecepta IlaD in om. ID infantiae\\D 19 consuescit IWPB consueuit D fortuitu la.c.W 20 uid. atque apost. om. et s.l. add. m2 et apost. B adque K, Σ a.c. et 33a.c.m2 Bs.l.m2 21 et omnis s.l.m2I, om. D mattheo K 22 discenda IJj de- scendit D conscendat I praeparetur s.l.K 23 probae] prope K prouecte IJj; add. et 58 (eras.) (P eruditionisque J:a.c.D 24 poto (sic) ex potest m2B erubescere B erubescet g uir doctus g uel] uelle 33, om. D in om. lP )

295
uel in nobili uirgine, quod Aristoteles fecit in Philippi filio, ut ipse librariorum uilitate initia ei traderet litterarum. non sunt contemnenda quasi parua, sine quibus magna constare non possunt. ipse elementorum sonus et prima institutio praeceptoris aliter de erudito, aliter de rustico ore profertur.

unde et tibi est prouidendum, ne meptis blanditiis feminarum dimidiata dicere filiam uerba consuescas et in auro atque in purpura ludere, quorum alterum linguae, alterum moribus officit, ne discat in. tenero, quod ei postea dediscendum est. Graccorum eloquentiae multum ab infantia sermo matris scribitur contulisse, Hortensiae oratio in paterno sinu coaluit. difficulter eraditur, quod rudes animi perbiberunt. lanarum conchylia quis in pristinum candorem reuocet ? rudis testa diu et saporem retinet et odorem, quo primum imbuta est.

Graeca narrat historia Alexandrum, potentissimum regem orbisque domitorem, et in moribus et in incessu Leonidis, paedagogi sui, non potuisse carere uitiis, quibus paruulus adhuc fuerat infectus. procliuis est enim malorum aemulatio et, quorum uirtutem adsequi nequeas, cito imitere uitia. nutrix ipsa non sit temulenta, non lasciua, non garrula; habeat modestam gerulam, nutricium grauem.

cum auum uiderit, in pectus eius transiliat, e collo pendeat, nolenti alleluia decantet. rapiat eam auia, patrem [*]( 1 cf. Quintilianus i. o. 11, 23 9 cf. ibid. 11, 6 12 cf. Horat. epist. I 2 69 sq. 13 cf. Quintilianus i. o. 11, 9 20 cf. Vergil. Buc. IV 60 ) [*]( 1 aristotelis KID*P-tiiles 93B fecit] petit (exp. et s.l. fecit) 93 filippi 33 philippo Ia.c.m2D filio s.l.m2l, om. D ipsa I 2 uilitate in mg. m2 B utilitate D ei om. D traderet] monstraret ID 3 parua] add. sint ID,Bs.l.m2 4 sonus] ordo 2D prima K parua cet. praeceptorum B 5 de om. ID ore ex opere K prou. est B 6 dimidia K\'P filiam (filia K,lPa.c.m2 filiae 93a.c.m2) uerba consuescas XS \'P filiam consuescas uerba B uerba filiae (— e D) consuescas SD uerba filia consuescat g 7 alt. in s.l. P, om. ISSD 8 ne] nec B 9 graecorum K grecorum 1\'D\'P eloquio B cont. scrib. g inscribitur B 10 ortensie (— sii m2) B ostensa ex ortensi I ostensi D coaluit et 83 11 raditur 2DXP praebiberunt XP conchilia Sdp.c.B concilia cet. 12 colorem ID reuocet et ID pr. et eras. 93 14 urbisque K, Ψa.c. dontorem Pa.c. dominatorem (na eras. 93) I9SDB pr. et eras. 93 15 leonis(s eras.)dis I nidis D adh. paru. ID paruus 93 17 uirtutum K,Ψ(um in em corr. m2) uirtutes cet. nequis D,I (in mg. m2 al nequeas) imitare 93 emittere KlP imiteris Bp.c. imitaris D,I (in mg. m2 al amittere) sit] est P 18 pr. non] non sit B gflrruela (ex-ele) B modestum D molestam Ba.c. gerulam] regula D 19 gra ue D 20 e] et IDB, om. g dependeat ID auiam K,*Pa.r. )

296
risibus recognoscat, sit omnibus amabilis et uniuersa propinquitas rosam ex se natam gaudeat. discat statim, quam habeat et alteram auiam, quam amitam, cui imperatori, cui exercitui tiruncula nutriatur. illas desideret, ad illas tibi minitetur abscessum.