Instructiones

Quadraginta et sex anni adfirmantibus Iudaeis secundum euangelium Iohannis in aedificatione templi quo modo ostenduntur inpleti?

Salamonem quidem septem tantum annis domum domini aedificasse satis constat scripturae ex hoc dicente: aedificauitque eam annis septem. quadraginta sex uero anni in templi restauratione ponuntur quae habita est in diebus Hesdrae post subuersionem Hierosolymae captiuitatemque Iudaeorum. porro ipsa reparatio exaedificandi templi diu tracta est uicinis in circuitu nationibus opus adsidua infestatione prohibentibus.

Quo modo saluator adsumptum hominem duxit in caelum aut quo modo caelum promittitur sanctis, cum dicat: nemo ascendit in caelum, nisi qui descendit de caelo, filius hominis qui est in caelo, aut quo modo in caelo erat, cum adhuc esset iri terra?.

Secundum carnem in terra erat, secundum deitatem caelo non deerat. ideo et ipse ascendit qui descendit, quia licet adsumpserit hominem, tamen homo et deus, hoc est Christus, una persona est, et utique cum ille sit caput, sancti autem membra sint, necesse est ut sequantur membra quo caput praecessit, ut sit in caelo Christi corporis plenitudo.

Qualiter illud accipiendum est, quod scribitur: non enim ad mensuram deus dat spiritum?

Hoc quidam de filio proprie intellegendum esse confirmant, [*]( 2 (Ioh. 2, 20) 6 III Reg. 6, 38 14 Ioh. 3, 13 24 ib. 3, 34 ) [*]( 1 in iohanne A incipit secundum iobann S 2 quadraginta-prohibentibus om. S 7 quadraginta et sex AV 9 hesdre AV hierusolymae P hierosolimae V 10 eiaediflcand P 11 assidua P 14 dicit S 15 discendit PV discindit S 17 essit S est P 18 de caelo S caelum V 19 derat P ascindit S et descendit V disa cendit P discindet S 20 atsumserit P 22 menbra V sunt AV sequatur S sequamnr V membra om. V 23 corpus S 24 qualiterdoceret p. 115 l. 24 om. S 26 propri//e P )

Saluator dicit: uos ascendite ad diem hunc, ego non ascendo ad diem festum istum; et quo modo postea scribitur de eo: ut autem ascenderunt fratres eius, tunc et ipse ascendit ad diem festum?

Ueritas mendacium loqui non potest, atque idcirco non aliud a Iesu factum est, quam quod se pronuntiauerat esse facturum. scenopegia enim solemnitas Iudaeorum non unum diem sed plures dies solemnitate conplectitur sicut et paschae festiuitas. ergo quia dixerat, non ascendo ad diem festum hunc, utique ad diem festum ipsum, sicut praedixerat, non ascendit, nam et sequitur in euangelio: haec cum dixisset, ipse, hoc est saluator, mansit in Galilaea, ut intellegamus in ea quidem solemnitate, sed non eundem diem fuisse de quo postea scribitur: ut autem ascenderunt fratres eius, tunc et ipse ascendit ad diem festum. potest et figurate intellegi hic dies festus ad quem saluator se non ascensurum esse professus est, ut in se mutandam festiuitatem doceret.

Qualiter sentiendum est de loco illo in quo de Iesu Christo saluatore nostro scribitur: nemo misit in eum manus, quia nondum uenerat hora eius.

Hora haec non secundum mathematicos intellegenda est, sed [*]( 3 Rom. 12, 6 7 (Col. 2, 9) 8 Ioh. 7, 8 10 ib. 7, 10 26 ib. 7, 30 ) [*]( . datutiqae 4 nobis nobis (alterum eras.) P nobis om. V 6 etiam non c est P (stc) 9 ascendam V 18 aliter A 14 s enopegia P enim om. A 16 hunc-festum om. A V 19 gallilea PAV ut i supra Kn. P 20 solemnitaterp P 23 aquem P 25 de] in AV 26 christo om. A V eo A 28 haec] eius A V mathimaticus 8 ) [*]( 8* )

Quo modo intellegendum est, quod saluator dicit: cum loquitur mendacium, ex propriis loquitur, quia mendax est et pater eius?

