De Singularitate clericorum

Pseudo-Cyprian

Pseudo-Cyprian. S. Thasci Caecili Cypriani Opera omnia, Pars III (Corpus Scriptorum Ecclesiasticorum Latinorum, Volume 3.3). Hartel, Wilhelm von, editor. Vienna: Gerold, 1871.

Sed qui mihi de sanctorum exemplo praeiudicant, quare aliud exemplum nolunt contemplare quod metuant: et qui apostolis coaequari contendit quare non magis presbyteros adulteros apud Danielem ad formidinem sibimet ipse proponit? haec autem non ideo propono, ut quasi apostolorum imitatoribus contradicam, sed ut illos confundam qui se sanctis exaequant. nec nego ipsos esse sectandos quos [*]( 2 I Cor. 9, 26. 27. 20 I Cor. 7, 7. \' ) [*](6 I Cor. 4, 16. ) [*]( 15 Sir. 82, 20. ) [*]( 1 incertum C, interitum v 5 te ap. C, apostolum v 8 quante C1 aliae] ali C 8. l. m. 2 9 differant v aliam lanae v 18 rupee] ripas C et alius C, alius v coarctauit v contigit C1 19 nauia C\' explicare ex explere C m. 2 28 qfoi ex quid C praedicant Cg quare C, quid v 28 exaequent v )

200
doctores accepimus cuncti, sed ego aduersus eos contendo qui cupientes ad mala sua bonorum historias deprauare legem sibi aestimant suffragari, sicut omnes qui perire festinant, ut sub obtentu sanctorum dedecora sua uelint esse celata, ut sub imitatione maiorum contraria quaeque committant: quos Paulus apostolus prodit et publicat dicens: quod autem facio, et facturus sum, ut amputem occasionem eorum qui uolunt occasionem, ut in eo in quo gloriantur tales inueniantur quales nos sumus. nam eiusmodi pseudoapostoli sunt operarii dolosi, transfigurantes se in apostolos Christi. hoc addunt ad perditionis cumulum cumulandum, ut bonos infament quorum exemplo utuntur ad malum, quibus utile esset satis et salubre, si cuiuscumque historiae se ipsos magis crederent non intellexisse rationem, quam aliquid inhonestum arbitrarentur in lege. quos Paulus apostolus confundit et corripit dicens: non intellegentes neque de quibus dicunt neque de quibus adfirmant. et iterum: si quis putat se scire aliquid, necdum cognouit quemadmodum eum oporteat scire. uacant itaque praeiudicia petulantium quos ingenia suae peruersitatis errabunda transducunt et quaerunt conpetentes suis sensibus historias quas exponant, qui male agentes mutuantur legalia patrocinia. bene agentibus uero bona sunt omnia quaecumque scripta sunt, qui bene dicta bene suscipiunt, sicut Paulus apostolus pollicetur: scimus, inquit, quoniam bona est lex, si quis eam legitime utatur.

Optinuimus confundendo contradictores. conuertimus subinde eosdem quos uicimus insuper erudire, ne aut sanctos patiamur remanere in [*]( 6 II Cor. 11, 12. 13. 23 I Tim. 1, 8. ) [*]( 15 1 Tim. 1, 7. ) [*]( 17 I Cor. 8, 2. ) [*]( 1 sed ego C, sed v aduereus eoa C 8. l. m. 2 2 legem dei v 3 ut 01, et C2ν 4 uolunt v ut ex et C 5 committit 01 . apostolus paulus v 8 gloriamur C nos C, et nos v 9 eiusmodi C, et huiusmodi a 11 cumulum perditionis v 12 utilis C\' 15 apoBtolus p. corripit et confundit v 16 de quibus dicunt C, quae loquuntur v 21 mutuant v 22 noro om. v qui. C 23 dicta ex data C inquit om. e 24 eam C\', ea C\'v 25 conuertimus C, conuertamur v 26 ant ex ut C, aut ut v remanere patiamur 11 )

201
crimine aut ignari deputemur in reddendo rationem, ut publice uicti paenitentiam gerant: aut si noluerint, nos expunximus quod ad nostram pertinet diligentiam, ut quomodo satisfecimus supra dictae sententiae Salomonis, ita satisfaciamus etiam Paulo apostolo concionanti: seruum, inquit, Domini non oportet litigare, sed mitem esse ad omnes docibilem patientem, cum omni modestia corripientem eos qui resistunt, ne forte det illisDeus paenitentiam ad cognoscendam ueritatem et resipiscant de diaboli laqueis, a quo captiui tenentur secundum eius uoluntatem.

