Epistulae
Cyprian Saint, Bishop of Carthage
Cyprian. Saint. S. Thasci Caecili Cypriani Opera omnia, Pars II (Corpus Scriptorum Ecclesiasticorum Latinorum, Volume 3.2). Hartel, Wilhelm von, editor. Vienna: Gerold, 1871.
Quidam tamen mentes nonnumquam et animos sermonibne suis turbant, dum aliter quaedam quam se habet ueritas nuntiant. nos enim singulis nauigantibus, ne cum scandalo ullo nauigarent, rationem reddentes, nos scimus hortatos esse ut ecclesiae catholicae matricem et radicem agnoscerent ac tenerent. sed quoniam latins fusa est nostra prouincia, habet etiam Numidiam et Mauritaniam sibi cohaerentes, ne in urbe schisma factum absentium animos incerta opinione confunderet, placuit ut per episcopos retenta a nobis rei ueritate et ad conprobandam ordinationem tuam facta auctoritate maiore, tunc demum scrupulo omni de singulorum pectoribus excusso, per omnes omnino istic positos litterae fierent, sicuti fiunt, ut te uniuersi collegae nostri et communicationem tuam id est catholicae ecclesiae unitatem pariter et caritatem probarent firmiter ac tenerent. quod diuinitus euenisse et consilium nostrum prouidenter processisse gaudemus.
Ita enim nunc episcopatus tui et ueritas pariter et dignitas apertissima luce, manifestissima et firmissima conprobatione [*]( 1 ignorabant enim Zp. ad L\' P praesentia o, praesentiam LZp, praesenti Ριρ (in praesentia nenire pro in praesens n. dictum uidetur) 2 consilio conperto L quaeque p. id om. Zp. et om. Z 3 seroare p. istic om. Z 5 quidam] qui LP 6 et dum Z 7 ne] nec Q ullo] illo 0 8 reddentes] redidisse iop scimus nos tJ, scimus Zμ hortatos nos eos μ, hortatos eos v, honoratos eos Z esse μ a. I. m. 2 ut] qui Z 9 radicem et matricem ZtJ, rationem ei matricem p. ac] et p 10 etiam] enim Zv numidiam] in india Z manretaneas dnas Z, maoreteBam dnas n 11 ne om. LPZ scisma PZio 12 iacerta] sincera Z nt om. LPZVp 13 retenta] recente p. ueritatem p et ad] ad ιρ ordinationem tuam om. Pl . 14 tum fi 15 pectore o1 excusso] ezclnso V istic] in proaincia ista iof 16 sicut Pp ut te] nitae f* uniuerei L s. I. m. 2 11 toam om. Z id eat om. L\', ∗i∗ μ catholicae om. Z 19 processisso] profecisse Zp. 00 ita] sic iog, sit P neritas ex uirtna Lm. 2 21 luce et Piogv est comprobatione fundata io, est confirmatione fundata Q, probatione f. eat Zp, conprobatione fundata P )
Quantam sollicitudinem et anxietatem sustinuimus de his confessoribus qui dolo et malitia hominis callidi et ueteratoris fuerant circumuenti et paene decepti et ab ecclesia alienati, tanta [*]( 1 nt] nt et iop 2 et] ut P μ 1, 8. 1. Z 3 chaldoni LP, ealdonii ιορv fortnnati] forti L 4 origo] ratio μ etnttio corr. M et traditio L m. 2 5 ab omnibiu Zιμορv nosoerentor p quoque om. Zμ collegae nostri p, 6 ministremos u catholica Pp 7 concorditer o2ιρ, pacem concordiae p, pacem concordi Zv nnanimitatem ιορμ1, unitate L perficiat Ριορ, proficiet u 8 protectio] dignatio Zμv dno Z 9 et constituere om.p dignantur L noloptate L 10 teneatur Z gnbernantes v, gnbernans gubemantes Zμ ac] et p 11 et exp. p 12 ad lapsorum] lapsorum Za lenitatem om. Z opto ... nalere om. L 13 nalere amen Z. — Explicit ∗III∗ L, Erplicit ad Cornelium ∗III∗ Po, Ad Cornelium ∗VIII∗ explicit Z, Explicit t, om. pp. — ) [*](Epist. XLVIIII. — Incipit reBcripta Corneli ad Ciprianum de sci. maticia (epistola prima Cypriani add. C) CT, Incipit ad eundem (Ad Coinelium epistola p) nona Ru. - 15 Cyprianns Cornelio C1Rμ salutem om. RT 16 ancxietatem C iis v 17 doto et μ s. l. m. 2 homini T caldidi T\' 18 faernnt Tl docepti) accepti T tantam laetitiam CR )
