Carmen Apologeticum
Commodianus
Commodianus. Commodiani Carmina. Dombart, Bernhard, editor. Corpus scriptorum ecclesiasticorum Latinorum, Volume 15, 1887.
- Venturum in terras Dominum, quem gentes adora[bu]ut.
- Hunc certe nos ipsum admonent cognoscere Summum, :
- Qui renouat hominem, peccata pristina donat.
- Nam et comminatur deorum cultoribus ipse :
- Sacrificans idolis periet in morte secunda. [*]( 744 Psal. 21, 28; Sophon. 2, 11; 3, 9 al. \' 741 sq. Esai. 43 18 sq.? 748 Apoc. 21, 8 \' )[*]( 734 Diuiduntiirque bona MP1 (de que particula tam longp ab initio sententiae posita cf. u. 884; Ouid. Trist. IV, 1; 74; Forbig. in Verg. Georg. d, 22); diaiduntur bona R; dIuiduntur, quae bona, Ld (cf. Ienaer Literaturzeit. ann. 1877 p. 797)\' 731 sunt] ft M • 739 yd nob M; Qui nobis P1 (8. u. I.) v od nos M; qui nos P1 .(s. u. I.) v aemulant M 787 sqq. cruenti, I Qui .. bonorum, I Qui .. strident, qui .. heredes? v 740 Fecissent si Ld; sed cf. Kuehner, ausf. Gr. §. 47, 7; Schoem. in Cic. flat. deor. I, 32 (89); de que .. et particulis cf. similem locum Instr. II 8, 6 sq. medicumque require, Et tamen in poenis poteris tua damna lenire 74i Nec M (ut Knoellio uidebatur) V; Nunc P1 (s. u. I.); sed Ps : \'Neque suspicio deest esse legendum: nec hodie hod M 742 pdictt M 743 prophetae M2 P1v; propheta Mx 744 dñm MP1 ; Deum v adorant scripsi (cf. u. 836; ibi quoque adorant = adorabunt); adorabunt MP1v ; orabunt Wilh. Meyer, Abh. p. 291 745 certe M (certe cum cognoscere uidetur coniungendum ; cf. u. 381 sq. Certe iam apparet etc.); ante P1 (s. u. I.) v 146 peccata .. donat MP\'; peccataque .. donat B; peccata .. donans Ld 747 comminator M 748 idolis periet P1 (8. u. I.) v ; periet idolis M )[*](11* )
- Quisque deos ergo sequitur fabricatos in auro,
- Argento uel lapide, ligno uel aeramine fusos,
- Cum ipsis infelix mittetur in igne refectus,
- Nec ibi permoritur, sed dat cruciatus iniquus.
- Sunt homines pecorum similes in ista natura,
- Qui nolunt accipere frenum Dei summi uagantes;
- Cum ipsi non durant seruorum talia ferre,
- In quorum saepe descendunt sanguine diri.
- Dicentes adiciunt: \'Nihil est post funera nostra;
- Dum uiuimus, hoc est\', et incumbunt more suillo;
- ̒Νulla sit luxuria, quae nos pertranseat aeuo;
- Dum tempus est uitae, perfruamur omnia saecli.\'
- Indisciplinati clementiam Dei refutant
- Strenia(m) sectantes, quasi sola uita sit ipsa. [*]( 749 aqq. Apoc. 9, 20; 14, 9 aqq. 717 sq. Sap. 2, 2 sqq. )[*]( 741 d̃ſ .. fabricatus M 710 ęramine M 751 refect M (= saeculo renouato, post resurrectionem ; cf. Instr. I 26, 35 sq.); CPraefectns ib. (= in cod.) P\'; reiectus P1; proiectus P2v 712 iniquus ▼ R Hanseen; iniqos MP1; ignitos Ld 753 pecor MP1 R Hanssen (cf. Instr. 1 34, 5 pecus .. ferinam; Boesser, Jahrb. f. class. Philol. 115 p. 792); equorum Ld 714 nolt M 754 sqq. uagantes. Cum .. diri, Dicentes v, quam uerborum distinctionem cum Wilh. Meyero (Abh. p. 306) mutaui 755 ducant Hilgenf. 756 sepę M discendnnt (descendunt Lb) sanguine MP1 Lbv, descendunt sanguinem P\'; Deum incendunt sanguine P* 757 (= post) M 758 uiuim+ M; malim: bibimus; cf. Instr, II 36, 4: \'Dum mortuus, non bibo\' dicis et quos iUic aliunde attuli locos et incumbt M; incumbant P1 (8. u. I.) v 710 perfruam̃ M secli M 757 sqq. uulgatam interpunctionem: nostra. I Dum uiuimuB, — hoc eet, incumbunt .. suillo — I Nulla mutaui; cf. Wilh. Meyer, Abh. p. 306 761 mutant B Wilh. Meyer p. 291; refugant MP1 Ld; refusant Lb 712 Streniam scripsi (= corporis salutem atque felicitatem ?); Strenia MP1; Strenuam R ; Strenam Lb; Strenui Ld; Terrena (uel Terrenia) Huemer WiIh. Meyer, Abh. p. 291 ipsa MPl; ista B; (sit,) istam Ld )
- Sic redeunt a Deo, qui promittit uiuere semper:
- Contra bonum pugnant, cum sit repugnandum iniquo.
- Errauimus omnes manifesto, saeculo suasi,
- Sed gratia Domini prouocamur credere legi.
- Propterea uenit et fecit trophaea latenter
- Et fuit homo Deus, ut nos in futuro haberet.
- Sed plurimi pereunt, qui putant utrisque placere,
- Idolis atque Deo, placeat cum nemo duobus.
- Ynus est in caelo Deus caeli, terrae marisque,
- Quem Moyses docuit ligno pependisse pro nobis.
- Ynde quidam errant jgnaui talia passum,
- Non satis intenti mysterio Dei secreto.
- Inuidia Diaboli mors introiuit in orbem,
- Quam Deus occulte destruxit uirgine natus.
- Qua natiuitate excordantur caeci Iudaei,
- Stulto<S> infatuant scelere commisso cruenti.
- Nemo potest ullum excusamen dicere postquam,
- Cum modo sit nobis facultas data credendi.
- Non uenit in uano Dominus in terris e caelo,
164
165