Supra dixerat dominus ad Iudaeos: si deus pater uester esset, diligeretis utique me, et postea: uos ex diabolo patre estis et desideria patris uestri uultis facere. ille homicida erat ab initio et in ueritate non stetit, quia non est ueritas in eo. cum loquitur mendacium, hic subaudiendum est unusquisque uestrum, ex propriis loquitur, quia mendax est et pater eius, id est diabolus. sunt qui ita disputant: cum loquitur mendacium, id est diabolus, de propriis loquitur, quia mendax est et pater eius, hoc est mendacii ipsius pater est, quia ab ipso uidetur ortum esse mendacium, ut, sicut deus filium ueritatem genuit, ita et diabolus filium genuerit falsitatem.

Quo modo accipiendum est illud, quod dicitur: Abraham pater uester exultauit, ut uideret diem meum, et uidit et gauisus est?

Prophetae uidentes appellabantur, ideo quod sancti spiritus munere ea quae ceteris erant clausa quasi conscii futurorum uidebant, inter quos et Abraham Christum uidit in spiritu.

Dicitur in euangelio: scimus quia peccatores deus non exaudit; et quo modo alio loco saluator dicit: omnis qui petit accipit? [*]( 5 Ioh. 8, 44 8 ib. 8, 42 9 ib. 8, 44 21 ib. 8, 56 26 ib. 9, 31 28 Matth. 7, 8 ) [*]( 1 crncifigitur S qua] quia SA uellit P 2 perficerat S 3 nodum S 5 quo modo-falsitatem om. S 9 diligentis A 10 diabulo P 16 diaue bulus PV 20 accepiendum S 21 //eter P uiderit P 22 gauissus V 23 appellaban//tur P ideo om. S 26 dicitur-signis p. 117 l. 7 om. S 28 omnes P petit et V )

Sunt qui ex hoc ita sentiunt: ille, inquiunt, qui dixit peccatores non exaudiri caecus fuerat et plenam adhuc quasi infusus collyrio uidere non poterat ueritatem; certum est autem diuinae misericordiae aurem patere pulsantibus. potest et hac ratione intellegi, quo modo deus non exaudiat peccatores, ut etiam, si exaudiantur ad inpetrandam propriam salutem, non exaudiantur in signis.

Dominus et saluator, quid est, quod in euangelio Iohannis dicit: in iudicium ego in hunc mundum ueni, ut qui non uident uideant et qui uident caeci fiant?

Non minima quaestio, sed nos breuiter pro necessitate, quid hic doctorum opinio habeat, proferimus. uenit, ut qui non uident, uideant, et qui uident caeci fiant, id est, ut hi qui se non uidere confitentur et medicum quaerunt uideant; ii uero qui se putant uidere et medicum non requirunt in sua caecitate permaneant. itaque in hoc iudicium uenisse se dixit, quo discerneret causam credentium et incredulorum. ergo ut qui non uident uideant, potest intellegi de gentilibus qui uisuri erant per fidem; et qui uident caeci fiant, accipi de Iudaeis potest qui caecabantur per propriam infidelitatem.

Quo modo saluator loquitur: pater maior me est, et alio loco dicit: ego et pater unum sumus?

Dominus Iesus ita uerus homo ut uerus deus, de patre deo deus, de matre homine homo, illud secundum hominem. hoc secundum deum locutus creditur; iuxta quam rationem diuinitatis atque humanitatis etiam in reliquis quae aut aequalitatem cum patre aut humilitatem eius sonant facile intellectus patebit. [*]( 9 Ioh. 9, 39 21 ib. 14, 28 22 ib. 10, 30 ) [*](3 colliria AV poterant V 5 rationi V exaudiet V 9 iudiu i cim S iudicum P 10 qui non S (sed non erasum) ceci S 11 nonest A V 12 proferemus SAV ueni AV ut—uideant] ueniunt qui non uidentur uedeant et qui// uident caeci S 13 hii SAV 14 querunt S quaerunt-medicum om. A 16 uenissem S 17 causa S t 18 potes P qui ante uisuri om. S 19 accipi de] accepite S 22 et ante alio om. S 23 uero deo V 25 atque humanitatis om. S 26 in om. SA V aequalitate S )

Quo modo obtulerunt magi munera, sicut legimus: aperientes, inquit, thesauros suos obtulerunt aurum, thus et murram. et responso diuino admoniti in somnis, ne redirent ad Herodem, per aliam uiam reuersi sunt?

Tunc scilicet magi praesagio sancti spiritus Christo munera offerebant, aurum scilicet quasi regi, thus autem quasi deo siue quia passionem simulatione demonstrabat; murra autem sepulturae signum praetendebat. magi autem ipsi typus credentium erant; Herodes autem diaboli significabat figuram. quod autem magis dictum est, ne reuerterentur ad Herodem, hoc est, ut ii qui ex gentibus ad Christum ueniunt rursus ad diabolum non reuertantur.