Epistulae

Septuagesimo quarto: narrabimus mirabilia tua. pro quo male apud Graecos legitur: narrabo omnia mirabilia tua. [*]( 7 Ps. 73, 13-14 13 Ps. 73,23 14.15.16 *Ps. 73, 23 18 Ps. 73,22-23 22 Ps. 73,23 25 Ps. 74,2 26 *Ps. 74,2. ) [*]( 1 succendimus scripsi succendamus codd. ex quo perspicuum est sic psallendum, ut nos interpretati sumus p, om. cet. 2 quid ex quod p quod AP in hebraica 0 3 LXX interpretes p 6 no] nec p .9 sic] sic et Q 10 et aquae 0 itaque cet. 11 ammaim g ammichim (animichim 0) codd. 14 IKETON (super IKE m2 AEH A) APpO 15 Hebraeo autem g SORAR(inras.)ACH 0 sorarath Agro, P(exsorath) sorarad p sararath Q 18 ex]in 0 19 qui Aro, Pa.c. 20 uoces inim. t., id est uoces ne obl. s 21 qui Qa.c.p 23 tu 0 0 ex te Pg 24defersAftra.c., Qn defres Pa.c. difers rp.c. 25in LXX IIII. 0 0 psalmo o de LXX-IIII. 0 26 narrabimus pa.c.m2 omnia s.l.m2p )

Septuagesimo quinto: omnes uiri diuitiarum manibus suis. et non, ut uos a nescio quo deprauatum legitis: in manibus suis. in eodem: terribili et ei, qui aufert [*](z) spiritus principum. dicitis, quod \'ei\' non sit scriptum in Graeco; uerum est, sed, nisi apposuerimus \'ei\', Latinus sermo non resonat. neque enim possumus recte dicere: \'terribili et qui aufert spiritus principum\'.

Septuagesimo sexto: et meditatus sum nocte cum corde meo et exercitabar et scopebam spiritum meum. pro quo in Hebraeo legimus: recordabar psalmorum meorum in nocte, cum corde meo loquebar etscopebam spiritum meum. pro \'exercitatione\' ἀδολεσχι̇αv, id est \'decantationem\' quandam et \'meditationem\' Septuaginta transtulerunt et pro eo, quod nos diximus \'scopebam\', illi posuerunt ἔοxαλλοv, quod Symmachus transtulit ἀvηϱεύvωv, id est \'perscrutabar\' siue \'quaerebam\' et

Quinta similiter. proprie autem σxαλισμὸς m agri cultura in sariendo [*]( 2. ) dicitur, id est sarculando; et, quomodo ibi quaeruntur herbae sarculo, quae secentur, sic et iste retractatum cogitationum suarum μεταϕοϱιxω̃ς a sarculo demonstrauit. et sciendum, quod eoxalov semel, ἔσxαλλοv frequenter significat. m eodem: a gene- [*]( a ) [*]( 1 *Ps. 75,6 3 Ps. 75,6 *Ps.75,13 8 Ps. 76,7 10*Ps.76,7 21 Ps. 76,9 ) [*]( 1 in .oLXX.oV psalmo o de .oLXX; oV. 0 2 in(s.l.m2.A)manibus ΑϨΟ suis eras. Q et] et ds (exp.) P ut om. 0 nescioaQpautnescioo quod Aa.c.o legistis AP 3 tuis AO 4 spiritum proO et dicitis 0 non sit ei scriptum sit (alt. sit del.) p 5 apposuerim p 6 possimus P recte om. p qui om. A 7spiritumpo 8 in-oLXX.oVI. psalmoode-oLXX oVI.0 sum om. p 9meo om. 0 scobebam QQp sco. 0 10 recordabor Ϩa.c.O llpsalm.—121oq. om. A 12 scobebam Q$p 14 med.] acW. quandamO dix. nos3 l5scobebam QQpr έ̛σxαλλοv-transt. s.l.m2p ECKAAON A.sa.c.m2, Pr ECXAAON p ECIiAAEYON Ap.c.m2 ECKAAAEN Q escalon 0 HCXAAAE o 16 perscrutabam g scrutabar QO 17 quinta edicio 0 CKAICMOC 3p CKAICMOC r ECKAICMOC AP ECKAONICMOC Q EIKACMOC o eschaymos 0 dic. in sarriendo g 18 quer. ibi 0 19 sarculoque Qpro saculo (corr.) quae 0 sercentur o secantur 3p.c.O retractantium p tractatum 0 20 ἔσxαλλοv non sem., sed freq. g eskalon 0 HCΧΑΛΛΟΝ o e AA p 21 semel, ἔσxαλλοv om. Q ioxctUov] ECKAAON Aa.c.m2Pr ECXAAON p ECKAAEYON Ap.c.m2 ECKAAAEN ex ECKAAEN m2Ϩ HCXAAAON o ESRAAAEN 0 )

