Epistulae

Apes habent regem et ducem pecudes et fidem seruant: latrones mancipi obsequio pleno humilitatis obtemperant. quanto [*]( 1 reiecit uos me reiecit T eum] qui me reicit reicit eum H 3 inde BHTov haeresis BLN 4 dum] nisi dum 0 est et om. T ecclesiae] catholicae add. L 5 indignatione Hl honoratur L 6 indicatur H qui 0, quae B est hic enim T, est enim haec B superbia aut B 7 animae T 8 et] factos et H ac nisi] agni : si T 9 ecce] et te BL, et Po 10 episcopatum L 11 christus] sps T, sps scвB 12 pupianus ov dicat] dicat et BHTov 13 ne] nec BH tantum B 14 accersitus est Bo, accessit H 15 ne] nec v 16 esset HlN, est L iudicetur gratiam baptismi et sps sci 0 ne] nec B 17 communicatio nostra] lege communicationis tradita H 18 soluantur B aliquamdo T, aliquanto B 19 pronuntiare om. B 20 tuae om. T uigore] uictore BP, iudicio H, auctoritate ov formare NP, reformare H christus] sps T 21 sit om. 0 altarii B 22 restitutus sit o 23 ducem] iudicem 0 pecudes om. Po et] et ei v, et eis 0 24 mancipio H, atque mancipia T* pleno obsequio H )

simpliciores et meliores uobis sunt brutae pecudes et muta animalia et cruenti licet ac furentes inter gladios adque inter arma praedones? praepositus illic agnoscitur et timetur, quem non sententia diuina constituit, sed in quem factio perdita et nocens caterua consensit.

Dixisti sane scrupulum tibi esse tollendum de animo, in quem incidisti. incidisti, sed tua credulitate inreligiosa. incidisti, sed tua mente et uoluntate sacrilega: dum incesta, tum impia, dum nefanda contra fratrem, contra sacerdotem facile audis, libenter et credis, aliena mendacia quasi propria et priuata defendis nec recordaris scriptum esse: saepi aures tuas spinis et noli audire linguam nequam, et iterum: malus obaudit linguae iniquorum, iustus autem non intendit labiis mendacibus. quare in hunc scrupulum non inciderunt martyres sancto spiritu pleni et ad conspectum Dei et Christi eius passione iam proximi, qui ad Cyprianum episcopum litteras de carcere direxerunt, sacerdotem Dei agnoscentes et contestantes ei? quare in hunc scrupulum non inciderunt tot coepiscopi collegae mei, qui uel cum de medio recederent proscripti sunt uel adprehensi in carcere et in catenis fuerunt aut qui in exilium relegati inlustri itinere ad Dominum profecti sunt aut qui quibusdam locis animaduersi caelestes coronas de Domini clarificatione sumpserunt? quare in hunc scrupulum [*]( 11 Sir. 28, 24. 12 Prou. 17, 4. ) [*]( 1 simpliciora H* meliora H sunt om. Ho bruta Ho pecndes—licet] et crudeles H mataa B, bruta N 2 cruent illic et ac L furentis B, florentis T inter om. L 5 caterba N consentit HPo 6 esse om. N in om. N 7 alterum incidisti om. BHLNPTo sed ... incidisti om. o crudelitate BHlLNP . inreligiose T 9 contra fratrem om. B et libenter o, libenter BHTv 13 instom L 16 a conepectu dei N, conspectum dni T 16 passioni Ho iam] tam o 17 dirixernnt P, dixerunt BL direxernnt de carcere H sacerdotes N et contestantes H sed et con 8. I., et constantes B 19 episcopi Hov vel ... sunt om. B recesserunt Po 20 adprehendi B carcerem BLNPT, carcerem coniecti v et] ant B in catenis] incathenati o 21 qui om. B exilio BN religati BP itineris B 22 qui aut L, aut BTo 23 in om. L )

non inciderunt de plebe ista nostra quae apud nos est et nobis de Dei dignatione commissa est tot confessores quaestionati et torti et insignium uulnerum et cicatricum memoria gloriosi, tot uirgines integrae, tot laudabiles uiduae, ecclesiae denique uniuersae per totum mundum nobiscum unitatis uinculo copulatae? nisi omnes isti communicantes mecum secundum quod scripsisti polluto nostro ore polluti sunt et spem uitae aeternae communicationis nostrae contagione perdiderunt. Puppianus solus integer inuiolatus sanctus pudicus, qui nobis miscere se noluit, in paradiso adque in regno caelorum solus habitabit.

