Carmen Apologeticum

Commodianus

Commodianus. Commodiani Carmina. Dombart, Bernhard, editor. Corpus scriptorum ecclesiasticorum Latinorum, Volume 15, 1887.

  1. Nunc exaltabor, humilem quem ante uidistis;
  2. Nunc intellegitis, nunc erit confusio uestra: .
  3. Vana cogitatis, ideo uos ignis habebit.
    4. [*](454 Psal. 34,15; 72,14; 21, 17; 118, 120 (Cypr. p. 88, 7 H.) 456 Psal; 20, 12? 40, 7 sq.? 413 sqq. Esai. 33, 10 sq. (Cypr. p. 92, 23 H.) )[*]( 452 ut MP1 (ut putant cum infinitiuo anacoluthum est Graecis usitatum; ex Ciceronis rep. I 37, 58 exemplum affert Kuehner, ausf Gr. § 243, 3 o); id Lbυ ipso MP1; so ipso Psυ 453 congruunt uniuersa Ld; cum graui uniuersa MP1; cum qua ui uniuersa P\'; migrant (= neglegunt, subuertunt) uniuersa P* (Duebner?); tum praue conuwsant Lb; tum grauant uniuersa B post dixit Ld primus interrogationis signum posuit 455 iudei M 456 illos MP1; illo (i. e. Dauid) Ld; illum P2 Lb R 455 sqq. Quid uaticinantur Iudaei, more Saturni? I In fabulas eoeunt, cum iam declinetur in illos, j Non P1; Quid .. Iudaei? More Saturni I In .. coeunt, cum .. illume Lb; Quod uaticinatur (Iudaei more Saturni I In fabulas coeunt) quum iam declinetur in illum, I Non R; nos Ludwigi interpunctionem retinuimus; ceterum quae sit hoc loco poetae sententia fatemur nos ignorare 457 maleficum P1υ; maleficium M croci. (cf. 454) post leuatum B primus interrogationis signum posuit 459 cruce MP1 (cf. u. 1048); cruci v (cf. u. 358) 460 scribturas M cecati M 411 repe tens M 462 talis edictus M(?)P3υ, tali se dictus P1 463 exurgam M 465 intellegitis M (ut Cypr. test. II, 26 p. 93, 1 H., codd. optimi A L); inteilegetis Ld; intelligetis P1 R confusio v (Gypr. ibid.: confundemini); confessio MP1, cf. Instr. n 8, 4 )[*](XV. )[*](10 )
    146
  4. Haec Esaias ait. Tunc sic et ipsa maiestas,
  5. Cum esset in carne, profitetur ipse quis esset:
  6. Nemo meam animam poterit auferre conatus,
  7. Sed ego sponte a me pono eam meo decreto.
  8. Ipse potestatem habeo de illa ponendi
  9. Et sumendi iterum habeo potestatem in illam.
  10. Apertius autem de iusti morte clamatur,
  11. Vt pareat magis induratos esse Iudaeos:
  12. Ecce perit iustus, nec quidem intellegit ullus;
  13. Sed erit in pacem huius sepultura dilecti.
  14. Quid illi infamant in puteum esse demissum,
  15. Cum legimus illum sepulturae traditum esse?
  16. Ignominiosi, crudeles, caeci, superbi,
  17. Qui magis de facto deberent lugere, plaudent!
  18. Inspiratus enim Salomon de ipso prophetat
  19. Et magis insequitur plenius ostendere iustom:
    20. [*]( 4M sqq. Ioh. 10, 18 471 sq. Esai. 57, 1 sq. 481 sqq. Sap. 2, 12 sqq. )[*]( 467 Hec M Esaias Μυ; Iulas P1 (s. u. I.) 4M poterit R (coil. Cypr. test. II, 24 p. 92, 1, ubi codd. WMB: auferet, ceteri amen exhibent; eodem euangelii loco cod. Rehdig.: tollet) Ld; potuit M P* 470 a me pono eam Oypr. I. c. p. 92, 2; eam pono ei M; eam pono, eam P*; eam pono ex P3υ; mea pono eam Wiih. Meyer 471 illam deponendi R 474 pareat M (cf. u. 279; 298 et indic. uerborum); pateat P1 (s.u. I.) υ magis P1υ, maius M (cf. u. 527); clarios Hanssen indeos M 471 qidem intelleg nllt M pacè Μυ, pace P1 477 demissum P3; dimissum MP1υ 479 snperai M 480 lngere M (de paenultima correpta cf. u. 949; Instr. H 32, 10); gemere P1 (8. u. I.) v plandent M (cf. u. 20; Lucif. Calar. 