Collectanea Antiariana Parisina
Hilary, Saint, Bishop of Poitiers
Hilary, Saint, Bishop of Poitiers. S. Hilarii episcopi Pictaviensis opera (Corpus Scriptorum Ecclesiasticorum Latinorum, Volume 65.4). Feder, Alfred, editor. Vienna, Leipzig: Tempsky, Freytag, 1916.
Huius igitur intimandae cunctis fidei Athanasius, in Nichea synodo diaconus, deinceps Alexandriae episcopus, uehemens auptor extiterat et Arrianam pestem in tota Aegypto ueri tenax
uicerat atque ob id coniuratis in eum testimoniis falsitas est criminum conparata. res postea fidelibus iudicum disiudicata sententiis. sed multum ad cognitionem proficiet, si, quae post absolutionem Athanasi ad Constantium imperatorem synodi Sardicensis oratio fuerit, cognoscatur. EXPLICIT. [*]( 3 Ioh. 10, 30 4 Ioh. 14, 9 5 loh. 14, 11 6 loh. 16, 28 12 sq. cf. Gregor. Elibcr. de fide 8 ) [*]( 3 nirtutem ACml 4 me] add. est γ 6 aequalis y aequali A 7 qui genitus est suppl. COli adque A 10 uenturos A 12 in assumptione C ad insumtione A corruptione A 13 intulerit Cm2 intullerunt A 14 ex uc onton Fed exucuton A ἐξ οὐϰ ovrwv COli greci A --17 deitate A designat Cou 19 diaconu A 20 arrianum A 21 adque A 22 iudicum y iuditiū A diiudicata Cou iudicata CFab 24 Sardicensis synodi y haec ad constantium imperatorem synodi Sardicensis oratio nobis tradita esl sub falso titulo\'S. Hilarii liber I ad Constantium imperatorem\'/ repraesentauimus textum in appendice ad Colleclanea Antiariana Parisina intra p. 181 sqq. )
INCIPIT EXEMPLUM EPISTULAE LIBERT EPISCOPI URBIS ROMAE AD ORIENTALES EPISCOPOS. [*]( Cou IV Epist. ipas (357). )
Studens paci et concordiae ecclesiarum, postcaquam litteras caritatis uestrae de nomine Athanasi et ceterorum factas ad nomen Iulii bonae memoriae episcopi accepi, secutus traditionem maiorum presbyteros urbis Romae Lucium, Paulum et Helianum e latere meo ad Alexandriam ad supradictum Athanasium direxi, ut ad urbem Romam ueniret, ut in praesenti id, quod de ecclesiae disciplina extitit, in eum statueretur.
litteras etiam ad eundem per supradictos presbyteros dedi, quibus continebatur, quod, si non ueniret, sciret se alienum esse ab ecclesiae Romanae communione. reuersi igitur presbyteri nuntiauerunt eum uenire noluisse.
secutus denique litteras caritatis uestrae, quas de nomine supradicti Athanasii ad nos dedistis, sciatis his litteris, quas ad unanimitatem uestram dedi, me cum omnibus uobis et cum uniuersis episcopis ecclesiae catholicae pacem habere, supradictum autem Athanasium alienum esse a communione mea siue ecclesiae Romanae et a consortio litterarum et ecclesiasticarum.
Quid in his litteris non sanctitatis, quid non ex metu dei eueniens est? sed Potamius et Epictetus, dum damnare urbis Romae episeopum gaudent, sicut in Ariminensi synodo continetur, audire [*](2 Ediderunt epislulam Baronius ad a. 352 n. XII, Binius I 466, Ed. regia 111140 sq., Labbe-Cossart II 752, Coleti II 807, Mansi III 208 3 LIUERI A EPISCOPI] EPIST A 6 urbis Romae episcopus y 9 maiorum Cy maiorem A 12 nenisset A, Ca. c. de del. y disciplinam A 13 exigit Cm2 Fab 14 pręs 1 A ueniret Cy uenisset A 18 uestram coni. Cou nostram ACFab 19 dedi om. CFab 21 all. a om. Cy 22 et del. Cm2y 23 Verba epislulae el textus narratiui in A continua leguntur 25 A in mg.: de potamio et epiteto epitectus A 26 sicut-continetur glossema esse susp. Schiktanz (Die Hilarius- Fragmente 85) alii arriminensis A audere haec potuerunt susp. Cou; cl. Hilar. c. Constantium 2: audire haec noluerunt )
quin etiam Fortunatianus episcopus epistulam eandem rursum diuersis episcopis mittens nihil profecit. ut autem in negata Athanasio communione sibi potius esset onerosus remque omnem sibi periculi faceret, dummodo nihil Sardicensi synodo, quod Athanasius absolutus et Arriani damnati fuerant, decerperet, litterae ex Aegypto omni atque Alexandria missae admonebant, quoniam, quales ad Iulium pridem (de) reddenda exulanti Athanasio communione erant scriptae, tales nunc, ut de subiectis intellegetur, ad Liberium datae sunt de tuenda. EXPLICIT.
Imperitiae culpam oblitterat resipiscens. hoc autem et de scripturis sanctis aduertere est: pietatem ad omnia utilem esse legimus, cui cedit corporalis exercitatio, quamuis et ipsa utilitatis retineat fructus.
quam sectandam nobis etiam ratio temporis praesentis exposcit. non enim, si aliquis forte, qui hoc studii gerunt ratione prouisa destruere impudenter saeuiori censura, hoc acstimauerit et nouare, quod iam ex apostolica auctoritate munitum [*](17 cf. I Tim. 4, 8- ) [*](3 communionem A esse oncrosus Fed (cf. Sludien 198) esse honerosius A essent onerosi y 4 periculo Chapman (Rev. Bénéd. XXVII [1910] 29) facerent Cy 5 quod] qua CCou decerperet Fed decerperent ACy 6 omni atque Cou omnia quae A Alexandria] praem. ab Cou 7 quoniam Cou quam ATC Fab qualis A de add. y exulanti Cou exultante ATC 8 talis A intelligetur y intellegeretur AC 11 Ediderunt epistulam Barontus ad a. 362 n. CLXXVIII, Blnius 1 466 sq., Ed. regia III 144 sq., Labbe-Cossarl II 754 sq.. Coustant, Epp. Pontif. 448-450, Coleli II 809 sq., Mansi III 210 sq. 12 ITEM] Ineipit Cy LIBERIA 13 FACTA A 16 im periciae A oblitterat Cm2y oblitterate (-rn mul. ml) A obliteratae Cml -17 aduertere Cy aduertc A utile A 18 utilitas A,Ca.c. 20 aliqui y forte] add. sunt Cou qui sc. eorum qui 21 ratione] praem. rem Cou prouisa Fed prouissam A prouisam Cy estimauerit A aestimauerint Fab existumauerint Cou 22 nouare Cou in textu \'nonare A non a re CFab exauctorare coni. Cou )
sed mihi cui conuenit omnia moderate perpendere, maxime cum et Aegyptii omnes et Achiui hac usi sententia receperint multos parcendum quidem his, de quibus supra tractauimus, auctores uero esse damnandos, qui obliqua et maligna subtilitate caliginis offenderunt innocentium sensus, per quas uelamen obducerent ueritati. tenebras lucem et lucem tenebras uindicantes.