Omni acta ad me perlato placuit contrahi presbyterium. adfnerant etiam episcopi quinque, qui et eo die praesentes fuerunt, ut firmato consilio quid circa personam eorum obseruari deberet consensu omnium statueretur. et ut motum omnium et consilium singulorum dinosceres, etiam sententias nostras placuit in noti. tiam nestram perferri, quas et subiectas leges. his ita gestis in presbyterium uenerunt Maximus, Vrbanus, Sidonius et plerique fratres qui eis se adiunxerant, summis precibus desiderantes ut ea quae ante fuerant gesta in obliuionem cederent nullaque eorum mentio haberetur, proinde atque si nihil esset uel commissum uel dictum, inuicem omnibus remissis, cor mundum et purum iam Deo exhiberent, sequentes euangelicam uocem beatos esse [*]( 1 neque quae scripsi, neque CRTVμ, nec quid v . litteris om. V messent T, quid inesset Cμ2, quia inesset R, inesset Fr, inesse p* scisse CT, se Bcisse μv, Qtramne scisse V, seisse an B tantmnmodo] noB tamen μ. 2 subscripsisse calibitate eius T, om. CBVpv circmaducti R, circumditos μ1 se commisisse CRfi, se V, commississe T 3 quodque V, q; p schismati scripsi, schismatis RTVμ, schismatica Cv et] aut T haeresis CRTVfi, haereticia v fuisse se RV paterentur ex paretur μ m. 2 ei R sed i in ras., et C 4 manum TVfi, manus CRv in om. C haec et T, et CRVfi cetenł eis T, ceteris CRμ -ceteris haereticis V 5 exprobrata] exprobarentnr C1μ, exprobrarentur C*, exproraretur R, ut ne exprobrarentur V ut] aut Rμ abolentur T 7 omni igitur 17 perlata T, perlateo C presbyterum p adfuerunt CRfi 8 qui et om. p. eo die T, hodie CRμv fuerunt om. fi; etiam episcopi add. R 9 ut corr. in et C debere consensum T 10 statuerunt JB, statuunt C et ut] ut CR 11 notitiis C1 12 uestris Cl, nri Rμ1 urm u2 et snbiectas] cx snbieotis T legimus μ1 ita] itaque Vp. 13 presbyterum u sydonius T, sidonius et macharius Pamelius et om. T 14 eis sc C2μ, eise C\'R, seis se T, se eis v adinncxerunt Cμ 15 obliuione. T cederent] caderent v nullaque] nulla T 16 habetur Cl 17 cor] com T 18 iam deo exhiberent om. CRμ sequenter T, sequentes secundum ft uocem] dicentem add. v )
[*]( 3 ) Haec igitur, frater carissime, eadem hora eodem momento ad te per scripta transmisimus et Niceforum acoluthum descendere ad nauigandum festinantem de statione ad uos statim dimisi, ut nulla procrastinatione habita uelut praesens in isto clero et in isto populi coetu nobiscum pariter Deo omnipotenti et Christo Domino nostro gratias ageres. credimus fore, quin immo pro certo iam confidimus ceteros quoque qui in errore hoc sunt constituti in ecclesiam breui reuersuros, cum auctores suos uiderint nobiscum agere. has litteras puto te debere, frater carissime, et ad ceteras ecclesias mittere, ut omnes sciant schismatici huius et haeretici dolum et praeuaricationem de die euacuari. bene uale, frater carissime. [*]( 1 saeculi] cui B 2 locum suum ex.loquutus sum C adnoscere T 3 ceteris T, ceteros CRfiv cum p s. I. m. 2 suffragio] recepimus add. Cμv, recipimus add. R ante gesta T, autem CRfiv 4 sernata μ. 5 frater om. Τμ carissime om. C hora ex hoc p. m. 2 6 per om. V, pre R scriptor T tranamissimus Cfi1 nicephorum v acoluthum V, acolitum CRμ, ad litus ex alitum T 7 festinantem de statione] destinatione RTVC sed in C exp., destinantem p, festinantem Erasmus; cf. epist. 44 c. 2 ad uos exp. C dimisimus V, misi p, iussimus ex dimissi C 8 procrastinatione ex mora festinatione μ m. 2 habitam Tt et om. p 9 coetum R, conuentu ex coneeut C m. 2 nobiscum pariter om. CRuv 10 credimus autem CRμv forte μ 11 iam pro certo CR hoc errore CRv 12 ecclesia R 13 agere] agere ut deuotos V has ex as C carissime om. C ceteras] ueras T; fort. uestras 14 huius] add. R: et heretici huius haeretici] heresiacis T 15 praeuaricatione R de die CT, die R, de die mia ft, frequenter per dies V, de die in diem v bene u. f. carissime om. C, opto te frater carissime bene ualere et nostri meminisse R, opto te bene ualere frater carissime μ. — Ad Cornelium ∗VIII∗ explicit, Rescripta Comelii ad . Cyprianum de scismaticis explicit T, om. Cμ. — )