42, 14; 49, 6 H.); Plaudunt P\' (a. u. I.) v 482 insequit M ostendere iustum: R ( ut plenius quam antecedentibus locis — uelut u. 475 — ostendatur, iustum esse, qui periturus sit*); similiter Cyprianus test. II, 14 hos aliosque quos coUegit locos ita inscripsit: Quod ipse sit instus, quem Iadaei occisnri essent); ostendere iustum. P1; ostendere: Instum Ld )[*]( *) Hoc ipsum autem ostendi nequiret, nisi in eo quoque qw sequitur loco (Circumneniamus etc.) illud instam retineretur. )
    147
  20. Circumueniamus iustum, si qui [nobis] grauis esse uidetur,
  21. Qui nostris operibus contrarius ualde resistit;
  22. Exprobrat in totum nihil nostra lege teneri,
  23. Adhuc et adfirmat filium Altissimi esse.
  24. Omnimodo reprobat et nugaces aestimat esse,
  25. Abstinet et sese a nobis et in altera uadit;
  26. Nos inmundos ait et innouat altera iusta,
  27. Et sibi laetatur Dominum patrem esse caelorum.
  28. Ergo, si sermones illius sunt ueri, probemus;
  29. Temptemus hunc Deum uidentes, quid fit in illum;
  30. Interrogemus eum omni cum tormento quietum,
  31. Condemnemus eum turpissima morte\' dicentes,
    32. [*]( 491 sqq. Sap. 2, 17 sqq. )[*]( 483 Circamueniamus iustum P3 R; Circamneniamus iusto MP1; (Iustum |) Circumueniamus Ld Wilh. Meyer, Abh. p. 293 si qui (si qua Ps) nobis grauis esse uidetur M P1; si quidem nobis grauis uidetur B; si qui nobis grauis (in praefat. p. XXV esse addidit) uidetur Ld; nobis (omisso si qui) grauis esse uidetur Wilh. Meyer; ego nobis uncis seclusi; Leimbach coU. Sap. 2, 12 (Cypr. test. II, 14 p. 79, 11 Bqq. H.) totum locum sic scripsit: Circumueniamus iusto si qui inutilis nobis, I Dissimilis et iam nobis grauis est ad uidendum 485 nostrae legis Lb teneri P1 (s. u. l.) v (cf. Verg. Aen. 2, 160 teneor patriae nec legibus ullis; 12, 819 nulla .. lege tenetur); tenere M 486 et] se B; sed cf. u. 618 esse] sese Hanssen 487 nugaces aestimat Lb (coll. Sap. 2, 16); nutacesaęstimat M; muta caesa aest. Pl; muta, caeca aest. P*; ruta caesa aest. Duebner; nugaces nos aest. υ essę M 489 inmundos M innouat altera iusta MP1 (praegnanter dictum pro altera inducendo iusta res innouat; cf. Cypr. p. 79, 18 praefert nouissima iustorum); inouat ultima iusti B (satis ingeniose, cum Graeca uerba sint: μαϰαριξει έσχαταδιϰαίων;sed constat hac in parte carminis Cypriani potissimum uestigia poetam premere); nouissima altari iusti Ld 490 laetatur (letatur M) dominum M P1 Ld; gloriatur Deum R 402 Temptemus M hunc deum MPlLd; hunc Dominum Lb Hanssen Wilh. Meyer, Abh. p. 290; hinc Dominum R uidentes M2 P1υ; uiuentes M1 quid fit in illum scripsi (ct. Cypr. p. 79, 20 temptemus quae euentura sunt illi); quid (quis R) sit in illum M P1 Lb R Ld; quid sit in illo P3 404 Condempnemus M morte dicentes M; morte, dicentes. P1; morte dicentem P3; morte. — Dicebant, R; morte. Mouebant, Lb Ld; sed cf. Wilh. Meyer, Abh. p. 305 )[*]( 10* )
    148
  32. Haec cum fecissent, capita suspensa monebant: