Epistulae

Cyprian Saint, Bishop of Carthage

Cyprian. Saint. S. Thasci Caecili Cypriani Opera omnia, Pars II (Corpus Scriptorum Ecclesiasticorum Latinorum, Volume 3.2). Hartel, Wilhelm von, editor. Vienna: Gerold, 1871.

Si nero apud insanos furor insanabilis perseneranerit et reeedente spiritu sancto quae coepit caecitas in sua nocte permanserit, consilium nobis erit singulos fratres ab eorum fallacia separare et, ne quis in laqueos erroris incurrat, ab eorum [*]( 1 praeceps] praeceg Q per abruptam v, abrnpto P nocte] necte Q adque errare] adquirere C 3 dum Q adnuunt L 5 insatiabiliter ex insatiabile C saccnmbebant C sed e et a 6 iniant L1, hiniant C, initiant P supersitite nnper v, nuperstet R, snperstite ex nnpefstate C 7 conprobanter C 8 nec ante] negasae ex negante C religionis LQ sed] et L et om. Q 9 inde Q in ipsa M (ipsam Q) prespidmns B 10 ne] nec M1Q1 altarem ClLlQ cootrectare CNPBo 11 pndore C2Q2 (pudoum C1MQ1); item fide p. religione O\'Q\' 12 profanis Q terrenis Q 13 aliares L, altare NP impiamente Lp. fratmom L, firatrem C\', fluetuum B 14 est] est et v omni uigore nitendmn om. Vv 15 ab hac] et hanc ex ad hac C eos om. C suis PQ, uis L celeris LPm scelis C andadam C 16 detecti C* 17 lapens laicns C maiore C* dernenmt C 18 insano fnrore P 19 quae] quate C cepit cecitaa L, coephitica coecitatis C 20 singnlis C, in singnlos Q 21 ne quis] quisquis C sed quis s. J. incnrrerit C* contagiones 01 )

725
contagione secernere, quando nec oblatio sanctificari illic possit ubi sanctus spiritus non sit, nec cuiquam Dominus per eius orationes et preces prosit qui Dominum ipse uiolauit. quod si Fortunatianus aut inmemor criminis sui per diaboli caecitatem aut minister et seruus diaboli factus ad decipiendam fraternitatem in hoc suo furore permanserit, uos quantum potestis elaborate et in hac caligine diaboli saeuientis fratrum mentes ab errore reuocate, ne alienae dementiae facile consentiant. ne se desperatorum delictis participes faciant, sed teneant integri salutis suae tenorem et integritatis conseruatae a se et custoditae perpetuum uigorem.

Lapsi uero magnitudinem delicti sui cognoscentes a deprecando Domino non recedant nec ecclesiam catholicam, quae una et sola est a Domino constituta, derelinquant: sed satisfactionibus inmorantes et Domini misericordiam deprecantes ad ecclesiam pulsent, ut recipi illuc possint ubi fuerunt et ad Christum redeant a quo recesserunt. nec audiant eos qui se falsa et mortali seductione decipiunt, cum scriptum sit: nemo uos decipiat inanibus uerbis. propterea enim uenit ira Dei super filios contumaciae. nolite ergo esse participes eorum. ergo contumaces et Deum non timentes et ab ecclesia in totum recedentes nemo comitetur. quod si quis inpatiens fuerit ad deprecandum Dominum qui offensus est et nobis obtemperare noluerit, sed [*]( 17 Eph. 5, 6. 7. ) [*]( 1 secemere] hunc eruere ex heceruere C oblatione L illuc M1 (illic MsQ) possit] pos. Ql, post M 2 spiritus sanctus v sit nec] digne tx signe C dns corr. in dari C 3 prosit] possit C fortunatus CB 4 aut i.] haut memor C caecitatem .... diaboli om. C 6 in hec alienigene C 7 seuientes CNH, seuiuentes Q 8 alienae] alienigine C consentiat C 9 faciant participes L set L, et CB integris Q, integrae R, integro Cx, integra N suae tenorem om. OB; tenorem om. Vv 10 uigorem] tenorem Vv 11 cognoscenturtes Q (cognoscentes M) ad deprecandum C 12 nec] in PQ et sola om. L 13 a om. CQ dm C constitutaj consecrata V derelinquent C, relinquant JB immorantibus 01 14 misericordia B 15 illic C2v 16 audeant CLNQ eos] ante eos C falsa] fallaci CBv et om. L immortali L leduetione] circumuentione CBVv 17 inmanibus L1 20 dum CB 21 qui 01 inpatiens] incapiens C 22 dm LP sed d. e. p. s. fuerit om. CB )