Omne quicquid ab auctoribus nostris gestum est rationabiliter gerebatur, ut posteris nobis aduersus praeuaricatores munita undique auctoritas traderetur. propter haeresim anticipandam quam superius taxauimus de adsumendis feminis siue per semet ipsum sine per seruos suos Dominus paululum relaxauit, ne nimio rigore in totum Domini fabrica damnaretur. praeuidebantur a Domino haeretici qui nuptias auferunt et quos Dominus iunxit contra naturae principium et contra euangelium separare contendunt. quibus interdicens iam tunc auctoritas parabatur, ne maritatae mulieres accedere uetarentur ad Christum, cui in praesentia seruierunt. sed non sine moderamine fuit etiam ipsa permissio procurata, quae non sibi operabatur sed ceteris quod gerebat. nam si adlocutus est Dominus Samaritanam, ad horam docuit et recessit nec defensionem continuandis excessibus fecit. ad horam Martham quoque passus est ministrantem. sed quid erat aliud Domino nisi regni caelestis prandia ministrare? numquid sub Domino non fuere conuiuia? aut sub maiestate eius erat alius potus aut cibus quam disciplina tantummodo quae pascebat ? testante ipso Domino et dicente: meus cibus est ut faciam uoluntatem eius qui me [*]( 4 II Tim. 2, 24-26. 28 Io. 4, 84. ) [*]( 1 deputentur 2 codd. Bahtzii 4 etiam om, v apostoli concionantis C* 7 resistunt] ueritati add. v illi C d de C, a v 13 anticipandam C, ampntandam v 14 de C 8. l. m. 2 feminis quam v 17 quod C 19 accidere C 20 cui C, qui v 22 quod gerebat sed ceteris v quod ex quos C si a. est C, sic allooutus v 24 martham quamque (ex quaeque M. 2) C, quoque m.0 25dmC 2seiusom. C cibus aut potus ν 27 et C, ac ν )

202
misit. sic apostolos comitatus mulierum deducebat non ut perderent, sed ut discerent reuerentiam, et propter humanitatis exhibendum ministerium sequebantur, sicut in euangelio de Domino et de ipsis pariter memoratur: et factum est, inquit, post haec et ipse iter faciebat per ciuitates et castella euangelizans regnum Dei, et duodecim cum illo et mulieres quae erant curatae ab spiritibus immundis et infirmitatibus, Maria quae uocatur Magdalene, de qua daemonia septem exierant, et Iohanna uxor Ozi procuratoris Herodis et Susanna et aliae multae quae et ministrabant illi de facultatibus suis.

Numquid adhaerebant singularibus singulares ant indisciplinatae commorationis perseuerabant inlecebroso consortio conuersantes, ubi tota ecclesia propemodum uidebat, ut non ad conuiuationes inprobosas sed ad discenda bonae conuersationis studia sequerentur? adeo non inde describitur quod nostris conuiuationibus coaequetur, non risus, non iocus dicitur adfuisse. nec sicut apud quosdam nunc usque adsolet fieri chorus psallentium uirginum aures uenenosis cantibus adseritur demulsisse. et ut de apostolis breuiter probem, quantum illis fluxa familiaritas potuit displicere, qui conpulsi sunt et de ipso Domino loquente cum femina dubitare, nisi eos maiestatis notitia probata conpesceret ? sicut euangelista refert dicens: inter haec, inquit, uenerunt discipuli eius et mirabantur quodcum muliere loqueretur. nemo tamen dixit illi: quid quaeris aut loqueris cum ea? . quid autem loquar adcessum feminae ad pedes Domini prouolutae, cuius luctus et planctus ad defensionem lasciuiae suae non erubescunt inprobi flagitare? usque adeo illos propria caecitas rapit, ut nec de similibus causis audeant reluctari, de quibus Salomon, excaecauit, inquit, eos malitia eorum et [*]( 4 Luc. 8, 1-8. 22 Io. 4, 27. 29 Sap. 2, 21. 22. ) [*]( 1 misit me v apostolus Cl mulierum comitatas v deducebat scripsi, ducebat C, decebat v 7 ab C, a v 9 on C et reliqui codd., chusae v 10 illi C, ei v 12 singularea C, singulae v 13 commorationes C, commorantefl a 14 uidebatur C, uidebitur v improboaas C, improbus v; cf. 303,13 15 adeo C, ideo v 16 scribitur v 17 usque C m. 2 in ras. 516 aut C, aut quid v 29 eos inquit C eoe 8. 1. m. 2 et nescierunt C, ut nescirent v )

203
nescierunt sacramenta Dei. Iohannes autem matrem Domini suscepisse uidetur. sed matrem cuius mores maternum indicat nomen. tamen non possum et alias Christi matres admittere, nec aequanda est mulieribus cunctis quae genuit maiestatem. Helias quoque iussus est a Domino relinquere solitudinem et ingredi tabernaculum uiduae. pro imperio Domini laborauit ut in domo mansisset, cui solitudo palatium praestabat ad requiem: occasionem illi Dominus obtulit ad magnalia facienda, ut famis tempore magis ipsi tam uiduae quam pupillis eius sufficientia tribueret alimenta, qui ieiuniis usque quaque adflictus tolerauerat indigentiam et qui missus uenerat pasci, pastus quin immo conferens miseris miserias egestatis fecit excludi. et hoc non potest cuiusquam fauere fluxurae, cum nulla fuerit opportunitas scandali, ubi transeunter quod peius est egestosam habuit mansionem quam quicumque hospes effugeret. at hic apud quos hospitatus est impleuit et rediit, qui etiamsi moraretur, suspectus esse non potuit. qualis illic fuit communitatis adfectus, ubi non erat uictus ? et qualem ad uiduam habuit Helias introitum cui fames dedit hospitium? quisquis es qui te uis Heliae de commoratione uiduae uocari discipulum, prius solitudinis afflictiones et quadraginta dierum tolera ieiunus exitum, et ant non quaeres feminam aut non erit qui cum femina commoretur, et tamen si ualueris tibi serua. nobis autem in spiritu et uirtute Heliae non alium quam Iohannem solum angelus et Dominus Christus insinuat.