Septuagesimo septimo: et narrabunt filiis suis. pro quo in Graeco habet ἀναγγελοῦσι, quod est \'adnuntiabunt\'. sed sciendum, quod in Hebraeo \'iasaphpheru\' scriptum est, quod Aquila et Symmachus narrabunt transtulerunt.

in eodem: et occidit pingues eorum. sic habet et in Hebraeo, hoc est \'bamasmnehem\', quod Aquila interpretatus est ἐν λιπαροῖς αὐτῶν, Symmachus τοὺς λιπαρωτάτους αὐτῶν, Septuaginta et Theodotion et Quinta ἐν τοῖς πίοσιν αὐτῶν. quod quidam non intellegentes pro πίοσιν putauerunt scriptum πλείοσιν.

in eodem: dilexerunt eum in ore suo et lingua sua mentiti sunt ei. et in Hebraeo ita scriptum est: \'icazbulo\', et omnes uoce simili transtulerunt: ἐψεύσαντο αὐτῷ, id est \'mentiti sunt ei\'. quis autem uoluerit pro \'ei\' ponere \'eum\' et uitiare exemplaria, non est mei iudicii.

in eodem: et propitius fiet peccatis eorum et non disperdet eos. dicitis, quod \'eos\' in Graeco non habeat, quod et uerum est; sed nos, ne sententia pendeat, Latinum sermonem sua proprietate conpleuimus. si quis autem putat διαϕϑεϱεῖ non \'perditionem\' sonare, sed \'corruptionem\', recordetur illius tituli, in quo scribitur: τέλος μὴ διαϕϑείϱης, hoc est: in finem ne disperdas et non, ut plerique κακοζήλως [*]( 2 *Ps. 76, 9 4 Ps. 77, 6 7 Ps. 77, 31 12 Ps. 77, 36 17 Ps. 77, 38 22 Ps. 56,1. 57, 1. 58,1 etc. ) [*](1 generatione r 2 consumauit AQ 3 habetur Qp.c.m2 interpreteo 4in.oLXX-oVII.psalmo o deo.LXX-oVII.O 5habeturin grecop AIIArrE- AOYCIN Q3; add. scriptum est (eras.) p 6iasaphpheriiO iisarepheru p quod] sed p 8 et om\' 0 9 bamas mihi nehem Q basamin nechem p bamasoinehem 0 bamas minehem 0 10 Symm.-αὐτωvom̃. Qn Sept.—11 avzwv om. 3 11 quinta editio 0 12 πι̇οσιv] ΙΙΛΙΟCIN Q 1IA(E infra lin. m2)IOOIN 3 pyosin 0; add.I AYTON p πλει̇οσιv]ΙΙΛΟCIN Q IIAIOOIN p IIOOIN P& NNOCINA PEO-I SYN 0 dil.-suo om. 0 13 eum s.l.m2Q, om. AP ei] eum r 14 ita om. p itazbulo P icazabulo p ISAXBVLO 0 ichazbulo g 18 disperderet 0 perdet.8 alt. eos] eop 19nosom. 0 neom. ro 20 sua propr. om. p 21 sed corr. sonare 0I corr.] eruditionem ex pepitionem A 22 media feres 0 MTI Qp.c.m2o ME eet.I 23 KAKOZAWC ΡϨ pr KKOZAWC Αα.c.m2KAKOEEAWC o kakoxaos 0 KAllO-I ZEACOC Ap.c.m2, om. Q® )

in eodem: et induxit eos in montem sanctificationis suae, montem, quem adquisiuit dextera eius. pro quo apud Septuaginta legitur: ogog rovro, o ἐxτήσατοfjdsfyaavvov — et non, ut uos ponitis, o ἐxτι̇σατο —, hoc est: quem adquisiuit dex.tera eius. ergo secundum Hebraicam proprietatem interpretatus est Symmachus: montem, quem adquisiuit dextera eius.