726
desperatos et perditos secutus fuerit, sibi inputabit tam indicii dies uenerit quomodo enim deprecari in die illo Dominum poterit qui et ante hoc Christum et nunc quoque ecclesiam Christi negauit et episcopis sanis et integris et uiuentibus non obtemperans comitem se et participem morientibus praebuit? opto uos, fratres carissimi, semper bene ualere.

CVPRIANVS QVI ET THASCIVS FLOEENTIO CVI KT PVPPIANO FRATRI S.

Ego te, frater, credideram tandem iam ad paenitentiam conuerti, quod in praeteritum tam infanda tam turpia tam etiam gentilibus execranda aut audisses de nobis temere ant credidisses. porro autem etiam nunc in litteris tuis animaduerto eundem te adhuc esse qui prius fueras, eadem te de nobis credere et in eo quod credideris perseuerare et ne forte claritatis et martyrii tui dignitas nostra communicatione maculetur, mores nostros diligenter inquirere et post Deum indicem qui sacerdotes facit te uelle non dicam de me — quantus enim ego sum? — sed de Dei et Christi iudicio iudicare. hoc est in Deum non credere, hoc [*](1 secntoe LN inputanit R 2 dm N, dns L 3 quis M (qui Q) ante hoc] tunc CR quoque om. L 4 et episcopis] episcopis C obtemperat L, obtemperant PQ 5 eomitem. se sed et ex comittere et C opto ... ualere om. CL, bene nalere opto uos frs kmi aemper P 6 carissimi] kmT ac desiderantissimi Qv ualere) add. MQ: fraternitati salntate (salnte Q2) ualete. - Ad Epictetum et plebem (aMyritanorom add. N) explicit LNQ, Explicit ad Epictetum et plebem Assyrritanorum et episcopo eonim P, Ad Epietetum et plebem Assoritanorum de Fortimato quondam episcopo (epis C) eorum (om. C) explicit CR. — Epist. LXVL — Incipit ad Florentium quem et Pnppianum (pupianum To) BLNPTo, Florentio et Pnpiano b. c. e. H. — 8 tascius HNo, ascius B, eascius T, tbascins L in ras. m. 2 pnpiano To 12 aut audisses] nt andisses BL 13 in om. N 14 in om. B 15 quod] quo N 16 communicatione] commaculatione N commaculetur H in mores BlT, instais mores H 17 qui eras. in B facit om. B 18 sed om. LP )

727
est rebellem aduersus Christum et aduersus euangelium eius existere, ut cum ille dicat: nonne duo passeres asse ueneunt et neuter eorum cadit in terram sine patris uoluntate, et probet maiestas eius et ueritas sine conscientia et permissu Dei etiam minora non fieri, tu existimes sacerdotes Dei sine conscientia eius in ecclesia ordinari. nam credere quod indigni et incesti sint qui ordinantur quid aliud est quam contendere quod non a Deo nec per Deum sacerdotes eius in ecclesia constituantur.