Pro nefos dolere cogimur quod docemus, qui usque ad hoc uenimus ut in comparatione fluxorum de sanctorum tremendis uirtutibus disputemus. parce iam parce, proteruitas. numquam tibi sancti consentiunt qui religiosa modesta ueneranda pudica pudorata cum feminis negotia peregerunt. aut si adhuc per sanctos cauillationis amfractus contendis exquirere, nos tamen amicos Dei non nouimus nisi ad [*]( 8 aequando C\' 6 ut] ant fort. 7 palatium p. ad C, solatium p. et 0 8 magis famis tempore o ipsius tam C, tam ipei v 9 ieiunii. C s eras. quaque C a. I. m. 2 11 fecisset C 12 cuiuquam C fluxure C, luxuriae v 18 habuerit v 14 hic apud C 8. I. m. 2 16 adfectus C, effeetus v 17 famis 01 19 ieiunii v 20 quaeris C1 22 solu* C 24 nefas C, dolor v dolore 01 28 amfractus ex acfractus C )

204
uenerationem tantummodo memorari, quod Dauid docuit dicens: mihi autem uehementer honorificati sunt amici tui, Deus. eant nunc praedones pudoris et plagiarii castitatis mulierculis suis exponere molestias querelarum. apud sanctos nostros non habent omnino suffugium, quibus misceri ecclesia auctoritate Pauli apostoli prohibetur. et hos, inquit, deuita: ex his enim sunt qui repunt in domos et captiuas ducunt mulierculas oneratas peccatis quae ducuntur uariis desideriis.

Post hoc edictum utinam confidant sibi angelorum exempla conducere. nos iam non ualent flectere , qui nouimus et angelos cum feminis cecidisse. ab ipsis equidem bene patrocinia mutuantur, sed nos nullum angelum audimus contra Paulum apostolum. sed et si nos, inquit, aut angelus de caelo euangelizauerit uobis, praeterquam quod euangelizauimus uobis, anathema sit. insaniunt prorsus et calent incendio feminarum, quotquot huic interdictioni non cedunt, et obscoenitatibus inhiantes malunt mori, quam contenti sint a lateribus mulierum aliqua disiunctione diuelli, ut ad explendam suae auiditatis inluuiem etiam in puncto temporis non sint sine feminae uoluptate, et hunc habent in mulieribus fructum, ut in illas semper defixa intentione desideria satient oculorum, ne uel momentum aliquod transeat, quando indiguerunt quod adfectant. sic inter eos integritas emoritur, ubi omnis commoratio seu conuiuendo seu commanendo corruptis adfectionibus inquinatur. quos sanctus Petrus designauerat dicens: in conuiuiis suis luxuriantes, oculos habentes plenos moechationibus et incessabilibus delictis, capientes animas infirmas. hos etiam [*]( 1 Pa. 138, 17. 24 n Petro 2, 13-14. ) [*]( 6 II Tim. 3, 5. ) [*](12 Gal. 1, 8. ) [*]( 1 memorare Cl quos C 5 ecclesiae 11 7 captiuas ducunt] captiuant ex captioas C m. 2 12 audiaimua Cl sed et C, et 11 nos inquit C, inquit ego 11 13 de caelo C, dei aliter v 15 et calent incendio C, ardent desiderio 11 18 inglauiem 11 in om. v 20 illis v 21 aliquid C* quando non C sed non exp. m. 2 indigerunt C\', indigeant C2ν 22 seu-seu C, siue-siue 11 24 petros apostolus V designaoit k 26 hos] non hinc nos C sed non exp. et hinc a. l. m. 2 etiam ita v )

205
Salomon denotat: abominatio est, inquit, coram Domino defigens oculum. plane purum contra oculum se habere testatur Iob qui ait: et si oculis consensit cor meum. uerum enimuero ille potest suis oculis obnoxius non teneri,, cui nolenti repentinus occursus mulieris scandalum mouerit, quod protinus mens quod nolebat expellit. ille autem commotionem sui uisus non meretur euadere qui apud se scandali materiam tenet, qui uult intentionis affectibus frui, qui affectat habere quod offensionem oculis ingerit, quorum auiditas inexplebilis inter offendicula continua nullo modo potest omnino conpesci, quod Salomon adprobat dicens: infernus et interitus non satiatur, similiter oculi hominum insatiabiles sunt. et alio loco: non satiatur oculus uidendo. et iterum: nequius oculo quid creatum est?