Scripsisti quoque quod ecclesia nunc propter me portionem sui in disperso habeat, quando omnis ecclesiae populus et collectus sit et adunatus et indiuidua concordia sibi iunctus, soli illi foris remanserint qui et si intus essent eiciendi fuerant, nec patiatur Dominus populi sui protector et tutor triticum de area sua diripi, sed solae possint paleae de ecclesia separari, quando et apostolus dicat: quid enim si exciderunt a fide quidam illorum? numquid infidelitas illorum fidem Dei euacuauit? absit. est enim Deus uerax, omnis autem homo mendax, et Dominus quoque in euangelio cum eum loquentem discipuli derelinquerent, conuersus ad duodecim dixerit: numquid et uos uultis ire? respondit ei Petrus dicens: Domine, ad quem ibimus? uerbum uitae aeternae habes, et nos credimus et cognouimus quoniam tu es filius Dei uiui. loquitur illic Petrus, super quem [*]( 16 Rom. 3, 3. 4. 21 Io. 6, 67-69. ) [*]( 1 ista] ipsa BV est om. B 3 insignum B 4 integras T\' 6 nisi si v isti om. T, istic P 7 nro ore pollutis L, nro repollnti B sint et N, sunt et si Po, inte L; inde fort. communicationis noertrae om. B 8 contagio Y pnpianos ov 9 miscere se] misceri B 10 adque ex ad L habitauit HT 11 et quod H ecclesiae nunc pro me B sui] quid P 13 uinctus BH et soli o remanserunt BHPT 14 et si] si B 15 protector] rector N 16 possent LN ecclesia sua o 17 enim] inquit add. H illorum] eorum BT 18 euacuabit BLNP 21 derelinquerint B, dereliquerent P dixit TVv 22 respondit ei] respondens et B 23 imus BTl Y uerba v 24 credidimus 01 quoniam] quia T 25 illic] hic N aedificanda ov )

aedificata fuerat ecclesia, ecclesiae nomine docens et ostendens quia etsi contumax ac superba obaudire nolentium multitudo discedat, ecclesia tamen a Christo non recedit, et illi sunt ecclesia plebs sacerdoti adunata et pastori suo grex adhaerens. unde scire !debes episcopum in ecclesia esse et ecclesiam in episcopo et qui cum episcopo non sit in ecclesia non esse, et frustra sibi blandiri eos qui pacem cum sacerdotibus Dei non habentes obrepunt et latenter apud quosdam communicare se credunt, quando ecclesia quae catholica una est scissa non sit neque diuisa, sed sit utique conexa et.cohaerentium sibi inuicem sacerdotum glutino copulata..

Quam ob rem, frater, si maiestatem Dei qui sacerdotes ordinat Christi cogitaueris, si Christum qui arbitrio et nutu ac praesentia et praepositos ipsos et ecclesiam cum praepositis gubernat aliquando respexeris, si de innocentia sacerdotum non humano odio sed diuino iudicio credideris, si temeritatis et superbiae adque insolentiae tuae agere uel sero paenitentiam coeperis, si Domino et Christo eius, quibus seruio et quibus puro adque inmaculato ore sacrificia et in persecutione pariter et in pace indesinenter offero, plenissime satisfeceris, communicationis tuae poterimus habere rationem manente tamen apud nos diuinae censurae respectu et metu, et prius Dominum [*]( 1 erat o et ecclesiae B ecclesiae nomine om. o et ostendens om. Po 3 a christo] christianorum o sunt ecclesiae BN, qui ecclesia sunt H 4 et plebs Po grex om. B 5 in om. B ecclesiam] ecclesia BLlP episcopo] epiacopum HLlNPT, episcopatom B et] nt H 6 quis LNТ2v in om. B esse] est BLNPT 7 blandire B 8 quando in H1 9 ecclesiamque B catholica quae HV una BHLNPToV, et una otn scissa] scias B non a. n. dinisa om. B sit] est H 10 sit ex si P, om. BV utique om. H, tu quae B conixa BL, fixa H et om. B 12 si] sine T dei] dei et christi H qui] quae B 13 et christi Po, om. Hv christi F 14 praesentia sna Nov, paosentiam L prius et om. BH ecclesia B 15 gnbernata L respueris B, resipneris LNP; fort. reete 17 tuae om. B 18 paenitentia B deo ob quibos—quibus] cui—cui N 19 sacriflco H 20 pariter et] pariter P 21 rationem habere o 22 respectum et metum L et BHLNPTV, ut ob )

meum consulam an tibi pacem dari et te ad communicationem ecclesiae suae admitti sua ostensione et admonitione permittat.

[*]( 10 )Memini enim quid iam mihi sit ostensum, immo quid sit seruo obsequenti et timenti de dominica et diuina auctoritate praeceptum: qui inter cetera quae ostendere et reuelare dignatus est et hoc addidit:. itaque qui Christo non credit sacerdotem facienti postea credere incipiet sacerdotem uindicanti). quamquam sciam somnia ridicula et uisiones ineptas quibusdam uideri, sed utique illis qui malunt contra sacerdotes credere quam sacerdoti. sed nihil mirum, quando de Ioseph fratres sui dixerunt: ecce somniator ille uenit, nunc ergo uenite, occidamus illum, et somniator postea quod somniauerat consecutus sit et occisores ac uenditores confusi sint, ut qui uerbis prius non credidissent factis postmodum crederent. de his autem quae tu egisti uel in persecutione uel in pace stultum est ut uelim te iudicare, quando tu magis iudicem te nostri constitueris. et pro animi mei pura conscientia et pro Domini et Dei mei fiducia rescripsi. habes tu litteras meas et ego tuas. in die iudicii ante tribunal Christi utrumque recitabitur. * [*](11 Gen. 37, 19. 20. ) [*](1 an om. L dari pacem tibi H te ad] ad H, ea B 2 suae om. T 3 mibi iam B sit om. HLv quid] qui H 4 de om. B 6 reualare N dignatus est] dignatur V dignatus est et reaelare B 7 incipiat BT 8 iudicanti H tn ras. aciamus B omnia ridicula BHLNPo, ridicula omnia T ineptos N 9 mallunt P i 10 de om. B, 8. I. T 11 et fratres T uenit ille N, ille uenite et B - nunc e. nenite om. BY 12 illum] eum o et somniator p. quod om. L quod] quae H 13 est omniauerat L uenitores L 14 sint] s H ut] et BLPTV prius] dominus exp. o 15 his] iis v 16 ut om. T nelim te] uel in te BPT 17 nostri] meum V et] haec ov ; fort. sed mea 01 et pro om. L, et PTo 18 et dei] dei Bo 19 utraeq. recitabuntur Bv; add. B: opto uos frs kmi ac uos meminisse saepius optamus uos bene ualere. — Ad (Explicit ad P) Florentium quem (qui N) et Puppianum (pupianum T) explicit (om. P) BLNTP, Explicit epistola ad Florentium o, om. H. — )

CVPRIANVS CAECILIVS PRIMVS POLVCARPVS NICOMEDES LVCILIANVS SVCCESSVS SEDATVS FORTVNATVS IANVARIVS SECVNDINVS POMPONIVS HONORATVS VICTOR AVRELIVS SATTIVS PETRVS ALIVS IANVARIVS SATVRNINVS ALIVS AVRELIVS VENANTIVS QVIETVS ROGATIANVS TENAX FELIX FAVSTVS QVINTVS ALIVS SATVENINVS LVCIVS VINCENTIVS LIBOSVS GEMINIVS MARCELLVS IAMBVS ADELPHIVS VICTORICVS ET PAVLVS FELICI PRESBVTERO ET PLEBIBVS CONSISTENTIBVS AD LEGIONEM ET ASTVRICAE ITEM AELIO DIACONO ET PLEBI EMERITAE CONSISTENTIBVS FRATRIBVS IN DOMINO S.

Cum in unum conuenissemus, legimus litteras uestras, fratres dilectissimi, quas ad nos per Felicem et Sabinum coepiscopos nostros pro fidei uestrae integritate et pro Dei timore fecistis, significantes Basilidem et Martialem libellis idololatriae conmaculatos et nefandorum facinorum conscientia uinctos episcopatum gerere et sacerdotium Dei administrare non oportere: et desiderastis rescribi ad haec uobis et iustam pariter ac necessariam sollicitudinem uestram uel solacio uel auxilio nostrae sententiae subleuari. sed enim desiderio huic uestro non tam nostra consilia quam diuina praecepta respondent, quibus iam pridem mandatur uoce caelesti et Dei lege praescribitur quos et quales oporteat deseruire altari et sacrificia diuina celebrare. in Exodo namque [*]( Epist. LXVII. — Incipit de Martiale (Marciale P) et Basilide LPQ, Incipit ad plebes (plebem C) in Hispania constitutas (censistentem ibus C) de (om. C) Basilide et Martiali (Martiali Basilide C) CR. — 2 Cyprianus et ceteri epT (coepi R) presbyteris et diaconis (diaconibus (C2) et plebibus (et pL om. C) in Hispania consistentibus salutem CR 3 lucianus L 4 satins v 5 ienuarins Q 8 geminus LQ adelfius LPQ 9 pr L, presbyter Q plebius Ll, pleuibus Q 10 aelio] laelio v plebie P 11 meritae LPQ, imeritae M 13 dilectissimil carissimi CJRV ad nos ex a dno C 14 nostrae 0 15 basiliden LQ idolatriae CLPQ 16 facinerum Q, om. C1 B conscientiam LQ uictos L 17 gerere] genere a 20 subleuare C huic om. C 22 lege dei CB 23 altare P1 sacrificium diuinum celebrari C )

ad Moysen Deus loquitur et monet dicens: sacerdotes qui accedunt ad Dominum Deum sanctificentur, ne forte derelinquat illos Dominus. et iterum: et cum accedunt ministrare ad altare sancti, non adducent in se delictum, ne moriantur. item in Leuiticopraecipit Dominus et dicit: homo in quo fuerit macula et uitium non accedet offerre dona Deo.