Carmen Apologeticum

Commodianus

Commodianus. Commodiani Carmina. Dombart, Bernhard, editor. Corpus scriptorum ecclesiasticorum Latinorum, Volume 15, 1887.

  1. Infantem fecit quinto mense proloqui uulgo.
  2. Hic erat uenturus conmixtus sanguine nostro,
  3. Vt uideretur homo, sed Deus in carne latebat.
  4. Non senior ueniet nec angelus, dixit Esaias,
  5. Sed Dominus ipse ueniet se ostendere nobis.
  6. Hunc mare pertimuit, hunc uenti, hunc tartarus ipse;
  7. Agnouit Dominum omnis creatura latentem.
  8. Solus nequam populus centriam erexit ad illum:
  9. \'Absit, ut sic Dominus uenerit in tali figura
  10. Hic, sicut in terra, super fluctus maris inibat
  11. Et uentis inperat, placidum ut redderet aequor.
    12. [*]( 625 Numer. 22, 27 sq. 133 sq. Esai. 63, 9 (Cypr. 72, 1 H.) )[*]( 625 huius uersus extremo margine positi priora uocabula a biblto- pego ita desecta sunt, ut de lectionibus Balaam et asinã nulla moueatur dubitatio; inter Balaam et asinã, Pitrae si fides habenda est, caedenti scriptum erat; at Knoell qua est diligentia ex uestigiis relictis coMgit sedenti potius scriptum fuisse, quod uerum esse apparet ex Sedul. carm. paech. I 161: afiktar asella sessorem per uerba suum. Praeterea Knoelli collatione confirmatur, quod tam Ludwig suspicatus erat, ante Balaam Pitram falso posuisse Et, cuius ioco Boenseh scrip- serat: Sic conloqui M 121 clamaria a Petro M; idem iam Roensch coniecturâ inuenerat, Zeitschr. f. d. hist. Theol. ann. 1873, II p. 303 squisi quod ibi sub finem uitiose clamatis pro ckmaris typis expressum est (ibidem haec temptantur: elamatur a Petro; clamat tibi uel ibi Petrus); clamauit a Petro P1 (e. u. J.); damnaint te Petrus Jacobi R (in textu); clamatas a Petro Hilgenf.; clamaoi de Petro Ld 827 predicanti M multi MP1R; muti Pitra (in praefat. p. XXII) Hilgenf. Ld 128 populi M, quod m. 1. correxit, ut sit populo 631 commixtus R (coll. Verg. Aen- 6, 762); conmizto Jff; commixto P1Ld 637 neqaa M centrim MP1υ (as spiculum aeorpionis; aUudere uidetur poeta ad Apoc. 9, 10; cf. Ludwigi et Roenschi commentartos); \'forsan legendum graece ϰέντρον\' P3; malim centrium uel centria a Graeco ϰεντρίον propagatum 640 inperat M )
    157
  12. Hic legem tartaream derupit uerbo praesenti
  13. Et leuat de tumulis Lazarum die quarta fetentem.
  14. Nam qui ferebatur, cum fuisset obuius illi:
  15. Surge, inquit, iuuenis! Et [re]surrexit ille de ferclo.
  16. Archisynagogi filiam deprecatus a patre
  17. Iam exanimatam plangentibus suscitat illam.
  18. Mutum loqui fecit et surdum audire praesertim.
  19. Et caecum ex utero natum, ut uideret in auras.
  20. Post XXXVIII annis paralyticum surgere iussit,
  21. Quem admirarentur grabatum in collo ferentem.
  22. Cuius uestimento tacto profluuio sanata est.
  24. Quinque panes fregit hominum in milia quinque
  25. Et quattuor milia iterum de septem refecit.
  26. Plenius ut sese Dominus demonstraret adesse,
    27. [*]( 642 Ioh. 11, 39 644 Luc. 7,14 sq. 645 sq. Marc. 5, 22 sqq. 647 Marc. 7, 32 sqq.; 37 648 Ioh. 9, 1 649 aq. Ioh. 5, 5 sqq. 652 Marc. 5, 25 sqq. 653 Matth. 14, 15 sqq.; 15, 32 sqq.; Mare. 8,. 1 sqq. )[*]( 641 legem tartaream P1υ; lege tartareS H; uectem tartareom R swpicatur in commentario coli. Psal. 106 (107), 16; Ies. 45, 2; Thren. 2, 9; Amos 1, 5 disrapit R, quod recte refutat Ld 642 Et leuat de MP1υ; Eleuat e P3 fetentem M; foetentem P1 (8. u. l.) v 644 inquid M et resurrezit MP1; Et surrezit Ld; Resurrexit R; (inuenis;) surrexit P3 Lb; fort. resedit ille de ferclo scripsi; ille de ferculo Mi ille de feretro P1 (s. u. I.) R; ille feretro Ld 645 Archisynagogi υ; archisinagoge M; Archisynagogae P1 646 ezanimatam. P1 (s. u. I.) υ, examinata M 647 presertim M uulgatam interpunctionem ante praesertim deleui; praesertim cum uerbis audiendi et loquendi coniungendum uidetur esse atque idem ualere, quod alias disertim; cf.Jnstr. I 41, 17 648 cecum M 649 triginta octo P1υ; XXXVIII M; ut syllabarum abundantia coerceatur, trinta pro. triginta legendum esse exemplis allatis probat Hanssen, de arte metr.. Commod. p. 40 150 admirarentQr M grauatum M post ferentem unum uersum excidisse et Wilh. Meyer docuit (Abh. p. 304) et ipse suspicatus sum 652 tacto M; tacta P1 (s. u. I.) υ 653 Quinquel V. M freg M quinque] V. M 654 septem] VII. M 655—660 uersuum ordo nescio an turbatus sit )
    158
  27. Commutauit aquas, fierent ut optima uina.
  28. In nuptias fuerat inuitatus matre cum ipsa;
  29. Quod fuit rogatus, subueniret uino defecto,
  30. Tunc iussit implere hydrias uelocius aqua,
  31. Quod prius gustauit et sic ministrari praecepit.
  32. Nec sic potuerunt Dominum cognoscere factis,
  33. Sed insanierunt, quasi nequam perdere morti.
  34. Quod ipsum concedit, quoniam sic pati decreuit;
  35. Si tamen crediderint, ueniam tunc demum habebunt.
  36. Hic est primogenitus per prophetas ante praedictus,
  37. Vt uocitaretur in terris Altissimi proles.
  38. Felices, hominum spem suam in isto qui ponunt,