An putas maius esse de me meum quam Dei testimonium, cum Dominus ipse doceat et dicat testimonium non esse uerum si quis ipse de se testis existat, eo quod unusquisque utique sibi faueat nec contra se aliquis infesta et aduersa depromat, fides uero sincera sit ueritatis, si in praedicationibus nostris alius sit praedicator ac testis. si testimonium, inquit, dixero de me, testimonium meum non est uerum. alius est enim qui testis est de me. quod si ipse Dominus omnia postmodum iudicaturus sic noluit de testimonio suo sibi credi, sed maluit de iudicio ac testimonio Dei patris probari, quanto magis hoc seruos eius obseruare oportet, qui iudicio ac testimonio Dei non probantur tantum, sed etiam gloriantur. praeualuit autem apud te contra diuinam sententiam, contra [*](2 Matth. 10, 29. 15 Io. 5, 31. 32. ) [*]( 2 ut] et T 3 ueniunt BL\'NPT neuter eorum non HN, non BL terra a patre N 4 probat T, comprobet H eiuB om. T 5 permisso B etiam ... dei om. B minora non H sed corr., minima o, mora PT existimas T as ex e 6 eius] et permissum add. B in ecclesia om. B 7 incerti o 8 contendere LN, concedere V, condere TlB, credere HPT2ov 10 me om. P meum om. B 12 exstat P eo quod om. B sibi om. pt, *— sibi T 13 fabeant N, placeat V aliquid P deprimat T si fides B 14 uera N Bi ueritas B si om. HLPT 15 inquit... testimonium om. T 16 meum] enim meum B 17 quod si] quod N qui omnia Po 18 sic scripsi, sit BLNPo, om. HTv suo testimonio H 19 deo T1 probari om. N 20 seruis B 21 dei] nostri add. B tantum probantur B 22 autem om. B et contra Pov )

728
conscientiam nostram fidei suae uiribus nixam inimicorum et malignorum commentum, quasi aqud lapsos et profanos et extra ecclesiam positos, de quorum pectoribus excesserit spiritus sanctus, esse aliud possit nisi mens praua et fallax lingua et odia uenenata et sacrilega mendacia: quibus qui credit, cum illis necesse est inueniatur cum iudicii dies uenerit.

Quod uero dixisti sacerdotes humiles esse debere, quia et Dominus et apostoli humiles fuerunt, humilitatem meam et fratres omnes et gentiles quoque optime norunt et diligunt: et tu quoque noueras et diligebas, cum adhuc in ecclesia esses et mecum communicares. quis autem nostrum longe est ab humilitate, utrumne ego qui cotidie fratribus seruio et uenientes ad ecclesiam singulos benigne et cum nolo et gaudio suscipio, an tu qui te episcopum episcopi et iudicem iudicis ad tempus a Deo dati constituis, cum Dominus Deus in Deuteronomio dicat: et homo quicumque fecerit in superbia ut non exaudiat sacerdotem aut iudicem quicumque fuerit in diebus illis, morietur homo ille, et omnis populus cum audierit timebit, et non agent impie etiam nunc, et iterum ad Samuel loquitur et dicit: non te spreuerunt, sed me spreuerunt, et adhuc Dominus in euangelio cum ei dictum esset: sic respondes pontifici, custodiens et docens sacerdotalem honorem seruari oportere contra pontificem nihil dixerit, sed innocentiam suam tantummodo purgans responderit dicens: si male locutus sum, exprobra de malo: [*]( 15 Deut. 17, 12. 13. 20 I Sam. 8, 7. 25 Io. 18, 23. ) [*]( 1 scientiam B fidei] dei NPo auae OIA. No 2 quasi] quas L, quod B et extra] extra HNV, et contra B 3 positis L spiritus] christi B 4 praue Tl et om. L linga o 7 diiistis B 8 apostoli eius BHTv 12 et om. B 13 et cum] ut cum LN te om. T 14 episcopum episcopi] episcoponun et episcopum T iudici B 15 constitues B, destruis T* dominus om. V 16 fecerit] fuerit H ut] aut L audiat ex audiet T 17 in ex ut in H 18 morietur] maledicetur N 20 samuelem v 21 et om. H adhoc BHT\', hoc T1 22 respondis NP, respondens Tl 23 sacerdotibus B 24 dii B suam om B respondit H 25 exproba LN )

729
si autem bene, quid me caedis? item beatus apostolus cum ei dictum esset: sic insilis in sacerdotem maledicendo, nihil contumeliose locutus sit aduersus sacerdotem, quando et potuerit se constanter exserere aduersus eos qui Deum crucifixissent et qui iam Dominum et Christum et templum et sacerdotium perdidissent, sed quamuis in falsis et spoliatis sacerdotibus umbram tamen ipsam inanem sacerdotalis nominis cogitans dixerit: nesciebam, fratres, quia pontifex est. scriptum est enim: principem plebis tuae non maledices.