Epistulae

Cyprian Saint, Bishop of Carthage

Cyprian. Saint. S. Thasci Caecili Cypriani Opera omnia, Pars II (Corpus Scriptorum Ecclesiasticorum Latinorum, Volume 3.2). Hartel, Wilhelm von, editor. Vienna: Gerold, 1871.

Viderint quantum uobis ceteri gratulentur uel quantum aput se ipsos singuli glorientur: ego me et gratulari satis uobis et plus ceteris gloriari in hac uestra pacifica regressione et caritate confiteor. simpliciter enim quid in meo corde fuerit debetis audire. dolebam uehementer et grauiter angebar quod eis communicare non possem quos semel diligere coepissem. posteaquam uos de carcere prodeuntes schismaticus et haereticus error excepit, sic res erat quasi uestra gloria in carcere remansisset. illic enim resedisse uestri nominis dignitas uidebatur quando milites Christi non ad ecclesiam de carcere redirent, in quem prius cum ecclesiae laude et gratulatione uenissent.

Nam etsi uidentur in ecclesia esse zizania, non tamen inpediri debet aut fides aut caritas nostra ut quoniam zizania esse in ecclesia cernimus, ipsi de ecclesia recedamus. nobis tantummodo laborandum est ut frumentum esse possimus, ut cum coeperit frumentum dominicis horreis condi, fructum pro opere nostro et labore capiamus. apostolus in epistula sua dicit: in domo autem magna non solum uasa sunt aurea et argentea, sed et lignea et fictilia, et quaedam [*]( 20 II Tim. 2, 20. ) [*]( 2 necteretur] nectenoretur Q, nectenerentur T fierent ex fuerint Q (flerent M) 3 uirtuteis T auctore. B s eras. 5 glorientur] gratulentur B / et om. B satis] magis v uos B 6 raritate T 7 quod L meo] me B corde f.] defuerit T debeatis Tl 8 eis] se is MQA, is Q\', se his B, his T 9 possent B semel] antea V deligere Q coepissent B 10 nos] uos enim Y prodentes T scismaticos BQ hereticos BQ error ex errat Q (errat M) 11 excipit T mansisset Q 12 recidisse BQ dignitas etc. exhibet F 15 nam etsi... p. 623,12 lumen amittunt exh. Augustinus Epist. CVIIIc. 10 z A1, Augustinus contra Grtsconium Don. II43 - A1, Augustinus contra Gaudentium Don. II 3 = A3 etsi] si BQT uinidentur T 16 debeat M (debet Q) zizaniam T in ocolesia esse F 17 semper cernimus T ipsi] nos Al recidamus M (recedamus Q) 18 est o<M. B, est fratres carissimi V 19 pro om. B 20 dicat B 22 ligna B quaedam] quidam L )

623
quidem honorata, quaedam inhonorata. nos operam demus et quantum possumus laboremus ut uas aureum uel argenteum simus. ceterum fictilia uasa confringere Domino soli concessum est cui et uirga ferrea data est. esse non potest maior domino suo seruus nec quisquam sibi quod soli filio pater tribuit uindicare, ut se putet aut ad aream uentilandam et purgandam palam iam ferre posse aut a frumento uniuersa zizania humano iudicio separare. superba est ista obstinatio et sacrilega praesumptio quam sibi furor prauus adsumit. et dum sibi semper quidam plus quam mitis iustitia deposcit adsumunt, de ecclesia pereunt, et dum se insolenter extollunt, ipso suo tumore caecati ueritatis lumen amittunt. propter quod et nos temperamentum tenentes et libram Domini contemplantes et Dei patris pietatem ac misericordiam cogitantes diu multumque tractatu inter nos habito iusta moderatione agenda librauimus.

Quae omnia penitus potestis inspicere lectis libellis quos hic nuper legeram et ad uos quoque legendos pro communi dilectione transmiseram, ubi lapsis nec censura deest quae increpet nec medicina quae sanet. sed et catholicae ecclesiae unitatem quantum potuit expressit nostra mediocritas: quem libellum magis ac magis nunc uobis placere confido, quando eum iam sic legitis ut et probetis et ametis, siquidem quod nos uerbis [*]( 1 uero inhonorata A\'QTh opera B deuras] fratres carissimi add. v 2 et] ut B uasa aurea uel argentea Vv uel et A* 3 simus] esse possimus V dum M (dno Q) \' 4 est cui] cui B 6 nec] ne A2 uindicarit AlA\' 6 ut se] potest ut v putat B 7 iam om. v, uentitabrum iam F, et uontilabrum iam Al (palam ferre iam posse A2A3) ferre se BLMT, ferre Qv, ferre se putet F 8 separare A1 A2A3FV, segregare BLQT est om. B praesumtio et sacrilega destinatio A1 9 aesumit] insipienter assumit V et] ut B dum A1A2A3BFLV, dum dominium QTv quidam plus] quid amplius B, amplius aliquid A1 11 insolentes L ipsoe uotum ore L 18 liberam L contemplantis QT 14 hac misericordiam dnTQ 15 habita L agendi B, quae sunt agenda Vv librabimus F 16 omni Tx (exp. m. 2) paenitus LQT, om. B hic om. B, his F 18 transmiseramus T censura] diuina add. V . 19 catholica Q (catholice M) 20 quam F 21 ac magi. ovt. B 22 conseripsimus om. F )

624
conscripsimus uos factis inpletis, quando ad ecclesiam caritatis ac pacis unitate remeatis. opto uos, fratres carissimi, semper bene ualere.

CVPRIANVS ANTONIANO FRATRI S.

Accepi primas litteras tuas, frater carissime, concordiam collegii sacerdotalis firmiter optinentes et catholicae ecclesiae cohaerentes, quibus significasti cum Nouatiano te non communicare, sed sequi consilium nostrum et cum Cornelio coepiscopo earundem litterarum ad Cornelium collegam nostrum transmitterem, ut deposita omni sollicitudine iam sciret te secum hoc est cum catholica ecclesia communicare.

Sed enim superuenerunt postmodum aliae litterae tuae per Quintum conpresbyterum missae, in quibus animaduerti animum tuum Nouatiani litteris motum nutare coepisse. nam cum et consilium et consensum tuum firmiter ante fixisses, desiderasti in his litteris ut rescriberem tibi quam haeresim Nouatianus introduxisset uel Cornelius qua ratione Trofimo et turificatis communicet. quod quidem si pro sollicitudine fidei anxie K curas et rei dubiae ueritatem sollicitus exploras, reprehendenda non est in timore diuino aestuantis animi sollicitudo suspensa. [*]( 1 et caritatis T sed et s. I. 2 unitatem BQT remeastis QT, remeabunt FL, rememoratio habuit B carissimi] ac desiderantissimi add. Qv semper om. L. — Ad Maximum (presbyterum add. FQT) et (om. B) Yrbanum et (et om. B) Sidonium et Maoarium (Macharium Q, macarium de regressione eorum ad ecclesiam B) explicit BFLQT. — Epist. LV. — Incipit ad Antonianum de Cornelio et Nouatiano BOLB, Incipit ad Antonianum lege feliciter Q. — 6 accepimus CV primas om. Q collegi CL 7 obstinentes C1, optinentis B 9 episcopo Q 10 te tenere M (te om. Q) 12 transmitterer C sed alt. r 8. 1. te L in ras., e R 15 contra presbyterum B 16 nutat C cum ex con C cum et] cum Q 17 firmiter tuum CR 18 heresin L, heresem B 19 uel om. L tropimo L, trophimo v 20 si om. B sollicitius M (sollicitus Q) 22 aestuantis] tanti B )

625